Η διπλωματική μου εργασία έρχεται να συνεχίσει την προβληματική που τέθηκε και αναπτύχθηκε στο ερευνητικό μου θέμα, με τίτλο «Πηγάδια ως χωρικές μεταφορές του εαυτού στη λογοτεχνία» κι αποτελούσε ένα πόνημα αναφοράς, σχολιασμού και συσχετισμών λογοτεχνικών κειμένων που περιστρέφονται γύρω από το χώρο του φρέατος (πηγάδι) και σ’ ένα δεύτερο επίπεδο επιχειρείτο ο παραλληλισμός του εν λόγω είδους χώρου σε σχέση με τον εαυτό και το κυριότερο ίσως μέρος του, αυτό που αφορά στη μνήμη.
Στη διπλωματική μου εργασία η έννοια αυτή του φρέατος μεταφέρθηκε εντός της σύγχρονης μεγαλούπολης ως «αστικό πηγάδι», κενό που διαρρηγνύει το συνεχές μέτωπο της πόλης. Προκειμένου να είναι κατά το δυνατό πιστή η μεταφορά επελέγησαν πόλεις με τη μέγιστη πυκνότητα, όπως οι φαβέλλες του Μεξικό, η Κόουλουν του Χόνγκ Κόνγκ καθώς και άλλες πόλεις σλαμ. Στις όψεις, τείχη, μέτωπα, εξωτερικά όρια των πόλεων αυτών μελετήθηκαν αντιθέσεις σχέσεων όπως αυτές του ερευνητικού, δηλαδή φωτός – σκιάς, πλήρους – κενού, εσοχών – προεξοχών, κι έγιναν διαγράμματα και μακέτες που αναπαριστούν τις σχέσεις αυτές. Επίσης, ελήφθησαν υπ’ όψιν τα κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά δεδομένα, που λειτούργησαν ως γενεσιουργά αίτια των συγκεκριμένων δομών και κατασκευών, που δεν αποτελούν παρά χωρικές προβολές των παραγόντων αυτών. Αλλά κυρίως, διερευνήθηκαν πολεοδομικά οι τάσεις που οδηγούν στις συγκεκριμένες οργανικές δομές.
Ως τελικό προϊόν της διπλωματικής εργασίας προκύπτει το εγχειρίδιο, ένας πίνακας με λίστες των εννοιών της μελέτης, οργανωμένων οριζόντια και κάθετα με βάση τις κύριες νοηματικές ενότητες. Πιο συγκεκριμένα, ο αρχικός χώρος που απασχόλησε στο ερευνητικό ήταν το πηγάδι, με τις λογοτεχνικές-ψυχολογικές του προεκτάσεις στον εαυτό, και στη συνέχεια εισήχθησαν το κτίριο και η πόλη, με την κλίμακα να μεγαλώνει και να πλησιάζει την αρχιτεκτονική πραγματικότητα των τειχισμένων σλάμς. Αυτές οι τέσσερις οριζόντιες κατηγορίες συνδυάζονται στον εν λόγω πίνακα με άλλες πέντε κάθετα που περιλαμβάνουν τις έννοιες ως προς τις οποίες μελετώνται οι χωρικές (οριζόντιες). Για την ακρίβεια, οι κάθετες είναι: τα δίκτυα/υπό-δομές, η δομική σχέση πλήρους-κενού, οι όψεις/μέτωπα, η ανάδυση->σε καθεστώς, και τέλος οι στρατηγικές επέμβασης (οι τελευταίες αφορούν μόνο σε κτίριο και πόλη).
Ο πίνακας που προέκυψε από την οριζόντια και κάθετη οργάνωση όλων αυτών των εννοιών, λειτουργεί ως πεδίο ανάπτυξης πλήθους δυνατών διαδρομών, καθώς ανάλογα με τους πιθανούς τρόπους σύνθεσης των επιμέρους στοιχείων, πολλαπλασιάζει τ’ αποτελέσματά του. Μία τυχαία επιλογή, πχ Α VI 3-5 – B III 1-3 – Δ ΙΙΙ 4 – Ε VI 1, αποτελεί με τη σειρά της ένα δίκτυο με κόμβους – σημεία στάσης όπως αυτά που αναφέρθηκαν μέχρι τώρα και οι πορείες αυτές, ελεύθερες και συμπτωματικές ή προϊόν πολλής σκέψης και μεθόδευσης, οδηγούν σε προτάσεις για βελτίωση της λειτουργικότητας των σλάμς. Σε μια πιο ελεύθερη θεώρηση των πραγμάτων οι διαδρομές αυτές μπορούν να αναφέρονται σε κάθε πόλη υπό πολλές διαφορετικές συνθήκες.
