Αρχ. Σύνθεση Υποχρεωτική με επιλογή στο εξαμ. 8, ECTS: 12
Γενικές ικανότητες (βάσει παραρτήματος διπλώματος): Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών, Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις, Ομαδική εργασία, Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών, Σχεδιασμός και διαχείριση έργων, Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον.
Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των βροχοπτώσεων σε πολλές περιοχές. Η αύξηση των βροχοπτώσεων για παρατεταμένες περιόδους θα οδηγήσει κυρίως σε υπερχείλιση ποταμών, ενώ οι σύντομες, έντονες νεροποντές μπορούν να προκαλέσουν πλημμύρες κατάκλυσης, κατά τις οποίες οι ακραίες βροχοπτώσεις προκαλούν πλημμύρες χωρίς υπερχείλιση υδατικού συστήματος.
Οι πλημμύρες ποταμών αποτελούν συνήθη φυσική καταστροφή στην Ευρώπη, η οποία, μαζί με τις καταιγίδες, έχει προκαλέσει θανάτους, έχει πλήξει εκατομμύρια ανθρώπους και έχει επιφέρει τεράστιες οικονομικές ζημίες τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Η κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να αυξήσει τη συχνότητα των πλημμυρών σε ολόκληρη την Ευρώπη κατά τα επόμενα έτη.
Οι έντονες καταιγίδες προβλέπεται να γίνουν συχνότερες και εντονότερες εξαιτίας των υψηλότερων θερμοκρασιών, ενώ αναμένεται να αυξηθεί και η συχνότητα των αιφνίδιων πλημμυρών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Σε ορισμένες περιοχές, κάποιοι κίνδυνοι, όπως οι πλημμύρες στις αρχές της άνοιξης, ενδέχεται να μειωθούν βραχυπρόθεσμα λόγω των λιγότερων χιονοπτώσεων τον χειμώνα, αλλά ο αυξημένος κίνδυνος αιφνίδιων πλημμυρών σε ορεινές περιοχές που υπερφορτώνουν το ποτάμιο σύστημα μπορεί να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις αυτές μεσοπρόθεσμα.
[ Ευρωπαική Επιτροπή: Συνέπειες της κλιματικής αλλαγής]
[Γνώση, Κατανόηση, Εφαρμογή, Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση]
Το εργαστήριο διερευνά νέους τρόπους σχεδιασμού της πόλης στο πλαίσιο των προβλημάτων που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή. Οι μαθησιακοί στόχοι του μαθήματος είναι:
· Η κατανόηση των νέων κλιματικών συνθηκών και του βαθμού επιρροής τους στις πόλεις.
· Η επανεξέταση των τυπολογιών σχεδιασμού της πόλης και η διερεύνηση νέων μορφών ισόρροπης αστικής ανάπτυξης.
· Ο σχεδιασμός σε επίπεδο πόλης σε διάφορες κλίμακες (στρατηγική, masterplan, δρόμοι , οικοδομικά τετράγωνα, δημόσιοι χώροι).
Το εργαστήριο στηρίζεται και εξειδικεύει γνώσεις και δεξιότητες οι οποίες έχουν αποκτηθεί στο μάθημα Αστικός Σχεδιασμός – Πολεοδομία ΙΙ του 3ου έτους.
Οι πρόσφατες πλημμύρες στην Θεσσαλία έφεραν στο προσκήνιο τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις ελληνικές πόλεις ( με τα φαινόμενα των ακραίων βροχοπτώσεων και πλημμυρών ) αλλά και την αδυναμία των πόλεων να διαχειριστούν έντονες διακυμάνσεις της στάθμης των ποταμών που τις διασχίζουν. Ο σχεδιασμός των αστικών υποδομών βασίζεται στην ιδέα μιας σταθερής φύσης και στην εμπιστοσύνη στην τεχνολογία η οποία δαμάζει τις ακρότητές της. Εμπόδια, Φράγματα και αναχώματα σχεδιάζονται για να πραστατεύσουν τις αστικές περιοχές που είναι κοντά στα ποτάμια. Τα κτίρια, τα οικοδομικά τετράγωνα, οι δημόσιοι χώροι σχεδιάζονται με τον ίδιο τρόπο και τους ίδιους κανονισμούς κοντά και μακριά από το νερό.
Το εργαστήριο θα διερευνήσει εναλλακτικά μοντέλα σχεδιασμού της πόλης που συμβιώνει με ένα ποτάμι. Παράδειγμα έρευνας και σχεδιασμού είναι η συνοικία του Αγίου Θωμά στη Λάρισα η οποία πλημμύρισε από την υπερχείλιση του Πηνειού τον Σεπτέμβριο του 2023. Πως μπορεί να είναι μια πόλη η οποία αφήνει χώρο σε πιθανή υπερχείλιση στο εσωτερικό της ; Πως μπορούν να εκφραστούν στον χώρο και να ισορροπήσουν οι διαφορετικές δυναμικές της πόλης και της φύσης ; Πως εκφράζεται μια τέτοια συμβιωτική αντίληψη στον Οικοδομικό Κανονισμό ή στις τυπολογίες των κτιρίων;
Η θεματική του εργαστηρίου είναι συνδεδεμένη με την θεματική του BlendedIntensive Program (BIP) Hybrid Urbanscapes το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Βόλο από 29/6/2024 – 6/7/2024.
Οι φοιτητές και φοιτήτριες εργάζονται σε ομάδες των 2 ατόμων. Το τελικό αποτέλεσμα (masterplanκαι επιμέρους επιλύσεις) αξιολογείται και ολοκληρώνεται με ενδιάμεσες φάσεις.
https://urbannext.net/floods-river-dynamics-and-climate-change/
https://www.dutchwatersector.com/news/finest-moments-of-dutch-flood-prevention-management
https://www.archilovers.com/projects/319889/floating-above-the-floods.html