Με έναυσμα τη διήγηση του βιβλίου Roadside Picnic των Ρώσων συγγραφέων Arkady και Boris Strugatsky που εκδόθηκε το 1972, μελετώνται και αναλύονται τα στοιχεία του κόσμου της «Ζώνης», στη φανταστική πόλη του Harmont, μία αποκλεισμένη περιοχή με συνεχείς περιπολίες. Σύμφωνα με το διήγημα, πραγματοποιήθηκε η «Επίσκεψη», ένα γεγονός το οποίο άλλαξε τις περιοχές στις οποίες συνέβη για πάντα. Οι κάτοικοι των περιοχών ασθενούσαν, απρόβλεπτα και ανεξήγητα φαινόμενα λάμβαναν χώρο. Οι κάτοικοι ύστερα εγκατέλειψαν τις περιοχές, οι οποίες αποκλείστηκαν για λόγους ασφαλείας. Η Επίσκεψη πρόκειται για τον ερχομό εξωπλανητικών οργανισμών στη γη και παρομοιάζεται στο βιβλίο με ένα πικνίκ, καθώς φεύγοντας άφησαν πίσω τους διάφορα υπολείμματα/αντικείμενα που αρχικά δεν ήταν γνωστή η λειτουργία τους. Οι λεγόμενοι Stalkers αποτελούν τα άτομα που παραβιάζουν τα τείχη της Ζώνης και εισβάλλουν σε αυτήν με σκοπό να την λεηλατήσουν και να συλλέξουν αλλόκοτα αντικείμενα, παρά τους τεράστιους κινδύνους, ώστε να τα πουλήσουν ύστερα σε κάποιου είδους παράνομη αγορά. Το πιο πολύτιμο αντικείμενο της Ζώνης όμως, λέγεται πως είναι το κλειδί προς την ευτυχία για όποιον καταφέρει να το βρει. Ένας κυνηγός θα πρέπει να νικήσει απέναντι στην αστάθεια και την αβεβαιότητα της Ζώνης, ώστε να επιβιώσει και να συλλέξει το πιο σπουδαίο από όλα, τη λεγόμενη Χρυσή Σφαίρα. Με βάση την παραπάνω ιστορία, σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι να βιώσει το άτομο, μέσω μίας διαδραστικής εμπειρίας, τον μετα-αποκαλυπτικό κόσμο της Ζώνης, τα απρόβλεπτα φαινόμενά του και να ακολουθήσει τις αποστολές ενός Stalker στο επικίνδυνο ταξίδι αναζήτησης των πολύτιμων τεχνουργημάτων, με απώτερο στόχο την απόκτηση της Χρυσής Σφαίρας.
Επιβλέπων: Παπαδόπουλος Σπύρος
Αριθμός Αναφοράς: 880
Το γραφείο αποτελεί μία πολύ ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική τυπολογία και εμπλέκει έναν σημαντικό αριθμό παραγόντων όπως κοινωνικοί, πολιτικοί, οικονομικοί, οικολογικοί και τεχνολογικοί. Τα συστήματα χωρικής οργάνωσης που επικράτησαν στα κτίρια γραφείων τον προηγούμενο αιώνα ήταν το γραφείο ανοιχτής διάταξης και το κλειστό γραφείο. Ωστόσο και οι δύο αυτές χωρικές διατάξεις παρουσίασαν αρκετά μειονεκτήματα. Tο γραφείο τοπίο δημιουργήθηκε σε μία προσπάθεια μετρίασης των μειονεκτημάτων αυτών. Έτσι εφαρμόστηκε ένα σύστημα που βασιζόταν στην ανοιχτή διάταξη με τη διαφορά ότι υπήρχαν ελαφριά και χαμηλά διαχωριστικά στοιχεία στο χώρο που διασφάλιζαν την ελάχιστη ιδιωτικότητα των εργαζομένων.