Αυτό το «σύστημα» δεν είναι παρά μια πρόταση στο άλυτο πρόβλημα των σλάμς, η οποία δεν ισχυρίζεται ότι θα αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο αστικό ζήτημα στο σύνολό του, αλλά παρέχει εντοπισμένες, μικρής κλίμακας παρεμβάσεις. Οι τελευταίες συντελούνται στα σημεία που είναι αδύναμα, που «πάσχουν περισσότερο, εκεί που είναι απαραίτητες αλλά και εφικτές μικρές ανάσες ανακούφισης και αποσυμπίεσης. Μια εξολοκλήρου αντιμετώπιση θα ήταν η συνολική καταστροφή, η οποία βρίσκει αντίθετο κάθε ευαισθητοποιημένο άνθρωπο, εφόσον πλήττει ευθέως άλλους ανθρώπους. Η αναγκαστική μεταφορά των κατοίκων σε μεγαμπλόκ αναφέρεται στη συνέχεια πόσο πάσχει ως εναλλακτική (Αδυναμία επιτυχούς σχεδίασης). Έτσι, απομένουν οι μικρές «χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες διατηρώντας αδιάρρηκτο το μέτωπο των όψεων ως τείχος θα διοχετεύσουν τον αέρα και το φως μέσα στα μεγάλα αστικά συγκροτήματα.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 326
Ένα σύγχρονο μνημείο της Αφγανικής παράδοσης και κουλτούρας σε διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας στο χώρο. Μία προσπάθεια ανάδειξης του αφγανικού πολιτισμού μέσα από το εκθεσιακό περίπτερο για την EXPO 2015 στο Μιλάνο
Επιβλέποντες: Παπαδόπουλος Σπύρος, Κοέν Ααρών
Αριθμός Αναφοράς: 340
Το de|sto|reunitείναι μια μηχανή εργασίας και στοιχειώδους κατοίκησης. Προέκυψε από μία προσωπική, πραγματική ανάγκη για οικειοποίηση ενός ελάχιστου χώρου του πανεπιστημιακού κτιρίου και απευθείνεται κυρίως σε φοιτητές αρχιτεκτονικής και αντίστοιχων σχολών.
Εξυπηρετεί τις τρεις βασικές ανάγκες ενός φοιτητή, κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διπλωματικής του εργασίας. Οι λειτουργίες αυτές είναι: εργασία (σχεδιασμός στο χέρι και στον υπολογιστή, κατασκευή μακέτας), αποθήκευση (εργαλείων, υλικών, προσωπικών αντικειμένων) και ανάπαυση (προσωρινή ξεκούραση, διάλειμμα από την εργασία).
Για να ελαχιστοποιειθεί η συνολική επιφάνεια που καταλαμβάνουν οι τρεις αυτές λειτουργίες, τοποθετήθηκαν σε επίπεδα, καθ’ ύψος. Έτσι, με αναφορές στις σκαλωσιές των κτιρίων, σχεδιάστηκε ένας μεταλλικός σκελετός, επάνω στον οποίο προσαρμόζονται “ράφια” λειτουργιών.
Βασικά τμήματα της μονάδας είναι μία επιφάνεια εργασίας – τραπέζι, μία επιφάνεια ανάπαυσης – πάτωμα, ένα υφασμάτινο κουβούκλιο – τέντα απομόνωσης και πολλοί αποθηκευτικοί χώροι. Την κατασκευή συμπληρώνει ένα πτυσσόμενο κάθισμα – κουτί αποθήκευσης καθώς και ένα ενσωματωμένο, ρυθμιζόμενο φωτιστικό.
