Πώς στοιχειοθετείται σήμερα ο όρος διακοπές; Διακοπές είναι γενικός όρος. Εδώ και αιώνες αναφέρεται στη χρονική περίοδο κατά την οποία το άτομο σταματάει να εργάζεται. Αντιστρόφως, ο τουρισμός είναι ειδικός ορός. Από τις αρχές του 19ου αιώνα αποτελεί μια δραστηριότητα διακοπών που πληροί με τρόπο ειδικό ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Αντίθετα με ό,τι παραδέχεται η σύγχρονη τυπολογία της αναψυχής, ανάγοντας τον τουρισμό σε γενική έννοια και τις διακοπές σε ειδική έννοια. (Urbain 2000, 19)
Θέτοντας ως βάση τον κοινωνικό τουρισμό, τη βιωσιμότητα και την ουσιαστική ενίσχυση της τοπικής κοινότητας θα προσπαθήσουμε να διερευνήσουμε τον τρόπο με τον οποίο συντελούνται οι διακοπές σε σημεία ιαματικού ενδιαφέροντος του χθες, του σήμερα και ενός οραματικού αύριο. Οι παροχές για κοινωνικό τουρισμό αποτελούν σήμερα, για τις αναπτυγμένες χώρες, υποχρέωση του κράτους. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη του κοινωνικού τουρισμού είναι η ύπαρξη ενός ενεργού Κοινωνικού Κράτους και η δημιουργία/ συντήρηση της κατάλληλης υποδομής και ανoδομής.
Ως αντικείμενο έρευνας και σχεδιαστικής πρότασης επιλέγεται το δημόσιο τουριστικό συγκρότημα στα Λουτρά της Κύθνου, αποτελούμενο από το ξενοδοχείο Ξενία, το υδροθεραπευτήριο και δύο ιαματικές πηγές.
Τα Λουτρά είναι παραθαλάσσιος παραδοσιακός οικισμός της Κύθνου στο Νομό Κυκλάδων, βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού και οφείλει το όνομά του στις θερμές πηγές, οι οποίες ήταν γνωστές από τη ρωμαϊκή περίοδο για τις ευεργετικές τους ιδιότητες.
Στόχος της εργασίας είναι η πρόταση ενός λειτουργικού υδροθεραπευτικού συγκροτήματος, με λουτρικές και ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις. Τόσο ο αρχιτεκτονικός όσο και ο προγραμματικός άξονας κινούνται γύρω από την ανάπτυξη ενός οικονομικού και ενεργειακού οικοσυστήματος που λειτουργεί προς όφελος των πολιτών, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα ουσιαστικό βήμα ανάπτυξης της τοπικής αυτονομίας.
Επιβλέπουσα: Λυκουριώτη Ίρις
Αριθμός Αναφοράς: 988
Η μελέτη της διπλωματικής εργασίας με τίτλο «CampusΚεραμικής Τέχνης στον Αρχάγγελο Ρόδου» των φοιτητριών Αργυρού Τσαμπίκα και Σαμαλίδου Μαρία και επιβλέπουσα καθηγήτρια την κ. Βυζοβίτη Σοφία επικεντρώνεται σε ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή ελληνικά νησιά, τη Ρόδο και συγκεκριμένα στον οικισμό Αρχάγγελο. H γεωφυσική θέση και οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι (πηγή νερού, μαλακό χώμα και άφθονη ξυλεία) συντέλεσαν στην άνθιση της κεραμικής τέχνης, η οποία συνδέθηκε στενά με την τοπική κοινωνία, μέσω της απορρόφησης σημαντικού εργατικού δυναμικού, αλλά και μέσω της παραγωγής προϊόντων, τα οποία αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της εγχώριας βιοτεχνικής παραγωγής κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα. Τελευταία, εξαιτίας της ραγδαίας ανάπτυξης του τουρισμού στο νησί, η τέχνη αυτή έχει παραγκωνιστεί και τείνει να εξαφανιστεί. Η ιδέα για τη διπλωματική εργασία λοιπόν προτείνει τη δημιουργία ενός campus στα όρια του οικισμού, το οποίο συνδυάζει την τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική με μια σύγχρονη πρόταση και τις παροχές της αναβίωσης, ανάδειξης και εκμάθησης της κεραμικής τέχνης. Σκοπός της μελέτης είναι να δοθεί ευκαιρία στους ντόπιους, αλλά κυρίως στους επισκέπτες, να έρθουν σε επαφή με την απλότητα της ζωής και καθημερινότητας του προηγούμενου αιώνα, έτσι ώστε να παραμείνουν ζωντανές οι μνήμες μιας πραγματικότητας που αποτέλεσε την αφορμή να αποκτήσει ο Αρχάγγελος την φήμη του.
