Ο πιο γοητευτικός και θεραπευτικός περίπατος για μένα στην πόλη του Βόλου είναι η διαδρομή από το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου μέχρι τον Άναυρο. Την έχω  περπατήσει αμέτρητες φορές άλλοτε με παρέα και άλλοτε μόνη. Ο περίπατος αυτός μέσα από τα πάρκα, την Εξωραϊστική, τα λιγοστά παλιά σπίτια, τις γραμμές του τραίνου, την εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου, το Ξενία, το Ενυδρείο, το νοσοκομείο, το Αρχαιολογικό μουσείο και  την θάλασσα ήταν μια από τις συντροφιές μου στην διάρκεια των φοιτητικών μου χρόνων. Ήταν ο περίπατος της αποφόρτισης από τα καθημερινά, της ηρεμίας, του διαλογισμού, της ιστορικής και πολεοδομικής φαντασίας.

 Ποια είναι πράγματι η πόλις που ζω; Πως θα ένιωθα αν οι περίπατοι αυτοί γινόντουσαν πριν 50, 100 ή 150 χρόνια;

 Ποιοί άνθρωποι την έζησαν, την μεγάλωσαν; Ποια φυσικά φαινόμενα την άλλαξαν; Πόσο οι δικές μου φαντασιώσεις μέσα από τα ίχνη και τις στάσεις αυτής της διαδρομής ταυτίζονται με την ιστορική αλήθεια;

Επιβλέπουσα: Παπαδημητρίου Μαρία

Αριθμός Αναφοράς: 350

Το ερευνητικό θέμα εξετάζει την αρχιτεκτονική του CedricPrice όπως εξελίχθηκε τις δεκαετίες του '60 και '70 στην Βρετανία. Μέσω της ανάλυσης τριών μη υλοποιημένων έργων του θα διερευνηθούν οι σχεδιαστικές μέθοδοι που ανέπτυξε για να προτείνει την μετατόπιση από την αρχιτεκτονική του αντικειμένου, στην αντι-αρχιτεκτονική της εμπειρίας και της ελεύθερης συμμετοχής.

Ο CedricPriceυπήρξε από τους πρώτους που εφάρμοσαν τις θεωρίες της κυβερνητικής και των συστημάτων στην αρχιτεκτονική για να παράγει νέες μορφές οργάνωσης του χώρου. Η χρήση διαγραμμάτων, προγραμμάτων πληροφορικής, δικτύων και τεχνητής νοημοσύνης είναι μερικά από τα εργαλεία που θα αξιοποιήσει για την δημιουργία περιβαλλόντων ανταλλαγής με τα χαρακτηριστικά των ανοιχτών συστημάτων.

Η τεχνολογική προσέγγιση στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό αντανακλά την μετάβαση στην εποχή της πληροφορίας και οφείλεται στον ασταθή κοινωνικό χαρακτήρα της μεταπολεμικής Βρετανίας. Η προσπάθεια του CedricPriceνα ενσωματώσει την τυχαιότητα των πράξεων μέσα σε ένα πρόγραμμα ώστε να ενθαρρύνει απρόβλεπτες συμπεριφορές και δραστηριότητες οδηγεί στην αντιφατική ιδέα της 'προγραμματισμένης αβεβαιότητας': η αρχιτεκτονική προσφέρει το πλαίσιο μέσα στο οποίο διαφορετικές αποφάσεις και επιθυμίες μπορούν να πραγματοποιηθούν.

Επιβλέπων: Τζιρτζιλάκης Γιώργος

Αριθμός Αναφοράς: 353

Ο κάτοικος της σύγχρονης πόλης έρχεται αντιμέτωπος με την ντετερμινιστική αρχιτεκτονική του μοντερνισμού και εμφανίζεται ως παθητικός χρήστης, ανίκανος να μεταμορφώσει το χώρο και το νόημα. Το αστικό περιβάλλον των μεγαλουπόλεων συμβάλει στη δημιουργία των γκέτο, μέσα από τα οποία γεννιέται η undergroundκουλτούρα. Σε αυτό το πλαίσιο συγκροτείται το δίπολο του παθητικού και του δημιουργικού χρήστη, μέσα από το οποίο μελετάται το κίνημα του graffiti.