Το de|sto|reunitλειτουργεί εξαρτημένο από το κτίριο μέσα στο οποίο βρίσκεται, χρησιμοποιώντας ορισμένες από τις εγκαταστάσεις του (plugin, ασύρματο internet), ενώ υπάρχει και η δυνατότητα για πολλαπλασιασμό της μονάδας.
Επιβλέπων: Ψυχούλης Αλέξανδρος
Αριθμός Αναφοράς: 362
Στόχος της εργασίας είναι ο σχεδιασμός αντι-χώρων, δηλαδή ο σχεδιασμός καταστάσεων, πάνω σε ήδη υπαρκτούς χώρους με προκαθορισμένες λειτουργίες. Για τον σκοπό αυτό αναπτύχθηκε μία μεθοδολογία σχεδιασμού βασισμένη στο παιχνίδι, όχι ως τελικό αποτέλεσμα αλλά περισσότερο ως ένα παιχνίδι σχεδιασμού απ'όπου μπορούν να προκύψουν μορφές χώρων που πλαισιώνουν διαφορετικές δράσεις και συμπεριφορές. Επιλέγοντας τρία σημεία κίνησης πεζών σε μία κεντρική λεωφόρο της Αθήνας, την πεζογέφυρα, τις κάθετες οδούς και την διάβαση, έγινε μία προσπάθεια επανασχεδιασμού βασισμένη σε τρεις από τους βασικούς τύπους παιχνιδιού, όπως ορίστηκαν από τον Caillois, την προσομοίωση, τον ίλιγγο και τον ανταγωνισμό. Σε κάθε σημείο εφαρμόστηκε ένας τύπος παιχνιδιού, σύμφωνα με τα δεδομένα του κάθε χώρου, την χρήση του και την σχέση του με την κεντρική λεωφόρο.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 353
Κάθε χρόνο χιλιάδες φοιτητές συρρέουν στις πόλεις, όπου θα ζήσουν για τα επόμενα χρόνια της ζωής τους, αναζητώντας την ιδανική κατοικία στην οποία θα διαμείνουν μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος σπουδών τους. Οι εστίες που παρέχουν τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα δεν είναι αρκετές για να καλύψουν την ανάγκη στέγασης των φοιτητών και έτσι ο κλήρος πέφτει στην οικογένεια του κάθε φοιτητή, η οποία υποχρεούται να καταβάλει ένα σημαντικό ποσό για να καλύψει αυτή την ανάγκη, όσο και τα έξοδα της επίπλωσης. Σε κάθε πόλη «φιλοξενίας φοιτητών», δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκμεταλλεύονται αυτή την αδυναμία και προσπαθούν να κερδοσκοπήσουν σε βάρος των φοιτητών και της οικογένειάς τους, μισθώνοντάς τους προβληματικά διαμερίσματα με ακριβά ενοίκια.
Η διπλωματική αυτή εργασία, ασχολείται με τα παραπάνω ζητήματα και συγκεκριμένα προτείνει την δημιουργία μιας φοιτητικής κατοικίας μιας χρήσης και χαμηλού κόστους. Το χαμηλό κόστος της κατοικίας οφείλεται κατά κύριο λόγο στα φθηνά υλικά από τα οποία κατασκευάζεται. Η ιδιαιτερότητα της κατοικίας αυτής είναι ότι κατασκευάζεται από χαρτόνι, σαν αναφορά στο γεγόνος ότι η μορφή της προέκυψε από την αναδίπλωση ενός τετράγωνου χαρτιού χωρισμένο σε κάνναβο 16 τετραγώνων. Ο σχεδιασμός των χώρων έγινε λαμβάνοντας υπόψιν τις ανάγκες των φοιτητών, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για το σκοπό αυτό. Έτσι, ο φοιτητής καλείται να επιλέξει το μοντέλο που καλύπτει τις ανάγκες του και να την τοποθετήσει όπου υπάρχει κενός χώρος μέσα στην πόλη. Η διπλωματική αυτή, δίνει έμφαση στον τρόπο κατασκευής της κατοικίας, καθώς αυτή θα αγοράζεται σε μορφή πακέτου, θα συναρμολογείται από τον ίδιο τον φοιτητή και μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του θα οδηγείται στην ανακύκλωση.
