Arch.Uth Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Arch.Uth UTH.gr English

Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, δίπλα στη στοά Μοδιάνο βρίσκεται το κτίριο της Νέας Αγοράς, που μέχρι πρόσφατα στέγαζε την κεντρική κρεαταγορά χονδρικής της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα κτίριο στοών που συνδέει τις οδούς Βασιλέως Ηρακλείου και Ερμού.
Ιδιαίτερα, λόγω της θέσης του κτιρίου στο εμπορικό και ιστορικό κέντρο της πόλης είναι άμεση η ανάγκη αξιοποίησής του. Η λειτουργία του είναι μοναδική για το εύρος της αγοράς της Θεσσαλονίκης, και τα καταστήματα που λειτουργούν δεν καλύπτουν τις ανάγκες του κοινού. Επιπλέον, ο χαρακτήρας του κτιρίου, έχει αλλοιωθεί από τις χρήσεις αναψυχής που έχουν επικρατήσει, ενώ η κατάσταση διατήρησης του κτιρίου, το οποίο προβάλλεται ως μέρος του ιστορικού κέντρου, είναι απωθητική για το κοινό.
Στόχος της επέμβασης είναι η συμβολή στην αναβίωση της περιοχής, μέσα από τη διατήρηση, αναβάθμιση και ενίσχυση του εμπορικού χαρακτήρα της αγοράς.
Η πρόθεση είναι αφενός να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε την αρχική χρήση, επεκτείνοντας καθ’ ύψος την αγορά, και αφετέρου, προσθέτοντας χώρους αναψυχής, συγκέντρωσης και εκθέσεων, να προσελκύσουμε την προσέλευση του κοινού, μέσα από την αναβίωση του πνεύματος λειτουργίας της στοάς, όπως παρουσιάζεται στα χρόνια της ακμής της, προσαρμοσμένη στα δεδομένα της σύγχρονης εποχής.
Δεν αλλάζουμε την τυπολογία του κτιρίου αλλά διατηρούμε τη διάταξη των καταστημάτων, ενώ «σηκώνουμε» την στέγη, προκειμένου να επεκτείνουμε την αγορά.
Ο λειτουργικός κάνναβος της κάτοψης του ισογείου αναπαράγεται καθ΄ ύψος και σε αυτόν εντάσσεται ένας κάνναβος μεταβλητός, στα όρια του οποίου, δίνεται η ελευθερία στον χρήστη να διαμορφώσει τον χώρο του, σύμφωνα με τις ανάγκες του και να τον ανανεώνει με ευκολία όταν αυτό χρειαστεί.
Τις δύο όψεις του οικοπέδου διαμορφώνουν δύο διαφορετικά κτίρια. Ένα νεοκλασικό επί της Ερμού, και μία πολυκατοικία επί της Βασιλέως Ηρακλείου.
Στην Ερμού, αποφεύγοντας το "πανωσήκωμα" της όψης, η νέα κατασκευή προστίθεται σε υποχώρηση ως προς το διατηρητέο, ενώ στη Βασιλέως Ηρακλείου, προσδίδει ένα όριο στην "αμήχανη" όψη της πολυκατοικίας και το μέτωπο του δρόμου.
Η μορφή της νέας αγοράς δεν άμεσα ή εύκολα αντιληπτή από την προοπτική του δρόμου, καθώς απαραίτητη συνθήκη του σχεδιασμού ήταν η ανάδειξη των δύο προϋπαρχόντων κτιρίων. Ο επισκέπτης, που έλκεται από τις στοές, ανακαλύπτει ένα νέο χώρο στο εσωτερικό της Nέας Αγοράς Μοδιάνο, μέσα από τη διατήρηση και ενίσχυση της παλαιάς λειτουργίας της.

Επιβλέπων: Κολώνας Βασίλης

Αριθμός Αναφοράς: 152

 

Έντονη είναι η ομοιομορφία στα κτίρια της περιοχής, όποια και αν είναι η χρήση τους. Το φαινόμενο της μονότονης επανάληψης των όγκων τόσο σε επίπεδο χρήσης όσο και σε επίπεδο εξωτερικής μορφής γίνεται εντονότερο στο κέντρο του δήμου παραλίας, όπου και είναι συγκεντρωμένα τα περισσότερα από αυτά. Έτσι προκύπτουν ζώνες με έντονη πυκνότητα και μέτωπα με κύριο χαρακτηριστικό την αυστηρότητα των όγκων.
Θέλοντας επομένως να αποφύγουμε , την μονοτονία και την πυκνότητα των κτιριακών όγκων που χαρακτηρίζουν και περιορίζουν μια τσιμεντούπολη, όπως είναι και ο δήμος παραλίας, δημιουργούμε αυτόνομες εξοχικές κατοικίες με κύριο χαρακτηριστικό την παρουσία ενός καλά οργανωμένου και άνετου εξωτερικού χώρου σε κάθε μια από αυτές. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψιν τις νέες μεθόδους κατασκευής γίνεται προσπάθεια για σωστή επιλογή και χρήση υλικών καθώς και εκμετάλλευση του χώρου που έχουμε στην διάθεσή μας, μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα ανάγκης για αναβάθμιση και εξελικτική πορεία του δήμου.