Λέξεις κλειδιά: Αρχάγγελος, κεραμική τέχνη, campus, καμαρικά, αμπαταρός
Επιβλέπουσα: Βυζοβίτη Σοφία
Αριθμός Αναφοράς: 1000
Το θέμα της διπλωματικής εργασίας επικεντρώνεται στη δημιουργία ενός συγκροτήματος κατοικιών με χαρακτηριστικά συλλογικής κατοίκησης το οποίο απευθύνεται σε ανθρώπους που εργάζονται εξ αποστάσεως (remote working). Ως περιοχή μελέτης έχει επιλεγεί το ανενεργό συγκρότημα του «Οινοπνεύματος». Πρόκειται για το οικόπεδο που στέγαζε το πρώην εργοστάσιο της Ανώνυμης Θεσσαλικής Οινοπνευματικής Εταιρείας.
Το εν λόγω συγκρότημα βρίσκεται στη συνοικία των Αγίων Αναργύρων του Βόλου. Περικλείεται από τις οδούς Οικονόμου και Ιερολοχιτών (Βόρεια), Άστιγγος (Ανατολικά), Κολοκοτρώνη (Νότια) και Παπαδιαμαντοπούλου (Δυτικά) και καλύπτει μια τετραγωνική έκταση 33 στρεμμάτων αποτελώντας ίσως, τη μεγαλύτερη ελεύθερη έκταση της πόλης του Βόλου.
Το εργοστάσιο ξεκίνησε να χτίζεται το 1919 ενώ η πρώτη φάση κατασκευής του ολοκληρώθηκε το 1922. Η τοποθεσία θεωρήθηκε κατάλληλη να φιλοξενήσει ένα τέτοιο βιομηχανικό συγκρότημα, καθώς εκείνη την περίοδο η περιοχή αυτή δεν ήταν κατοικημένη, ενώ καίριο ρόλο έπαιξαν οι ελάχιστες αποστάσεις από το σιδηροδρομικό σταθμό και το λιμάνι, διευκολύνοντας έτσι το εμπόριο
Το 1976, καθώς η περιοχή πια είχε κατοικηθεί και ενταχθεί στον αστικό ιστό της πόλης, το εργοστάσιο άρχισε να αποτελεί πρόβλημα για τους κατοίκους. Οι διαμαρτυρίες, τόσο για τη φασαρία όσο κυρίως για την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούσε, είχαν ως αποτέλεσμα το εργοστάσιο να κλείσει οριστικά το 1977. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί καμία λύση ως προς την αξιοποίησή του, αυτό έχει ως αποτέλεσμα το εργοστασιακό συγκρότημα παραδοθεί στο έλεος του χρόνου, των καιρικών συνθηκών και, κυρίως του πιο καταστροφικού παράγοντα, του ανθρώπου.
Κρίνοντας πως είναι υποχρέωση μας απέναντι στην κληρονομιά και την ιστορία του τόπου, να διασώζονται και να ξαναζωντανεύουν σημαντικά κτίρια που αποτελούν την ταυτότητα του, επιλέγεται η επανάχρηση των κτιρίων του συγκροτήματος (όπου αυτό είναι εφικτό) για τη δημιουργία μιας μικρής μονάδας παραγωγής τροφίμων που θα αποτελεί μέρος του συγκροτήματος κατοικιών.