Επιβλέποντες: Βυζοβίτη Σοφία, Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 345
Σε περιόδους κρίσης, η αναπόφευκτη ρήξη ατόμων ή ομάδων με το σύστημα έχει σαν αποτέλεσμα την αποδικτύωσή τους και την παραγωγή μίας νέας ανάγκης για έκτακτη πληθυσμιακή μετακίνηση. Με δεδομένη αυτήν τη συνθήκη, επιχειρείται εκ μέρους μας ένα πείραμα στο οποίο εγκαταλελειμμένοι προαστιακοί βιομηχανικοί χώροι μετατρέπονται σε συσσωρευτές υποδομών για την προσωρινή στέγαση των μεταβατικών χρηστών. Αυτά τα χωροχρονικά απροσδιόριστα εντροπικά σημεία, που διέπονται από διαφορετικούς ρυθμούς φθοράς, επαναδικτυώνονται στο πλαίσιο μιας διάσπαρτης πόλης η οποία ανατρέπει την πρακτική του οδικού ταξιδιού που μορφώνεται μέσα από την αποσπασματική θέαση και την ασυνέχεια της μετατόπισης και την αντικαθιστά με μία δυνητικά συνεχιζόμενη μετακίνηση που συνδυάζεται με τη δυνατότητα προσωρινής στάσης και διαμονής. Στον χώρο του εργοστασίου σχεδιάζονται κατοικίσημες επιφάνειες από την καταστροφή και ανατυποποίηση αντικειμένων που ήδη υπάρχουν στο χώρο, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν τόσο ως επεκτάσιμες πλατφόρμες διασύνδεσης των χρηστών όσο και ως καταφύγια απομόνωσης κατά βούληση. Ουσιαστικά, δομείται ένα νέο περιβάλλον κοινωνικοποίησης το οποίο μεταβάλλει την έννοια της υποδομής , διευκολύνει την επανασύνδεση του χρήστη σε νοηματικά δίκτυα που προσαρμόζονται στην ατομικότητά του και παράγει μία μορφή εργασίας η οποία αποτελεί ένα αυθόρμητο γεγονός, μία μη-σχεδιασμένη δράση που παρεμβάλλεται στην μετατόπιση.
Επιβλέποντες: Δάλλας Αλέξης, Πανηγύρης Κωστής
Αριθμός Αναφοράς: 344
Η διπλωματική εργασία «Odette | ιδανικές καταστροφές», αποτελεί μια ερμηνεία της κλασικής χορογραφίας του 1871, την λίμνη των κύκνων. Η ερμηνεία αυτή μέσα από την αρχική ιστορία του παραμυθιού, με την εναλλαγή των δύο χωρικών καταστάσεων, της λίμνης και του κάστρου, καθώς και τις ανθρώπινες σχέσεις που διαμορφώνονται σε αυτά τα δύο περιβάλλοντα, προσπαθεί να επανεξετάσει ζητήματα συμμετρίας και εξιδανίκευσης σήμερα. Ο άξονας συμμετρίας, εναπομείναν στοιχείο της διαδικασίας εξιδανίκευσης κατά την περίοδο της αναγέννησης και του ρομαντισμού, γίνεται το εργαλείο της επανερμηνείας της συμμετρίας σήμερα.
Η Villa Rotonda του A. Palladio, απόλυτο παράδειγμα του συμμετρικού σχεδιασμού και ένας προσωπικός αλγόριθμος, αλληλεπιδρούν και παράγουν έναν ελάχιστο σχεδιασμένο χώρο, την επιφάνεια. Η επιφάνεια πολλαπλασιάζεται, καταστρέφεται και συνθέτει μια παρτιτούρα της νέας χο(ω)ρογραφίας, που συνεχώς επαναπροσδιορίζεται. Όμως και η σχέση των σωμάτων των δύο ηρώων, επαναπροσδιορίζεται. Το ίδιο το μέσο εξιδανίκευσης του σώματος του κλασικού χορευτή, ο άξονας συμμετρίας, επεμβαίνει τόσο στη δομή του ίδιου του σώματος όσο και στη διαδικασία ολοκλήρωσης/εξιδανίκευσης των δύο φύλων. Το νέο σώμα, πιο ρευστό, απόλυτα εξιδανικευμένο, απανθρωπίζεται τελικά, θέτοντας ξανά το ερώτημα της ολοκλήρωσης.
