Αρχ. Σύνθεση Υποχρεωτική με επιλογή στο εξαμ. 6, 8, ECTS: 12
Γενικές ικανότητες (βάσει παραρτήματος διπλώματος): Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις, Λήψη αποφάσεων, Ομαδική εργασία, Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών, Σχεδιασμός και διαχείριση έργων, Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα, Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον, Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου, Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής, Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
συνεργάτες: Έφη Δημητρακοπούλου, υπ. διδ. Π.Θ.
[Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση]
Το μάθημα οδηγεί τους φοιτητές και τις φοιτήτριες σε εμβάθυνση στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της κατοικίας, την έρευνα στα προγράμματα και την επιτελεστικότητα του κατοικείν.
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές και φοιτήτριες:
· Θα έχουν διερευνήσει με παραδείγματα την οργάνωση του χρόνου στην κατοικία, τα πρωτόκολλα διαμονής, την επιτελεστική διάσταση του αρχιτεκτονικού χώρου.
· Θα έχουν κατανοήσει τη σχέση της δομής της κατοικίας με την επιτελεστικόητα των υποκειμένων της κατοίκησης και της δυναμικής των μεταξύ τους σχέσεων.
· Θα έχουν διερευνήσει την σχέση μεταξύ πόλης, υπαίθρου και κατοικίας με τους όρους της μεταβιομηχανικής εποχής και την περιβαλλοντική προσέγγιση της ανθρωποκαίνου.
· Θα έχουν ερευνήσει insituπαραδείγματα κατοίκησης με έμφαση στην εργασία και την ενεργοποίηση της υπαίθρου από ημιαστικές περιοχές στις παρυφές του Βόλου
· Θα έχουν πειραματιστεί στις μεθοδολογίες σχεδιασμού και την εμπειρική έρευνα μέσα από τη χρήση σχεδιαστικών εργαλείων και προπλασμάτων
· Θα έχουν κατανοήσει την σχέση των διαφορετικών κλιμάκων σε μια ταυτόχρονη προσέγγιση από την κλίμακα της πόλης ως την κλίμακα 1:1
· Θα έχουν αναπτύξει την ικανότητα τους στη λήψη σχεδιαστικών αποφάσεων.
· Θα συνδυάσουν την αρχιτεκτονική με την οικοδομική προσέγγιση μέσα από την επεξεργασία του αντικειμένου τους σε κλίμακα 1:20
· Θα έχουν αναπτύξει με κριτικό πνεύμα τα αναπαραστατικά μέσα ως γενεσιουργό όχημα της αρχιτεκτονικής σκέψης.
· Θα έχουν εξοικειωθεί με σχεδιαστικά εργαλεία, διαγράμματα καταγραφής και ανάγνωσης του πεδίου έρευνας, αρχιτεκτονικά σχέδια κλίμακας 1:20 καθώς και τις μακέτες εργασίας.
https://ufho365.wordpress.com/
(1) Στόχο του μαθήματος αποτελεί η διερεύνηση της κατασκευαστικής δομής και του σεναρίου διαμονής στο σχεδιασμό κατοικίας και υπαίθριου χώρου, που θα αντιμετωπίζει κάθε ένα από τα δύο πολωμένα σκέλη του ζεύγους, αστικό και φυσικό ενιαία και αδιαίρετα, σε μια πρότυπη μονάδα κατοίκησης.
(2) Το διεθνές ενδιαφέρον της αρχιτεκτονικής έρευνας στρέφεται από την “Μητρόπολη” προς τις απεριόριστες εκτάσεις της υπαίθρου. Μέσα από την κριτική στην μητροπολιτική ζωή, τους ρυθμούς διαβίωσης του μεταβιομηχανικού υποκειμένου και της τεχνολογικής οικοσκευής του, ερευνάται το ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι διευρυμένοι ίσως και υβριδικοί τρόποι διαμονής στην ύπαιθρο. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κατά τη νεωτερική εποχή οι αντιθέσεις "πόλη/ύπαιθρος", "πολιτισμός/φύση", "κέντρο/περιφέρεια", "έσω/έξω", ενείχαν έναν δεσπόζοντα πόλο, μια κινητήρια διαφορά η οποία, αποτελούσε βασικό συστατικό και του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, τώρα αναζητείται αυτή η συνθήκη του in-between, της ζωής και δραστηριότητας (προς τα) έξω, της από-εδαφικοποίησης της εργασίας ίσως και της κατοίκησης, της προσωρινής εγγύτητας. Στον ελλαδικό χώρο αυτή η «αμφί-βοια» κατάσταση ανάμεσα στις πόλεις της εργασίας και στην ύπαιθρο του ελεύθερου χρόνου, θα ενταθεί ιδιαίτερα και θα προκαλέσει αυτά τα «δευτερογενή φαινόμενα», τη μεταφορά των αστικών συνηθειών και δομών στην ύπαιθρο, τον εξ αστισμό της υπαίθρου, την τουριστικοποίηση της εξοχής, που έχει ως συνέπεια την σχετική άρση του δίπολου πόλης-υπαίθρου και τη δημιουργία μιας ημιαστικής ή ημιυπαίθριας ζωής.