Επιβλέπων: Στυλίδης Ιορδάνης
Αριθμός Αναφοράς: 1010
Το φουαγιέ ενός μουσείου ορίζεται ως ο χώρος της εισόδου που λειτουργεί ως προθάλαμος. Αποτελεί την πρώτη συνάντηση που έχουν οι επισκέπτες με το μουσείο και την τελευταία εντύπωση που παίρνουν μαζί τους όταν φεύγουν. Λειτουργεί ταυτόχρονα ως «μουσείο» γιατί είναι κομμάτι του κτιρίου και «μη μουσείο» καθώς δεν αποτελεί κομμάτι της έκθεσης. Αποτελεί μια μεταβατική ζώνη που συνδέει την έκθεση με τον περιβάλλοντα κόσμο, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως χώρος πώλησης αναμνηστικών και εισιτηρίων, διανομής ακουστικών οδηγιών και παροχής πληροφοριών στους επισκέπτες. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η μετατροπή της μεταβατικής και προσανατολιστικής εμπειρίας που δέχεται ο επισκέπτης στα φουαγιέ των μουσείων σε βιντεοπαιχνίδι δωματίου απόδρασης. Στόχος της μετατροπής αυτής είναι να δημιουργηθεί μία συνθήκη που θα αναγκάσει τον επισκέπτη/παίκτη να διασχίσει όλους τους χώρους του φουαγιέ πριν προχωρήσει στο επόμενο κομμάτι της επίσκεψής του, ενώ παράλληλα να καλλιεργήσει τις ικανότητες και τις δεξιότητές του καθώς και να ψυχαγωγηθεί. Τα βιντεοπαιχνίδια αποτελούνται από «χτισμένα περιβάλλοντα» και, όμοια με οποιοδήποτε αρχιτεκτονικό έργο, δομούνται και επενδύονται με υλικά και υφές. Η εικονική αρχιτεκτονική (virtual architecture) προέρχεται από τον συνδυασμό αυτού που είναι πραγματικό, αυτού που θα μπορούσε να είναι πραγματικό και αυτού που είναι φανταστικό. Το Egress Enigmas καλεί τον χρήστη να δραπετεύσει από μια σειρά «δωματίων». Αντικείμενο έμπνευσης για αυτά αποτέλεσαν τέσσερα φουαγιέ μουσείων από όλο τον κόσμο με ποικίλα μεγέθη, σχήματα, αναγνωρισιμότητα και επισκεψιμότητα. Στα δωμάτια αντιστράφηκαν ένα ή και περισσότερα, χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά τους στοιχεία και επιπλέον υπέστησαν αλλαγές που σχετίζονται με τις αρνητικές κριτικές που έχει δεχθεί το αρχικό αντικείμενο της έμπνευσής τους. Σε κάθε δωμάτιο ο παίκτης καλείται να διεκπεραιώσει μια σειρά δοκιμασιών που άπτονται σε χωρικά και αρχιτεκτονικά θέματα και να λύσει τα παζλ των κατόψεων που λειτουργούν ως το κλειδί της εξόδου. Με αυτόν τον τρόπο, εξερευνώντας τον χώρο, του δίνεται η ευκαιρία να βελτιώσει τις δεξιότητες της λογικής και να καλλιεργήσει την κριτική του σκέψη, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να διασκεδάσει και να ψυχαγωγηθεί.