Oόρος creativeuser  περιγράφει τον graffitiwriterως δημιουργικό αναγνώστη της πόλης και ως αστικό ακτιβιστή που διαμορφώνει το δημόσιο χώρο μέσα από μια σειρά συμβολικών μηχανισμών.

Ο όρος creativeloserαναφέρεται στη μετάβαση  από το μεταμοντέρνο και αντιδραστικό graffitiτης δεκαετίας του 70, στη συγκρότηση μιας αποδομημένης μεταγλώσσας που, ως οπτικό προϊόν, χάνει τη δυναμική της στο δημόσιο χώρο αναπτύσσοντας στενούς δεσμούς με το εμπόριο και τα ΜΜΕ.

Η μελέτη της ιστορικής εξέλιξης του graffitiείναι απαραίτητη για την αποσαφήνιση των ορίων μεταξύ δημιουργικού userκαι loserτης πόλης. Στόχος της παρακάτω έρευνας είναι να εξετάσει κατά πόσο το graffitiείναι μια δημιουργική χειρονομία που απαντά στη σύγχρονη δυστοπία.

Επιβλέπων: Τζιρτζιλάκης Γιώργος

Αριθμός Αναφοράς: 307

Στόχο αυτής της εργασίας, που μεθοδολογικά χωρίζεται σε τρία μέρη,  αποτελεί η μελέτη, η ανάλυση και κατανόηση των διαδικασιών απαξίωσης των κέντρων των πόλεων και η επαναδραστηριοποίησή τους μέσω αναπλάσεων μικρής ή μεγάλης έκτασης, σχετιζόμενες με το φαινόμενο που περιγράφεται με τον όρο gentrification,  όρος που στα ελληνικά αποδίδεται ωςεξευγενισμός.

Στο πρώτο μέρος προσεγγίζεται το φαινόμενο του εξευγενισμού μέσα από την ανάλυση του όρου και των διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεών του και μέσω αυτών γίνεται προσπάθεια ανεύρεσης των αιτιών και των αποτελεσμάτων αυτού. Στη συνέχεια αναφέρονται οι μεταβλητές και οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία με κυριότερο την υποβάθμιση των αστικών κέντρων, κάτι που αποτελεί κομβικό σημείο για την εφαρμογή των αναπλάσεων μέσα από ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που θα περιγραφεί εκτενώς. Τέλος, χρησιμοποιώντας το φαινόμενο του εξευγενισμού ως θεωρητικό εργαλείο, θα ερευνηθούν οι επιπτώσεις των παραπάνω αναπλάσεων τόσο στον κοινωνικό όσο και τον αστικό ιστό, οι οποίες συνοψίζονται στη δημιουργία μιας «πλασματικής αστικής εικόνας».

Στο δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται αναφορά σε περιοχές όπως το Tompkin'sSquareParkστη Νέα Υόρκη, τη Μπολόνια, το Μπιλμπάο και την περιοχή Κάστρο του Σαν Φρανσίσκο προκειμένου να εξεταστεί το φαινόμενο μέσα από τις διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις που προαναφέρθηκαν αλλά και μέσω των διαφορετικών εκφάνσεών του.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος η έρευνα μεταφέρεται στην περιοχή της Αθήνας, σε μεγαλύτερη έκταση από αυτή των προηγούμενων παραδειγμάτων, προκειμένου να διαπιστωθεί αν και κατά πόσο οι παρατηρημένες αλλαγές στον αστικό της ιστό μπορούν να εγγραφούν μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του φαινομένου. Οι τελευταίες και ολοένα πιο συχνές αναφορές στον τοπικό τύπο μιλούν για αναπλάσεις στο κέντρο της πόλης και γι΄ αυτό κρίθηκε σκόπιμο να γίνει μία περαιτέρω ανάλυση σε αυτές μέσω των στοιχείων της απογραφής του 2001.