Συνολικά, η διαδικασία της εξιδανίκευσης και της καταστροφής ως αντίστροφής της, προσπαθεί να ερμηνευθεί μέσα από μια performance της σύγχρονης ηρωίδας. Ο υβριδικός και ιδιοσυγκρασιακός χώρος που παράγεται τελικά, δεν φιλοδοξεί να δώσει απόλυτες απαντήσεις, αλλά περισσότερο να θέσει ένα νοσταλγικό ερώτημα για το ρόλο της εξιδανίκευσης σήμερα και τις σχεδιαστικές αρχές της.
Επιβλέπων: Ψυχούλης Αλέξανδρος
Αριθμός Αναφοράς: 332
Σε μια υποβαθμισμένη περιοχή, όπως είναι το Πέραμα, όπου τα όρια σε αρκετά σημεία, μεταξύ βιομηχανίας και κατοικίας δεν είναι ξεκάθαρα, προτείνεται η ανάπλαση εγκαταλελειμμένης έκτασης βιομηχανικής ζώνης και η δημιουργία πάρκου αναψυχής, που θα εξυπηρετεί τη γειτονιά και το δήμο.
Το οικόπεδο επέμβασης προέρχεται από τον επαναπροσδιορισμό των ορίων μεταξύ του αστικού ιστού και των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών, σύμφωνα με τη σύγχρονη διάθεση για την απομάκρυνση της βιομηχανίας από την κατοικία και με στόχο την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής.
Εκτός από τα άλση και τους ανοιχτούς χώρους πρασίνου, το νέο πάρκο αναψυχής διαθέτει απαραίτητους για την περιοχή κοινόχρηστους χώρους, που απευθύνονται τόσο σε άτομα νεαρής ηλικίας όσο και σε άτομα μεγαλύτερης. Μεταξύ των νέων χρήσεων συμπεριλαμβάνεται ερευνητικό κέντρο και ενεργειακές καλλιέργειες, με στόχο να δοθεί μια «πράσινη» συνέχεια όσον αφορά την βιομηχανική λειτουργία του οικοπέδου, ως πρότερος χώρος αποθήκευσης υγρών καυσίμων.
Η μορφή του συνολικού έργου προέρχεται από τις εφαπτόμενες στις υπάρχουσες δεξαμενές. Οι νέες χαράξεις, που προκύπτουν, ιεραρχούνται και οι τριγωνικές επιφάνειες «γεμίζονται» με χρήσεις. Δημιουργούνται έτσι τρία διαφορετικά επίπεδα διαγραμμάτων τα οποία τοποθετούνται στην έντονη γεωγραφική κλίση του οικοπέδου και συνθέτουν το τελικό αποτέλεσμα.
Το βιομηχανικό τοπίο με τα έντονα κυλινδρικά στοιχεία διατηρείται περιορίζοντας τους κλειστούς χώρους εντός των δεξαμενών. Η γεωμετρική δομή σε όσες δεξαμενές παραμένουν διατηρείται, ενώ οι υπόλοιπες «αφαιρούνται» από το τοπογραφικό δημιουργώντας την εντύπωση του κενού-πλήρες.
Η αισθητική του χώρου δανείζεται στοιχεία από την προηγούμενη βιομηχανική λειτουργία. Σε αρκετά σημεία διατηρείται η υφιστάμενη κατάσταση των δεξαμενών και του εδάφους, ενώ οι υπόλοιποι χώροι παραμένουν λυτοί και διαμορφώνονται σύμφωνα με την κλίμακα που επιβάλει η χρήση.
Επιβλέποντες: Φύγκα Δήμητρα, Τσαγκρασούλης Aριστείδης
Αριθμός Αναφοράς: 317