Επιβλέποντες: Παπαδόπουλος Σπύρος, Μπουρδάκης Βασίλης
Αριθμός Αναφοράς: 1031
Πρόκειται για μια ανάπλαση του παλιού ξενοδοχείου Ξενία στην πόλη της Κοζάνης που επαναπροσδιορίζει τους όρους του “diy” (κάν’ το μόνος σου) και του “assemblage”. Με δεδομένο την απολιγνιτοποίηση της πόλης βασικό μας εγχείρημα είναι η δημιουργίας μιας νέας μορφής προσέγγισης τουρισμού που θα βασίζεται στην καλλιτεχνική δραστηριότητα ανερχόμενων δημιουργών. Η νέας μορφής εστίαση θα φιλοξενηθεί από το Ξενία και μέσα από αυτοσχέδιες αλλαγές, παρεμβάσεις, προσθήκες και μερικές τροποποιήσεις των δευτερευόντων στοιχείων του κτηρίου θα δωθεί μια νέα πνοή ζωής στο εγκαταλελλημένο ξενοδοχείο. Στον σχεδιασμό του νέου συγκροτήματος θα υπάρχουν ως βασικοί σχεδιαστικοί άξονες οι όροι της ανακύκλωσης, της μεταποίησης και της ανανέωσης. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εύρεση καινοτόμων ιδεών και τρόπων μεταποίησης ερειπίων μέσα στα όρια του αστικού ιστού, ξεκινώντας από την αλυσίδα ξενοδοχείων «Ξενία».
Επιβλέποντες: Remy Nicolas, Κοτιώνης Ζήσης
Αριθμός Αναφοράς: 1003
Το τοπίο της περιοχής των Γρεβενών χαρακτηρίζεται από δεκάδες γεωλογικούς σχηματισμούς, οι οποίοι είναι διάσπαρτοι σε όλη την έκτασή του. Ολόκληρη η τοποθεσία αποτελεί ένα σημείο συνάντησης γεωλογίας, φύσης και ανθρώπου. Δημιουργείται, επομένως, ένα έναυσμα για τον συσχετισμό γεωλογίας και αρχιτεκτονικής, ο οποίος στην παρούσα εργασία εντοπίζεται στην μελέτη των γεωμορφών και των διαδικασιών δημιουργίας τους. Μια από τις διαδικασίες αυτές είναι και η διάβρωση, μέσω της δράσης της οποίας προκύπτουν μετασχηματισμοί στο έδαφος και το υπέδαφος.
Με αφορμή την πλούσια γεωλογική ιστορία της περιοχής, καθώς και την προσωπική ενασχόληση με τους γεωλογικούς σχηματισμούς των Μπουχαριών και Νοχταριών στην ερευνητική εργασία, επιλέγεται ο σχεδιασμός του Γεωλογικού Μουσείου και Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας GEM (GEology Museum). Πρόκειται για ένα κτίριο γεωλογικού και επιστημονικού περιεχομένου, αφού οι λειτουργίες του σχετίζονται άμεσα με την ανάδειξη και μελέτη των γεωλογικών χαρακτηριστικών, με επικέντρωση σε αυτά που τοποθετούνται στον Ν. Γρεβενών. Το δημόσιο κομμάτι του κτιρίου περιλαμβάνει χώρους έκθεσης γεωλογικών στοιχείων, με τη σημαντικότερη λειτουργία του να εντοπίζεται στην ύπαρξη ενός Γεωλογικού Μουσείου. Αντίστοιχα, οι χώροι ιδιωτικής πρόσβασης σχετίζονται με την γεωλογική έρευνα και μελέτη, μέσω της εργασίας επιστημόνων σε αυτούς. Εκτός από τους εσωτερικούς χώρους, σημαντική κρίνεται και η διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων. Σε συνδυασμό με το υπάρχων γεωλογικό τοπίο της επιλεγμένης τοποθεσίας παρέμβασης και με τη δημιουργία αυλών και γεωλογικών κήπων, το εξωτερικό περιβάλλον του κτιρίου μετατρέπεται σε ένα χώρο με ισχυρά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά.