Επιβλέπων: Καναρέλης Θεοκλής

Αριθμός Αναφοράς: 123

 

Επιβλέπων: Κοτιώνης Ζήσης

Αριθμός Αναφοράς: 113

 

Η συγκεκριμένη μελέτη εστιάζεται στον σχεδιασμό μίας υπόσκαπτης κατοικίας σε υπάρχον οικόπεδο στην Επανομή Θεσσαλονίκης σε υψόμετρο εκατό μέτρα από την στάθμη της θάλασσας. Η μελέτη αναπτύσσεται σε τέσσερις τομείς: συνθετική πορεία, βιοκλιματικός σχεδιασμός, οικοδομικές λεπτομέρειες, φωτορεαλιστική απεικόνιση. Πρόκειται για ένα κτίριο που σχεδιάστηκε με βάση τα οργανικά σχήματα προσαρμοσμένο και συμβιβασμένο με τις φυσικές καμπυλότητες του εδάφους.
Η εφαρμογή της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής ήταν αναγκαία στην διεξοδική μελέτη των φυσικών παραμέτρων που συνυπήρχαν με τις κλασσικές ανάγκες ενός συμβατικού κτιριακού μοντέλου, με αποτέλεσμα, εκτός των άλλων να δημιουργηθεί ένα οικολογικό κτίριο σύμφωνα με τις προδιαγραφές που επιβάλλει ο βιοκλιματικός σχεδιασμός.
Η ρεαλιστική προσέγγιση όλου του θέματος, ώθησαν την παρούσα μελέτη προς την καταγραφή κι εν συνεχεία προς τον σχεδιασμό οικοδομικών λεπτομερειών που αφορούν στην κατασκευή ειδικών εσωτερικών κι εξωτερικών συστημάτων όπως ο κεντρικός γυάλινος κώνος στην οροφή της κατοικίας, οι φωτοσωλήνες-αεραγωγοί, η κεντρική ηλεκτρονική πύλη εισόδου των οχημάτων, τα γυάλινα στηθαία που αναπτύσσονται τόσο στο εσωτερικό της κατοικίας όσο και στο εξωτερικό, τα υαλότουβλα στην πόρτα εισόδου της κατοικίας και τα κλιμακοστάσια.
Η φωτορεαλιστική απεικόνιση της κατοικίας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στάδια της εργασίας καθώς με αυτόν τον τρόπο είναι ορατές όλες οι απαραίτητες πληροφορίες που προσδίδουν την ταυτότητα του κτιρίου. Οι εσωτερικές εικόνες απεικονίζουν την οργάνωση όλων των χώρων ξεχωριστά ενώ οι νυχτερινές όψεις παρουσιάζουν την κατοικία με εσωτερικό φωτισμό σε σχέση με την πλαστικότητα του εδάφους που την περικλείει.
Τέλος, τα δισδιάστα σχέδια(κατόψεις, όψεις, τομές) κάνουν εμφανή την συνθετική πρόθεση σε σχέση με το έδαφος, καθ’ότι προσεγγίζονται πάντα σε συνάρτηση με την γραμμική απεικόνιση του κτιρίου με το τοπογραφικό στις κατόψεις και με τον χρωματισμό στις τομές.

Επιβλέπων: Φιλιππιτζής Δημήτρης

Αριθμός Αναφοράς: 141

 