Σαν συνέχεια της παραπάνω προσέγγισης του εξευγενισμού, γίνεται προσπάθεια για μία συνολική αποτίμηση του φαινομένου με βάση όλα όσα προαναφέρθηκαν, σε σχέση με το ίδιο το θεωρητικό του υπόβαθρο, με τις διάφορες εκφάνσεις αυτού καθώς και σε σχέση με την ποιότητα του παραγόμενου αποτελέσματος. Τέλος, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, τα συμπεράσματα μεταφέρονται στην περιοχή της Αθήνας.

Επιβλέποντες: Καναρέλης Θεοκλής, Δασκαλάκης Κωνσταντίνος

Αριθμός Αναφοράς: 345

 Το "maisonaBordeaux" είναι μια ιδιωτική κατοικία. Βρίσκεται στα προάστια της πόλης Βordeauxπάνω σε ένα λόφο και έχει θέα σε ολόκληρη την πόλη. Χτίστηκε μεταξύ του 1994 και του 1998 από τον αρχιτέκτονα Rem Koolhaas για τον Jean-Francois Lemoine. Η κατοικία αυτή κρίνεται σκόπιμη μελέτης για τον εξής κύριο λόγο. Δεν κατασκευάστηκε απλά για μια οικογένεια που επιθυμούσε μία καινούργια κατοικία μακριά από το κέντρο της πόλης και αναζητούσε μια πιο ήρεμη ζωή μακριά από αυτή, αλλά προϋπόθετε συνάμα και μια επιτακτική ανάγκη για τον ίδιο τον ιδιοκτήτη. Ο ιδιοκτήτης ύστερα από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα καθηλώθηκε σε αναπηρικό καροτσάκι. Έτσι επιζητούσε ένα σπίτι που θα κάλυπτε τις ιδιαίτερες ανάγκες του που παράλληλα θα δημιουργούσε διάφορα ερεθίσματα σε αυτόν και στους υπόλοιπους χρήστες, αφού πλέον η κατοικία αυτή θα αποτελούσε τον δικό του κόσμο καθώς θα περιοριζόταν σε αυτή. Η πρόκληση για αυτή την κατασκευή ήταν αρκετά μεγάλη για τον αρχιτέκτονα που ανέλαβε αυτό το έργο, καθώς ήθελε να σχεδιάσει μια κατοικία που θα πληρεί στο έπακρο τις προϋποθέσεις που κάνουν τη ζωή ενός ανθρώπου με κινητικές δυσκολίες πιο εύκολη και συνάμα πιο ευχάριστη, ενώ ταυτόχρονα θα ξέφευγε από τις συνηθισμένες σχεδιαστικές λύσεις που θέλουν τις κατοικίες αυτές είτε ισόγειες είτε με περισσότερους ορόφους που η πρόσβαση επιτυγχάνεται με ράμπες ή με απλούς ανελκυστήρες. Στην περίπτωση αυτού του ιδιαίτερου πελάτη, που περιορίζεται σε μια αναπηρική καρέκλα, ο Rem Koolhaas επεξεργάζεται την έννοια  "prisoner of architecture", η οποία επιδέχεται ποικίλες σημασίες. Η στέγαση του σπιτιού γίνεται σε τρεις ορόφους, που είναι προσβάσιμοι με έναν ανελκυστήρα-υδραυλική πλατφόρμα: το πρώτο επίπεδο περιλαμβάνει τα εγχώρια τμήματα, το δεύτερο το τμήμα χαλάρωσης και το τρίτο τα δωμάτια. Το κτίριο αυτό αναπτύσσει θέματα έρευνας που έχουν ήδη προταθεί από τον αρχιτέκτονα: ασυμμετρία, τοποθετούμενα σπίτια, ετερογένεια των υλικών . Το πειραματικό σπίτι δεν σχεδιάστηκε για να παραμείνει σταθερό, αλλά πρέπει να εξελίσσεται ανάλογα με τις ανάγκες των ιδιοκτητών. Στο σπίτι Lemoine θα μπορούσαμε να πούμε πως ανάλογα με τον κάθε όροφο εμφανίζεται και ένας διαφορετικός τύπος σπιτιού. Στον πρώτο συναντάμε την πρωτόγονη καλύβα, στο δεύτερο το γυάλινο σπίτι της νεωτερικότητας και στη συνέχεια στο τρίτο ένα τεράστιο κουτί με διάτρητα παράθυρα τα όποια βρίσκονται σε συγκεκριμένη θέση. Εκτός από τα παραπάνω η κατοικία αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην στατική του λειτουργία και στο δομικό τρόπο που τελικά επιλέχθηκε. Το maisonaBordeauxλόγω του σχήματός του χρειάστηκε να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στηδιαδικασία με την οποία επιτεύχθηκε η ισορροπία αυτής της κατασκευής. Ο Cecil Balmond, ο μηχανικός που ανέλαβε το σπίτι, ελέγχει τους υπολογισμούς και την επιστήμη της μηχανικής στην κατοικία και καταφέρνει να βγάλει εις πέρας την πρόκληση που θέλει ένα σπίτι να είναι συγκεντρωμένο και ταυτόχρονα να αιωρείται σε τρία σημεία. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το "maisonaBordeaux" ή τo"maisonatFloirac" ή το "maisonLemoine"(όπως είναι οι τρεις ονομασίες που χρησιμοποιούνται συνηθέστερα για αυτό),είναι η κατοικία μιας οικογένειας, όπου η τεχνολογία και η αρχιτεκτονική συνεργάζονται για να δημιουργήσουν έναν κόσμο που είναι απλός αλλά ταυτόχρονα πολύπλοκος. Ο αρχιτέκτονας συνδυάζει δημιουργικά τη λειτουργικότητα, το σχεδιασμό και την καινοτομία.   