Μέσα από μια σειρά διαδοχικών ασκήσεων, που η μία θα είναι συνέχεια της άλλης, οι φοιτητές θα οδηγηθούν στη συγκρότηση σεναρίου και στη σχεδιαστική σύνθεση,
χρησιμοποιώντας ως σχεδιαστικά εργαλεία τα διαγράμματα καταγραφής και ανάγνωσης του πεδίου έρευνας, τα αρχιτεκτονικά σχέδια καθώς και τις μακέτες εργασίας.
Επιπλέον, μια σειρά από διαλέξεις με επίκεντρο τη θεματική του μαθήματος, θα βοηθήσουν στον εμπλουτισμό των εννοιών που θέτει το μάθημα.
-Σειρά εργασιών
Α) Αναφορά
Βιβλιογραφική Έρευνα και παρουσίαση μιας επώνυμης μελέτης που αφορά μια διευρυμένη κατασκευή ελάχιστης διαμονής στην ύπαιθρο με χαρακτηριστικά την αυτονομία, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, το ελάχιστο ενεργειακό αποτύπωμα καθώς και την περιβαλλοντική αντιμετώπιση των υλικών κατασκευής. Παράλληλα με τα βιβλιογραφικά στοιχεία, θα δοθεί βαρύτητα τόσο στην ανάλυση των πρακτικών και τελετουργιών διαμονής της δομής όσο και στα δομικά στοιχεία της κατασκευής που θα επιλέξουν οι φοιτητές.
Β) Πρόσωπο/ Υλικά
Ανάλυση και παρουσίαση του εν δυνάμει υποκειμένου διαμονής. Οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν και να περιγράψουν την καθημερινή δράση ενός υποκειμένου με πολλαπλές ιδιότητες. Στη μεταβιομηχανική εποχή, τα υποκείμενα δεν έχουν και δεν παρουσιάζουν μια μοναδική ταυτότητα. Μέσα από τις πολλαπλές δραστηριότητες που αφορούν τη «βασική» και «δευτερεύουσα» εργασία, τους ετερόκλητους ρόλους και την επιτελεστικότητα της κάθε δράσης, οι φοιτητές καλούνται να αποτυπώσουν με δημιουργικό τρόπο το 24 ωρο αυτού του υποκειμένου καθώς και να συγκροτήσουν εννοιολογικά τη συνθήκη διαμονής με τη μορφή μακέτας. Ακολουθείται η μέθοδος της συλλογής και καταγραφής των αποσπασμάτων του οικιακού κόσμου του νοικοκυριού στον εσωτερικό και τον υπαίθριο χώρο της διαμονής και επικεντρώνεται στα υλικά της νέας οικιακής κουλτούρας όπως αυτή παρουσιάζεται τόσο στην αστική εμπειρία όσο και στα νοικοκυριά της ελληνικής υπαίθρου όπου η εργασία του νοικοκυριού, οι εξωτερικές δραστηριότητες, οι αγροτοαστικές καλλιέργειες, δίνουν ζωτικό χαρακτήρα στην κατοίκηση της υπαίθρου.
Γ) Σχεδιασμός
Εντοπισμός μιας ημιαστικής/ημιυπαίθριας συνθήκης διαμονής στη διευρυμένη επικράτεια της περιοχής της Αγριάς Βόλου. Οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν την περιοχή μελέτης, να πραγματοποιήσουν καταγραφή των πρακτικών διαμονής και της ζωής «έξω» και να εντοπίσουν το υπόβαθρο στο οποίο θα επέμβουν μέσα από το σχεδιασμό μιας μονάδας διαμονής-εργασίας η οποία θα λειτουργεί ως προσάρτηση σε μια υπάρχουσα κατάσταση, με δυνατότητα αυτονομίας και θα απευθύνεται σε ένα υποκείμενο με πολλαπλές δράσεις
Ζήσης Κοτιώνης, Πληθοδομές, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας
Γιάννης Αίσωπος, Τοπία Τουρισμού, Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα, εκδ. Δομές
Ζήσης Κοτιώνης, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Συμβιώσεις, εκδ. Καστανιώτη