Μέσα από την λογοτεχνία του Μαρκήσιου ντε Σαντ εντοπίζουμε την ύπαρξη μονάδων εγκλεισμού μικρότερης και μεγαλύτερης κλίμακας. Οι πρωταγωνιστές των έργων του βιώνουν τον εγκλεισμό με ρόλους διττής σημασίας΄ είτε ως θύματα είτε ως θύτες.
Μερικές από τις χαρακτηριστικές αρχές του εγκλεισμού που εντοπίζουμε στην λογοτεχνία του αλλά και στις πραγματικές σωφρονιστικές μονάδες είναι οι εξής: πειθαρχία, αδιάκοπη επιτήρηση, εξαναγκασμός, συμμόρφωση και άκριτη υπακοή σε σύνολο κανόνων, υποδούλωση, επιβολή κ.α.
Το υπόσκαφο μουσείο (α)σωματικής πειθαρχίας και (α)σωματικού εγκλεισμού ενσωματώνει κάποιες από τις αρχές εγκλεισμού και προσπαθεί μέσα από την μεγάλη έκταση και την πολυπλοκότητα του χώρου του να ανιχνεύσει την εσωτερικότητα ενός σώματος υπό καθεστώς πειθαρχίας, την υποτακτικότητα και την συμμόρφωσή του σε συγκεκριμένους κανόνες μέσα στα πολυάριθμα και όμως «ασφυκτικά» τετραγωνικά μέτρα μιας οργανικής, υπόγειας κατασκευής στο Παλιούρι Διμηνίου. Μέσα από ένα σύστημα χώρων που επικοινωνούν μεταξύ τους, διαγράφονται ιδιαίτερες πορείες που άλλοτε οδηγούν την επόμενη αίθουσα και άλλοτε αποδεικνύονται λαβυρινθοειδείς.
Η κατάργηση των δικαιωμάτων σε ένα περιβάλλον εγκλεισμού (λογοτεχνικό ή/ και πραγματικό) είναι σχεδόν δεδομένη όπως άλλωστε είναι και η επιτήρηση. Η επιβολή τυπικών κανόνων σε συνδυασμό με τα παραπάνω αναπτύσσουν σε κάθε χώρο εγκλεισμού και ειδικότερα μέσα στο «μουσείο», εννοιολογικά δίπολα (ελεύθερος – φυλακισμένος, λογικός – τρελός, θύμα – θύτης, επιτηρούμενος – επιτηρητής κ.α). Συνέπεια αυτών είναι και η κοινωνία να αποκτήσει διαφορετικές διπολικές ταυτότητες (υγιής – άρρωστη, βιώσιμη – ανυπόφορη, επίγεια – υπόγεια, φυσιολογική – χθόνια κ.α).
Η εικονογραφία των συγγραμμάτων του Σαντ αποτελείται από σεξουαλικές και χωρικές περιγραφές. Ωστόσο και οι δυο αυτές κατηγορίες συγκλίνουν σε ένα κοινό σημείο΄ το σύνολό τους αποδίδεται με χωρικούς χαρακτηρισμούς και χειρισμούς. Το μεν σώμα (αδιάφορο ως προς το φύλο) αποκτά χωρική διάσταση και ο δε χώρος προδίδει σε κάθε χαρακτηριστικό του ότι πρόκειται για έναν χώρο που στην ουσία συμβάλλει τα μέγιστα στο καθεστώς εγκλεισμού. Η πανοπτικότητα του χώρου, η επιτήρηση της υπαγορευμένης δράσης αλλά και ο καθρεπτισμός της ανθρώπινης έκφρασης είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά των σαδικών χώρων, των πραγματικών μονάδων εγκλεισμού και του «μουσείου».
Η χωρικότητα των σωμάτων είναι αυτή που καθορίζει την οργανική μορφή του περιγράμματος αλλά και την διάρθρωση της κατασκευής. Την κτιριακή μορφή αποτελεί ένα πλήρες γυναικείο σώμα που περιέχει μέσα του το ανδρικό ενώ και τα δυο «μοιράζονται» την γαστρεντερική περιοχή. Οι δυο αυτές φύσεις του ίδιου σώματος στην ουσία αποδίδουν στον χώρο θηλυκά και αρσενικά χαρακτηριστικά ταυτόχρονα. Η όποια ευρυχωρία, θαλπωρή, ζεστασιά και παθητικότητα αποδίδει την χωρική θηλυκότητα ενώ η στενότητα , η αφιλοξενία και η ενεργητικότητα την χωρική αρσενικότητα.
Το υγρό στοιχείο είναι ιδιαίτερης σημασίας στην κατασκευή μας μιας και η σεξουαλικότητα και το σεξουαλικό ένστικτο – ανάγκη συνδέεται άμεσα με την υγρασία. Ένα σώμα ωστόσο αποτελείται από μεγάλα ποσοστά υγρασίας, από όργανα διαφόρων υφών και από λειτουργίες ζωτικής σημασίας για το ίδιο. Ο φωτισμός ή όχι των χώρων ενισχύει την εσωτερικότητα της κατασκευής και την διαδικασία επιβολής της πειθαρχίας στο σώμα του επισκέπτη.
Η σχέση επιβολής – επιτήρησης – πειθαρχίας – σώματος είναι άρρηκτες και ουσιαστικά όλες επενεργούν πάνω στο σώμα επιβάλλοντας του να ενεργεί σύμφωνα με τις επιταγές της πειθαρχικής αρχής. Στο τέλος κάθε διαδικασίας εγκλεισμού προκύπτει ουσιαστικά ένα «νέο σώμα» χωρίς απαραίτητα να πρέπει να απαντήσουμε εάν αυτό είναι ένα καλύτερο ή χειρότερο σώμα. Το «νέο σώμα» φέρει τα σημάδια της πειθαρχίας πάνω του και είναι σχεδόν πιθανόν να ταυτίσουμε τα σημάδια της πειθαρχίας με τον χώρο στον οποίο αυτά δημιουργήθηκαν.

Επιβλέποντες: Κοτιώνης Ζήσης, Στυλίδης Ιορδάνης

Αριθμός Αναφοράς: 112