Αρχ. Σύνθεση Υποχρεωτική με επιλογή στο εξαμ. 5, 7, ECTS: 12
Γενικές ικανότητες (βάσει παραρτήματος διπλώματος): Λήψη αποφάσεων, Ομαδική εργασία, Σχεδιασμός και διαχείριση έργων, Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα, Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον, Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου, Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
Το εργαστήριο αυτό επανεξετάζει το πρόβλημα της πολυκατοικίας, του κτιρίου πολλαπλών κατοικιών. Επανέρχεται στο γνωστό αυτό θέμα με μια αναθεωρητική προοπτική σε σχέση με τη σύγχρονη συνθήκη της ελληνικής πόλης. Επιδιώκει την αποδέσμευση από την κυριαρχία της πυκνότητας και αναζητά την αστική ζωτικότητα και αποδοτικότητα σε νέα πρότυπα πορώδους και προγραμματικών συνθέσεων.
Τεκτονικές αλλαγές στην εργασία, στο εμπόριο και στις μορφές του ελεύθερου χρόνου έχουν ξεκινήσει να γίνονται φανερές τις τελευταίες δεκαετίες, αλλαγές που σε γενικές γραμμές συμβαδίζουν με την εκρηκτική εξέλιξη των επικοινωνιών και του διαδικτύου. Η πανδημία του κορωνοϊού, χωρίς να είναι η αιτία, επιταχύνει και εντείνει πολλές από αυτές τις διαδικασίες.
Η εργασία από το σπίτι, η αστική διάχυση των υπηρεσιών και ορισμένων μορφών παραγωγής και ο μετασχηματισμός του εμπορίου είναι κάποιες από τις προφανείς εκφάνσεις αυτής της εξέλιξης. Άλλες, λιγότερο αναμενόμενες, πλην όμως εξίσου αισθητές και ριζικές αλλαγές, αναδύονται σ' όλο το φάσμα της κοινωνικότητας, στις μετακινήσεις, στον τουρισμό, στην ψυχαγωγία, στις συλλογικές δράσεις.
Η αρχιτεκτονική της κατοικίας και των εκδοχών πολλαπλότητάς της (πολυκατοικία, συγκρότημα κατοικιών, κοινωνική κατοικία…) βρίσκεται στο κατώφλι τέτοιων διαρθρωτικών αλλαγών που πιθανότατα δείχνουν προς μια συνολική αλλαγή παραδείγματος.
Η ανελέητα διευρυνόμενη, διαρκώς τεχνικά και φιλοσοφικά αναθεωρούμενη, εποίκηση της υπαίθρου μας έχει κληροδοτήσει ένα μη οικολογικά διατηρήσιμο αστικό και περιαστικό μέγεθος. Στον αντίποδα αυτής της τάσης, η μείωση των μετακινήσεων στις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας έχει παράδοξα συνδυαστεί με μια απροσδόκητη οικολογική αναγέννηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το εργαστήριο θα αναζητήσει νέες παραδειγματικές μορφές συλλογικής κατοίκησης σε ένα κτίριο μεγέθους ενός αστικού τετραγώνου, σημαντικά πορώδες και ενισχυμένο ως προς την προγραμματική του ποικιλία. Το οικοδομικό τετράγωνο βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και οι χρήσεις θα συνδυάζουν το κυρίαρχο στοιχείο της κατοικίας με επιλογή της κάθε ομάδας σπουδαστών από μια σειρά προγραμμάτων που ήδη προγραμματίζεται από το Δήμο Θεσσαλονίκης να φιλοξενηθούν εκεί (γυμναστήριο, υπαίθριος κινηματογράφος, βρεφονηπιακός σταθμός, ξενώνας, υπηρεσίες υγείας, ΚΕΠ), αλλά και άλλων πιθανών εμβόλιμων χρήσεων, ενώ θα εξεταστεί και η παραπληρωματική λειτουργία των προγραμμάτων αυτών σε σχέση με το καθαυτό πρόγραμμα της κάθε κατοικίας.
[Γνώση, Κατανόηση, Ανάλυση, Σύνθεση]
Η κατοικία και τα έκδοχα της πολλαπλότητάς της είναι το πιο οικείο σε όλους μας προγραμματικό και τυπολογικό είδος κτιρίου. Η σχεδιαστική του προσέγγιση από σπουδαστές αρχιτεκτονικής έχει δύο κύριους εκπαιδευτικούς στόχους:
Ο πρώτος είναι κατ' εξοχήν μαθησιακός και έχει να κάνει με την περαιτέρω εξοικείωση των σπουδαστών με το σχεδιασμό της πολυ-κατοικίας και όλα τα ζητήματα που συνυφαίνονται με το συγκεκριμένο κτιριολογικό πρόγραμμα και την αστική συνθήκη του.
Ο δεύτερος είναι ερευνητικός και, με δεδομένη την οικειότητα του προγράμματος, απομαθησιακός -οι σπουδαστές επιχειρούν σχεδιαστικά να διατυπώσουν ένα σχέδιο ευρύτερα πειστικό και αποπροσωποιημένο που να υπερβαίνει την όποια ατομική σχολική εμπειρία τους και να προβάλει μια αυτόνομη αρχιτεκτονική και προγραμματική πρόταση σε αναφορά με γενικότερα ζητήματα της ελληνικής πόλης όπως μετασχηματίζεται σήμερα.
Θα αξιολογηθεί η συνέπεια και η συνέχεια της συνθετικής επεξεργασίας, η διανοητική φιλοδοξία της επινόησης (concept), η πληρότητα των αναπαραστάσεων, η γενικότερη προσπάθεια και η συμμετοχή καθ’ όλη τη διάρκεια του εργαστηρίου.