Ήδη στη συμπληρωματική απογραφή των ιστορικών στοιχείων του 2002, αυτό το σπίτι θεωρήθηκε ένα στολίδι της αρχιτεκτονικής που ανήκει στο τέλος του εικοστού αιώνα.

Στο ερευνητικό που έγινε για αυτή την κατοικία εξετάζεται η κατοικία ως προς το ιστορικό της, την αρχιτεκτονική λύση την οποία επέλεξε ο αρχιτέκτονας προκειμένου να κάνει την κατοικία όσο πιο λειτουργική και προσιτή προς τους ιδιοκτήτες της, τη στατικότητά της, τα υλικά κατασκευής της, τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου της και τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν σε αυτή. Μέσα από αυτή τη μελέτη προκύπτουν συμπεράσματα τόσο για την κατοικία όταν εξετάζεται μόνη της όσο και όταν γίνεται σύγκριση με άλλες κατοικίες που παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με το "maisonaBordeaux".

Επιβλέπων: Αδαμάκης Kώστας

Αριθμός Αναφοράς: 348

 Το περιβαλλοντικό πρόβλημα ολοένα και μεγαλώνει και επιβάλλεται να δράσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά για να βελτιώσουμε το επίπεδο ζωής μας και να σώσουμε το περιβάλλον. Στην παρούσα ερευνητική εργασία παρουσιάζεται συνολικά το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα κτίρια που δεν συμβαδίζουν με τα σύγχρονα κατασκευαστικά δεδομένα, τι προβλέπει η ελληνική νομοθεσία για να εναρμονιστεί με αυτή της ευρωπαϊκής ένωση για την ανέγερση νέων κτιρίων. Επίσης παρουσιάζονται οι εναλλακτικές μορφές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και οι τρόποι εκμετάλλευσή τους και εφαρμογή τους στο επίπεδο της κατοικίας.

 Αναφέρονται συνοπτικά τα δημοφιλέστερα πρότυπα ενεργειακής πιστοποίησης, οι στόχοι που επιδιώκουν να επιτύχουν και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν. Ακόμη το παρόν τεύχος περιλαμβάνει επιτυχημένα παραδείγματα «παθητικών» κατοικιών και αναλύει τους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνουν την χαμηλή κατανάλωση όπως επίσης και τα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται. Τέλος αναλύει τους τρόπους με τους οποίους μία υπάρχουσα κατοικία μπορεί με εναλλακτικούς και πρωτοποριακούς για τα ελληνικά δεδομένα τρόπους να ελαττώσει το φορτίο θέρμανσης, καθώς και τρόπους συνολικής μείωσης των ενεργειακών της απαιτήσεων μέχρι να φτάσει το επίπεδο της αυτονομίας.