Παρ ’όλα αυτά έννοιες όπως η άνεση και η ευεξία δεν είχαν θέση στο εργασιακό περιβάλλον μέχρι πρότινος. Πλέον έχει γίνει αντιληπτό στις νέες μορφές εργασίας που διαφαίνονται ότι κυριαρχεί η αλληλεπίδραση, η δημιουργική γνώση και τα συλλογικά σχέδια. Ο στατικός χώρος γραφείων μεταμορφώνεται σε χώρο μιας «κοινότητας» και μέρος μιας πόλης. Η σύγχρονή εποχή χαρακτηρίζεται από τη χρήση νέων τεχνολογιών και, κατά συνέπεια, την ταχύτητα προσαρμογής σε συνεχείς εξελίξεις, που περιλαμβάνουν και τους χώρους εργασίας. Για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν τα παραπάνω θα πρέπει οι χωρικές διατάξεις να έχουν τη δυνατότητα να μετακινούνται, να προσαρμόζονται και να λειτουργούν µε βάση τις επιταγές των νέων αυτών συνθηκών.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα προηγούμενα, η πρότασή μας εστιάζει στον σχεδιασμό ευέλικτων γραφειακών δομών που τοποθετούνται σε κενά βιοτεχνικά κτίρια στο κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης. Οι βιοτεχνίες µε ενιαίους χώρους και μικρότερο αριθμό κτιριολογικών περιορισμών προσφέρονται για να μετατραπούν σε χώρους γραφείου. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από τη μελέτη που πραγματοποιήσαμε, προσπαθήσαμε να εντοπίσαμε τις ανάγκες που προκύπτουν κατά τη μετατροπή της συγκεκριμένης τυπολογίας κτιρίων σε γραφειακά περιβάλλοντα. Τέτοιες ανάγκες είναι για παράδειγμα η ανάγκη για θερμική άνεση, για ηχομόνωση, η ανάγκη για ιδιωτικότητα ή αλληλεπίδραση. Επιπρόσθετα, επίκεντρο του σχεδιασμού μας υπήρξε ο ανθρώπινος παράγοντας και η ανθρώπινη εμπειρία, που αποτελούν σταθερές, παρά τις γρήγορες εξελίξεις και τα καινούρια δεδομένα της εποχής μας.
Επιβλέπων: Μητρούλιας Γεώργιος
Αριθμός Αναφοράς: 867
Η σύγχρονη πραγματικότητα μαστίζεται από περιβαλλοντικές καταστροφές που έχει προξενήσει ο ίδιος ο άνθρωπος. Οι επίπλαστες ανάγκες οδηγούν σήμερα σε κατάχρηση των φυσικών πόρων σε βαθμό που το περιβάλλον δεν προλαβαίνει να αποκαταστήσει. Η ενεργειακή κρίση αποτελεί πλέον ένα μείζον ζήτημα. Η ανεξέλεγκτη χρήση των ορυκτών καυσίμων ενισχύει την ατμοσφαιρική ρύπανση, συμβάλλοντας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αν και η στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας, οι οικονομικοί λόγοι φαίνεται να την καθιστούν ανέφικτη. Μία τέτοια αλλαγή μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα την οικονομία του εκάστοτε κράτους. Ή μήπως αυτή είναι μία παρωχημένη αντίληψη;
Κάθε χώρα έχει έναν ανεκμετάλλευτο γεωγραφικό και κλιματικό πλούτο. Η κατάλληλη αξιοποίηση αυτού, μπορεί να οδηγήσει στην έξοδο από την περιβαλλοντική κρίση. Με σύμμαχο τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις, οι πλουτοπαραγωγικές πηγές των χωρών είναι πλέον κάτι παραπάνω από οικονομικά βιώσιμες. Χωρίς να εγκαταλείψει ο άνθρωπος τις ανέσεις του, αλλά αλλάζοντας το μέσο με το οποίο του προσφέρονται, το ενεργειακό ζήτημα μπορεί να βελτιωθεί.
Στην διπλωματική αυτή προτείνεται μία τέτοια λύση. Αξιοποιώντας τη γεωθερμική ενέργεια της πόλης της Βουδαπέστης και συνδέοντας τη με εγκαταστάσεις ιαματικών λουτρών, επιτυγχάνεται η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Με άλλα λόγια, σκοπός είναι η εξασφάλιση της ευεξίας αλλά και η περιβαλλοντική προστασία. Το πρόγραμμα αναπτύσσεται με βάση τις ανάγκες της πόλης, σεβόμενο την ιστορική της κληρονομιά αλλά και με μία στοχαστική διάθεση.
