Πού αρχίζει και πού τελειώνη η "πόλη"? Τι σημαίνει το "αστικό" όταν ξεφεύγει από τα στενά όρια του ιστού της? Πώς βιώνουν τα βουνά, τα νησιά, τα χωριά, η θάλλασσα διαδικασίες αστικού μετασχηματισμού?

Το μάθημα ανοίγει αυτούς τους προβληματισμούς και προτείνει νέους τρόπους να δούμε και να αφηγηθούμε τόπους εκτός πόλης. Μέσα από θεωρία, μεθοδολογία και πειραματισμό, αναζητά εναλλακτικές οπτικές και εργαλεία που μας βοηθούν να ανακαλύψουμε ξανά την περιφέρεια και να την σκεφτούμε διαφορετικά.

Εστιάζουμε στη μελέτη των τόπων πέρα από την πόλη, διερευνώντας τις διαδικασίες διευρυμένης αστικοποίησης και τους μετασχηματισμούς της υπαίθρου και της περιφέρειας. Στόχος είναι να εξερευνήσουμε θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία που συνδέουν την έρευνα με τον σχεδιασμό, μέσα από πρακτικές χαρτογράφησης, αφηγηματικά εργαλεία και συνεργατικές μεθόδους.

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές διχοτομίες ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη, την έρευνα και τον σχεδιασμό, το μάθημα προτείνει μια παιδαγωγική διαδικασία όπου τα παραπάνω αναπτύσσονται αλληλένδετα. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκει να εμπλουτίσει το πεδίο των αστικών σπουδών με νέες προοπτικές για την έρευνα «εκτός πόλης» αλλιώς, και να ενθαρρύνει την κριτική κατανόηση και δημιουργική προσέγγιση περιφερειακών τοπίων της υπάιθρου.   

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/ριες θα είναι σε θέση να:

1. Κατανοούν βασικές θεωρίες για τη διευρυμένη αστικοποίηση, τις διαδικασίες μετασχηματισμού εκτός πόλης και τη σημασία του «αστικού εκτός».

2. Αναγνωρίζουν και να προσεγγίζουν κριτικά τις παραδοσιακές διχοτομίες (πόλη/ύπαιθρος, αστικό/αγροτκό, θεωρία/πράξη, έρευνα/σχεδιασμός) και να τις επαναδιατυπώνουν σε δημιουργικές και συνεργιστικές κατευθύνσεις.

3. Χρησιμοποιούν μεθοδολογικά εργαλεία όπως χαρτογράφηση, αφηγηματικές τεχνικές και εθνογραφικές ερευνητικές μεθόδους για την ανάλυση και τον σχεδιασμό σε περιφερειακά τοπία.

4. Συνδέουν θεωρητικές προσεγγίσεις με εφαρμοσμένο σχεδιασμό μέσα από ομαδική εργασία και διεπιστημονική συνεργασία.

5. Παράγουν ερευνητικά και σχεδιαστικά αποτελέσματα που συμβάλλουν στην κατανόηση και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικολογικών προκλήσεων της υπαίθρου και της περιφέρειας.

Το μάθημα απευθύνεται σε φοιτητές/ριες που θέλουν να συνθέσουν θεωρητικές, ερευνητικές και σχεδιαστικές προσεγγίσεις∙ να ερευνούν σχεδιαστικά και να σχεδιάζουν ερευνητικά. Προσφέρει εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν και να εξελιχθούν στην ερευνητική ή τη διπλωματική τους εργασία. 

Η αξιολόγηση βασίζεται στην παρουσία και την ενεργή συμμετοχή στο μάθημα, στη συμβολή στις ενδιάμεσες προφορικές παρουσιάσεις, καθώς και στην τελική εργασία (Αφηγηματικό Πείραμα), όπου δίνεται έμφαση στην αναλυτική ικανότητα και στην κριτική σύνθεση.   

Brenner, Neil, and Nikos Katsikis. "Is the Mediterranean urban." Implosions/explosions: Towards a study of planetary urbanization (2014): 428-459.

Brenner, Neil, and Christian Schmid. "Planetary Urbanization." In Implosions/explosions, pp. 160-163. Jovis,    Schmid, Christian, and Milica Topalovic, eds. Extended urbanisation: Tracing planetary struggles. Birkhäuser, 2023.  

Markaki, Metaxia. "Expropriation and extended citizenship. The periphalisation of Arcadia." In Extended Urbanisation. Tracing Planetary Struggles, pp. 197-234. Birkhäuser, 2023.

Bathla, Nitin. "A Methodological Pluriverse: An Introduction." In Researching Otherwise: Pluriversal Methodologies for Landscape and Urban Studies.  gta Verlag, 2024.