Μέσω του σχεδιασμού επιχειρείται η ένταξη σε μια τοποθεσία με έντονη γεωμορφολογία σε μια περιοχή με σημαντική γεωλογική ιστορία και μια πόλη που προσπαθεί να την αναδείξει. Στόχος είναι η σύνδεση γεωλογίας και αρχιτεκτονικής μέσω της δημιουργίας χώρων όπου ο επισκέπτης μπορεί να βιώσει μέσα από το σύνολο των αισθήσεών του. Το κτίριο σχεδιάζεται συνολικά με βάση αυτή τη λογική, εσωτερικά και εξωτερικά. Μέσω διαγώνιων χαράξεων και τεθλασμένων γραμμών δημιουργείται ένα ταξίδι στο γεωλογικό παρελθόν μέσα από σχεδιασμούς του παρόντος.
Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 1005
Η αρχιτεκτονική πρόταση της παρούσας διπλωματικής εργασίας αφορά την ανάπλαση τμήματος του παραλίμνιου μετώπου της Βεγορίτιδας με επαναφορά της καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης και τη δημιουργία δομών για την επεξεργασία της. Μέσω της ανάπλασης επανεισάγεται η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης στον τόπο, η οποία συνυφαίνεται με τις υπάρχουσες και τη λίμνη. Σε αυτό το καλλιεργητικό δίκτυο που δημιουργείται προστίθεται ένα δεύτερο, αυτό της επεξεργασίας και δημιουργίας βιοϋλικών βιομηχανικής κάνναβης.
Αφετηρία για τον σχεδιασμό αυτού του δικτύου, που συνδυάζει την πρωτογενή με τη δευτερογενή παραγωγή, αποτέλεσαν αφηγήσεις του τόπου σχετικά με την καλλιέργεια και επεξεργασία βιομηχανικής κάνναβης, όπως γινόταν στο παρελθόν. Μια παραγωγική πορεία, από την καλλιέργεια μέχρι την κλωστή, που πραγματοποιούταν σε πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των κατοίκων του χωριού και εξάρτησης από τη λίμνη, τόσο κατά την καλλιεργητική φάση, όσο και στα στάδια της μεταποιητικής διαδικασίας.
Η πρόταση λοιπόν, επιχειρεί τη δημιουργία ενός παραγωγικού προγράμματος στον τόπο με βασικές δομές επεξεργασίας, με τους εφήμερους και μόνιμους κατοίκους να εμπλέκονται στην παραγωγική διαδικασία. Αποτελεί μια συνύφανση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος καθώς, εκτός της κλωστικής παραγωγής, το πρόγραμμα περιλαμβάνει την παραγωγή και έρευνα καινοτόμων βιοϋλικών κάνναβης. Παράλληλα, υπάρχουν μονάδες εφήμερης κατοίκησης για τους επισκέπτες ερευνητές, τεχνίτες και αγρότες. Σε τμήματα της ανάπλασης το παραγωγικό δίκτυο συναντά την εμπειρία βίωσης του τόπου με τις διαδρομές στο υδάτινο όριο, στις καλλιέργειες ή στον λίθινο δαίδαλο, ενώ υπάρχουν ζώνες προστασίας και ανάδειξης της ενδημικής βλάστησης. Η εφαρμογή διαφόρων καλλιεργητικών πρακτικών συμβάλλει στην αύξηση της βιοποικιλότητας και αποκαθιστά μια βιώσιμη και αρμονική ανάπτυξη της αγροτικής δραστηριότητας στο υπάρχον οικοσύστημα.
Τέλος, το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε δίπολα, με τα υποκείμενα-αμφίβια να κατοικούν στις εκάστοτε συνθήκες. Διημερεύουν μέσα και έξω από τη λίμνη, στις καλλιέργειες ή στα ενδημικά φυτά, σε συνθήκες γείωσης ή αιώρησης. Μεταλλάσσουν την ιδιότητα τους (αγρότες-ερευνητές-τεχνίτες), ανάλογα με την συνθήκη, την εποχή ή την ανάγκη, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο.