Επιβλέπων: Μητρούλιας Γεώργιος
Αριθμός Αναφοράς: 900
Η έννοια του φαγητού διατρέχει τον κατοικημένο χώρο και βρίσκεται σε συσχετισμό με τις περισσότερες ανθρώπινες δραστηριότητες, καθώς ο άνθρωπος για να ζήσει χρειάζεται ενέργεια, την οποία προσλαμβάνει από την τροφή. Ανιχνεύεται, δηλαδή, αμέσως, μία σχέση μεταξύ της σίτισης και της αρχιτεκτονικής, η σημασία και η προέλευση της οποίας συχνά παραβλέπεται στο σχεδιασμό του χώρου. Ωστόσο, το ζήτημα του «food waste» είναι ένα ζήτημα παγκοσμίως σημαντικό, καθώς μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού αντιμετωπίζει προβλήματα διατροφικής ανασφάλειας. Το ερώτημα που προκύπτει είναι, πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα και να σχεδιάσει τις κατάλληλες υποδομές; Όταν οι ανάγκες και τα δεδομένα της σημερινής κοινωνίας αλλάζουν, και δημιουργείται μια νέα καθημερινότητα με την πανδημία COVID-19, αντίστοιχα οφείλει να προσαρμοστεί και ο σχεδιασμός του χώρου. Αυτό συνεπάγεται και αλλαγές στην ηθική και τις συνήθειες καταναλωτισμού των ανθρώπων, μέσα από την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τους επί του θέματος.
Πρόκειται για μια δημόσια παρέμβαση, μια δομή, η οποία θα χαρακτηρίζεται από έναν μηχανισμό ανταλλαγής, μέσω της πρωτοβουλίας για διανομή τροφίμων και έπειτα παραγωγής τροφής με την ετοιμασία γευμάτων. Διαπραγματεύεται, λοιπόν, τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες των κατοίκων, μέσω του μηχανισμού της εναλλακτικής οικονομίας. Επαναπροσδιορίζει την παραδοσιακή μορφή του εστιατορίου, δίνοντας νέα ερμηνεία και νόημα στους όρους παραγωγός και καταναλωτής. Οι επισκέπτες της δομής γίνονται μέρος μιας αλυσίδας παραγωγής, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει. Ο καταναλωτής επιλέγει και αγοράζει τις πρώτες ύλες που επιθυμεί να περιλαμβάνει το γεύμα του, έπειτα αυτό μαγειρεύεται μπροστά του και παρέχεται στον ίδιο χώρο, ώστε να ενισχυθούν οι σχέσεις των ανθρώπων και η συλλογική εστίαση «food sharing».
Η δομή λειτουργεί με αυτονομία, συνυπάρχει στην αγορά, και προμηθεύεται σε καθημερινή βάση αποκελιστικά από τους εμπόρους που συνεργάζεται. Η κοινότητα διανομής τροφίμων οργανώνει διάφορες δραστηριότητες και event, τα οποία είναι διαθέσιμα στο info point της δομής, απ’ όπου μπορεί να ενημερώνεται ο κόσμος για οποιαδήποτε δράση. Προκύπτει, λοιπόν, μια αρχιτεκτονική ευπροσάρμοστη, άμεση, ταχεία. Σημαντικός παράγοντας, είναι η αισθητική ποιότητα και προεκτείνεται στον ψυχολογικό αντίκτυπο των χρηστών.