Επιβλέπων: Τσαγκρασούλης Aριστείδης

Αριθμός Αναφοράς: 323

Το origami, η αρχαία ιαπωνική τέχνη διπλώματος του χαρτιού, τα τελευταία χρόνια έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου κοινού που αποτελείται από μαθηματικούς και επιστήμονες, μέχρι σχεδιαστές μόδας και αρχιτέκτονες. Το κοινό αυτό, σύμφωνα με το πεδίο του ενδιαφέροντός του πειραματίζεται με τα ανάλογα υλικά, ώστε να παράξει το αντικείμενο που επιθυμεί. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να μελετηθούν οι τεχνικές origami και έπειτα το κατά πόσο είναι ικανό το cardboard (χαρτόνι) να αποτελέσει αποτελεσματικό υλικό για την εφαρμογή της γεωμετρίας του origami στην αρχιτεκτονική και το σχεδιασμό αντικειμένων. Μπορούν οι πτυχώσεις να γίνουν μέσω cardboard και αν ναι θα μπορούσε αυτή η μορφή που δημιουργείται να μεταφραστεί σε κατοικία, στέγαστρο ή πολυθρόνα από cardboard;

Η έρευνα στο μεγαλύτερο μέρος της επικεντρώνεται στην μελέτη της πρακτικής του origami για να ερευνηθούν οι τρόποι σχεδιασμού και η μορφοποίησή τους. Στην συνέχεια, γίνεται μελέτη των δυνατοτήτων του cardboard, μέσα από παραδείγματα εφαρμογών του, που πρακτικά αποδεικνύουν και το εύρος των δυνατοτήτων του. Καθώς ο συνδυασμός των δυο πεδιών είναι ακόμα υπό έρευνα και δεν υπάρχουν αρκετά παραδείγματα, πραγματοποιήθηκε μια σειρά από προσωπικούς πειραματισμούς επιλεκτικών μορφών και σχεδίων origami σε cardboard.

Επιβλέπουσα: Βυζοβίτη Σοφία

Αριθμός Αναφοράς: 344

 Η εξέλιξη της οικονομίας και η γενικότερη εμπορευματοποίηση των πραγμάτων δημιούργησαν μια ανάγκη για μεγαλύτερες εκτάσεις με διαφορετικά δεδομένα που επέφεραν την ανάγκη δημιουργίας κέντρων – απόκεντρων, αποκόβοντας τις κοινωνικές, πολιτιστικές αλλά και όλα τα κοινωνικά δρώμενα από τις οικονομικές λειτουργίες συνδυάζοντας τα με την ψυχαγωγία. Με το πέρασμα του χρόνου ήρθαμε αντιμέτωποι με όλο και περισσότερους νέους τύπους εμπορικών χώρων. Νέοι αστικοί τύποι εμπορικών εγκαταστάσεων κυριαρχούν που έχουν σχεδιαστεί είτε σαν μέρος  του ευρύτερου κέντρου της πόλης είτε πλήρως απομονωμένοι. Η έννοια του δημόσιου χώρου αρχίζει να φθείρεται από την δημιουργία νέων χωρικών μορφών, που καλούνται να στεγάσουν τις νέες ανάγκες που δημιούργησαν τα ιδιωτικά συμφέροντα. Με πρωτοπόρο το ¨TheMallAthens¨ στην Αθήνα, μια επανάληψη από απομιμήσεις διαμορφώνουν το νέο αστικό περιβάλλον την Αττικής. Τα νέα εμπορικά καταστήματα δεν συναγωνίζονται απλά τον αστικό, δημόσιο χώρο, αλλά τον υποκαθιστούν πλήρως, χωροταξικά αλλά και λειτουργικά εκμεταλλευόμενοι τις υποδομές για την διοργάνωση των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 στην Αθήνα.

Επιβλέπων: Τζιρτζιλάκης Γιώργος

Αριθμός Αναφοράς: 310