Επιβλέποντες: Κοτιώνης Ζήσης, Κουζούπη Ασπασία
Αριθμός Αναφοράς: 1029
Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στην κατασκευή ενός πρωτοποριακού κέντρου ανακύκλωσης, τρισδιάστατης εκτύπωσης πλαστικών στο νησί Σύρος, στο Αιγαίο Πέλαγος. Ο πρωταρχικός στόχος του κέντρου είναι ο περιορισμός και στη συνέχεια η εξάλειψη της ρύπανσης των πλαστικών στην περιοχή. Η αντιμετώπιση του ζητήματος γίνεται με την συλλογή των πλαστικών απορριμμάτων από τις κοντινές περιοχές και από τον τοπικό χώρο υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, μετατρέποντας τα, με την χρήση της τεχνολογίας της τρισδιάστατης εκτύπωσης σε προϊόντα αναγκαία για τον άνθρωπο, προάγοντας με αυτόν τον τρόπο μια κυκλική οικονομία.
Χρησιμοποιώντας την τρισδιάστατη εκτύπωση ως μέσο παραγωγής, το έργο επιδιώκει να ελαχιστοποιήσει την κατανάλωση πόρων και να μειώσει το αποτύπωμα του άνθρακα το οποίο σχετίζεται με τις παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής. Οι δομές που προκύπτουν χρησιμεύουν ως απτή απόδειξη του μετασχηματιστικού δυναμικού των πλαστικών απορριμμάτων, υπογραμμίζοντας την αξία και την πρακτικότητα της ανακύκλωσης για τη δημιουργία βιώσιμων και αισθητικά ελκυστικών προϊόντων.
Το Αιγαίο Πέλαγος, γνωστό για την οικολογική του ποικιλομορφία και την οικονομική του σημασία, έχει επηρεαστεί από την πλαστική ρύπανση, σε βαθμό στον οποίο τίθεται σε κίνδυνο η θαλάσσια ζωή και διακινδυνεύετέ η συνολική υγεία του οικοσυστήματος. Παράλληλα, ο τοπικός χώρος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων της Σύρου, παρουσιάζει τις δικές του περιβαλλοντικές προκλήσεις. Η εργασία αυτή, αναγνωρίζει αυτές τις ανησυχίες και επιδιώκει να τις αντιμετωπίσει ολιστικά, παρέχοντας μια ολοκληρωμένη λύση που αντιμετωπίζει και τα δύο θέματα.
Μέσα από εκτεταμένη διεπιστημονική προσέγγιση, η εργασία στοχεύει να διερευνήσει τις τεχνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές πτυχές της δημιουργίας και σωστής λειτουργίας του εργοστασίου ανακύκλωσης και τρισδιάστατης εκτύπωσης πλαστικών. Εμπεριέχει έρευνα για τις βέλτιστες τεχνικές επανάχρησης, τρισδιάστατης εκτύπωσης, τις στρατηγικές περισυλλογής απορριμμάτων, την ανάπτυξη συνεργασιών με τοπικούς και μη φορείς και την εκτίμηση των ευρύτερων συνεπειών του έργου, όσον αφορά τη βιωσιμότητα και τη διαχείριση απορριμμάτων στην περιοχή.
Συμπερασματικά, η διπλωματική εργασία επιδιώκει να συμβάλει στον συνεχόμενο αγώνα για την καταπολέμηση της πλαστικής ρύπανσης στο Αιγαίο Πέλαγος, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις που συνδέονται με τη διαχείριση των τοπικών απορριμμάτων. Με την προέλαση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας και την έμφαση στον μετασχηματισμό του ρόλου της ανακύκλωσης, επιδιώκει να εμπνεύσει βιώσιμες πρακτικές, να ευαισθητοποιήσει και να ενισχύσει τη θετική αλλαγή στην τοπική κοινότητα, αλλά και πέρα από αυτή.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 1001