Προκειμένου αυτή η δομή να μπορέσει να καρποφορήσει εντός Ελλάδος, «ταξιδεύει» εντός Θεσσαλίας, εγκαθίσταται σε κάθε νομό ένα μήνα, με σκοπό να ενημερώσει τους κατοίκους, να αναδείξει τα τοπικά προϊόντα και να αναθερμάνει τις σχέσεις της κοινότητας. Η ιδιαιτερότητα τους σχεδιασμού της, δίνει τη δυνατότητα εύκολης και γρήγορης συναρμολόγησης, μέσω του ευέλικτου σκελετού της σκαλωσιάς.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 871
Οι άφθονες υδατοπτώσεις κατέστησαν την πόλη της Έδεσσας, στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Σήμερα, τα διάσπαρτα εναπομείναντα αλλά και εγκαταλειμμένα υδροκίνητα εργοστάσια στο χείλος της πόλης, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την φυσιογνωμία της. Ωστόσο, αποκρύπτονται ειδυλλιακά από τα φυσικά στοιχεία της, λειτουργώντας ως ανενεργά κελύφη χωρίς να εντάσσονται στον αστικό οργανισμό που ολοένα και εξελίσσεται. Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορμάται από τα παραπάνω γεγονότα και εστιάζει στο ζήτημα της διαχείρισης αυτών των βιομηχανικών αποθεμάτων, συζητώντας για στρατηγικές επανάχρησης, επανένταξης και επαναλειτουργίας. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε ένα από αυτά τα βιομηχανικά κατάλοιπα, το Κανναβουργείο, μια πρώην πρότυπη μονάδα παραγωγής σπάγκων και σχοινιών από κάνναβη που διατηρεί ακόμη και σήμερα τον μηχανικό εξοπλισμό της. Εντοπίζοντας τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της, θέτονται οι βασικοί στόχοι για την “αναγέννηση” της που θα αποτελέσουν και τις κατευθυντήριες γραμμές της παρούσας εργασίας. Για τον σκοπό αυτό, αναλύονται περαιτέρω, τα χαρακτηριστικά του οικοπέδου και οι ενότητες του συγκροτήματος, συλλέγονται στοιχεία για την πρώτη ύλη του (κάνναβη) και εντοπίζονται τα τρέχοντα ζητήματα της πόλης. Παράλληλα, μαζί με την αναζήτηση για τα πιθανά προγράμματα που θα αποδοθούν στα υφιστάμενα κελύφη για την επανάχρηση του, εξετάζεται και η στρατηγική της επανένταξης του στον αστικό ιστό της πόλης. Έτσι, λοιπόν, προκύπτει η ιδέα ενός πολυώροφου κτιρίου (πύργος) που τοποθετείται στο επίπεδο της πρώην μονάδας παραγωγής, γεφυρώνοντας την υψομετρική διαφορά με το αστικό επίπεδο. Σκοπός της πρότασης, δεν αποτελεί την δημιουργία ενός ακόμη τοπόσημου για την Έδεσσα (καταρράκτες), αλλά ενός τοπόσημου για το ίδιο το Κανναβουργείο, δηλαδή ένας πόλος έλξης. Μαζί με τον πύργο KANNAVOURGIO, τα υφιστάμενα κελύφη αναγεννιούνται φιλοξενώντας προγράμματα που στοχεύουν κυρίως στην αναβίωση. Μορφή και πρόγραμμα δημιουργούν έναν πολυχώρο δραστηριοτήτων, μια νέα γενιά του Κανναβουργείου που επιχειρεί να ερμηνεύσει την σημασία της.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 856
Ζώντας το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας στην Αθήνα, βλέπουμε τον χαρακτήρα της πόλης να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου και κυρίως το κέντρο της. Λέξεις και όροι όπως το gentrification, η μετανάστευση, η περιθωριοποίηση, ο κοινός τόπος, η κλιματική αλλαγή, η επάρκεια φυσικών πόρων και η βιωσιμότητα στις σύγχρονες πόλεις μας απασχόλησαν καθ’όλη τη διάρκεια της διπλωματικής μας εργασίας. Έτσι, το εγχείρημά μας βασίζεται σε μία πρόταση επέμβασης σε ένα υπάρχον αστικό απόθεμα του κέντρου της Αθήνας και επιχειρεί να λειτουργήσει ως κτίριο αφετηρία για τη δημιουργία επιπλέον παρόμοιων δομών που θα αποτελέσουν ένα δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης και βελτίωσης της ποιότητας της ζωής στην πόλη με οικολογικό χαρακτήρα. Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά την αναβίωση του εγκαταλελειμμένου εμπορικού κέντρου ΜΙΝΙΟΝ. Προτείνοντας έναν κοινό χώρο που λειτουργεί ως ένα σύγχρονο αστικό καταφύγιο, θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα χώρο ελεύθερης έκφρασης, δημιουργικής απασχόλησης, εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης όλων των ηλικιακών και κοινωνικών ομάδων. Τοποθετούμενες κριτικά ως προς τους όρους της αστικοποίησης και της αστικής ταυτότητας στοχεύουμε στην ενίσχυση της κοινωνικής και οικολογικής συνείδησης. Δίνεται έμφαση σε δημιουργικές λύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στην εφαρμογή μιας κυκλικής οικονομίας.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 897
Έχοντας προηγηθεί μια μεγάλη έρευνα και θαυμασμός για τη νοητική και φυσική περιπλάνηση, δημιουργήθηκε ένα αντικείμενο βασισμένο στις δύο της εκφάνσεις. Το MODPACK (modular pack) αποτελεί ένα βιοδιασπώμενο σακίδιο αστικής και υπαίθριας χρήσης, που προσκαλεί το χρήστη να περιπλανηθεί μαζί του στην πορεία της ζωής. Αποτελείται από το PACK (κύριο σώμα) και τα 5 διαφορετικά MODs (αποσπώμενα στοιχεία) που συνδέονται στο σώμα δημιουργώντας τις συνθήκες για την εκάστοτε χρήση. Μπορεί να προσδεθεί στη μέση με το mod της ζώνης, να προσφέρει επιδαπέδια ανάπαυση με το mod του καθίσματος και με το mod του ιμάντα να δώσει άλλες χρήσεις στο κάθε κομμάτι. Είναι αδιάβροχο με κύρια υλικά το φελλό και τα παράγωγα των ινών της φυσικής κάνναβης. Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στη χρήση των υλικών και στις αρχές του σχεδιασμού. Στόχος είναι ο σχεδιαστής/δημιουργός να δημιουργεί στο σήμερα σχεδιάζοντας για το μέλλον εστιάζοντας στη χρηστικότητα, στη διάρκεια, στην καινοτομία, στην επισκευασιμότητα, στο θάνατο, στην αισθητική, στην οικολογία και στην ειλικρίνεια του προϊόντος. Αυτοί ήταν και οι άξονες που κινήθηκε ο σχεδιασμός του MODPACK, καθώς κάθε προϊόν οφείλει να βλέπει στο μέλλον με ηθική ευθύνη απέναντι στο κοινωνικό σύνολο και στον Πλανήτη.
Επιβλέπων: Ψυχούλης Αλέξανδρος
Αριθμός Αναφοράς: 898
Η Θεσσαλονίκη αποτελεί το πιο σημαντικό διοικητικό, πολιτιστικό και επιχειρηματικό κέντρο στη Βόρεια Ελλάδα και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη σε όλη τη χώρα. Πολιτιστική πρωτεύουσα το 1997, η Θεσσαλονίκη ήταν και είναι μια πόλη με έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, όπως μαρτυρούν τα μουσεία, τα θέατρα, το Μέγαρο Μουσικής, τα φεστιβάλ και η μουσική της κληρονομιά, η Θεσσαλονίκη παράγει συνεχώς πολιτισμό. Παρόλο που η μουσειακή εμπειρία της πόλης είναι πλούσια και αφορά κυρίως την ιστορία της, είναι σημαντικό να γίνεται αναφορά στα τεχνολογικά μέσα που αποτελούν το παρόν και το μέλλον της πόλης.
Η διάδοση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών στην ζωή των ανθρώπων όλων των ηλικιών έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετές δεκαετίες. Πλέον αποτελούν κομμάτι του πολιτισμού και της ανθρώπινης εμπειρίας. Τα video games μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο διασκέδασης αλλά και ως μέσο έκφρασης ιδεών. Επομένως, είναι σημαντικό η Θεσσαλονίκη ως πολιτιστική πόλη να αναδείξει την ιστορία και την εικαστική αξία ενός μέσου, για το οποίο αρκετός κόσμος παραβλέπει και επιφυλάσσεται.
Για τη δημιουργία του μουσείου video games, επιλέχτηκε μια τοποθεσία στη δυτική μεριά της πόλης, καθώς αποτελεί μια από τις αναπτυσσόμενες περιοχές της Θεσσαλονίκης. Για να διατηρηθεί ο χαρακτήρας της περιοχής, βασική αρχή σχεδιασμού αποτελεί η δημιουργία ενός μουσείου με βιομηχανικά χαρακτηριστικά, καθώς γύρω του οικοπέδου βρίσκονται αρκετά βιομηχανικά διατηρητέα όπως το Φιξ και τα Σφαγεία.
Tέλος, η ύπαρξη του μουσείου video games θα αποτελέσει σημαντική προσθήκη στην πολιτιστική ταυτότητα της πόλης καθώς θα πάρει μέρος σε έναν διεθνή διάλογο για την αξία αυτού του μέσου και θα αποτελέσει τοπόσημο για την περιοχή.
Επιβλέπουσα: Συμεωνίδου Ιωάννα
Αριθμός Αναφοράς: 873