Επιχειρείται μια μετάθεση του ενδιαφέροντος από τη σφαίρα της ιδανικής μελέτης στην κατανόηση της αρχιτεκτονικής ως χωρική και υλική πρακτική, στη συνείδηση του κοινωνικού της ρόλου και των οικονομικών συνθηκών της παραγωγής της. Εστιάζουμε σε ελάχιστες πράξεις αρχιτεκτονικής -κατασκευές και δράσεις- με την πεποίθηση ότι η μικρή επέμβαση μπορεί να επιφέρει μια μεγάλη αλλαγή. Η στροφή της αρχιτεκτονικής προς τη μικρή κλίμακα προοικονομεί την προσαρμογή της στα νέα επισφαλή κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά δεδομένα. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική συνθήκη από-ανάπτυξης που ενεργοποιεί διαφορετικά μεθοδολογικά εργαλεία. Επιζητά μια ανάστροφη μηχανική, την επανάχρηση και τροποποίηση υφιστάμενων δομών – ευρημάτων, τη συμμετοχή, τον πληθοπορισμό, την ανακύκλωση.
- Συμμετοχική παρατήρηση και έρευνα πεδίου
- Mορφοποιητική με αναλογικά και ψηφιακά μέσα
- Eπινόηση και κατασκευή υλικών συστημάτων και εφαρμογές στην αρχιτεκτονική της μικρής κλίμακας.
- Κατασκευή πρωτοτύπου σε κλίμακα 1:1
Κεντρική θέση στην έρευνα του μαθήματος λαμβάνει η έννοια του τεχνουργήματος και η πρακτική γνώση των τεχνιτών. Βασισμένα στην τοπική παραγωγή, τα εργαστήρια χειροτεχνίας και το δίκτυό τους είναι ζωτικής σημασίας για τη δυναμική της πόλης. Αποτελούν μια κινητήρια δύναμη δημιουργικότητας, η οποία, μακροπρόθεσμα, προασπίζει την ανθεκτική πόλη σαν δίχτυ ασφαλείας για την τοπική κοινότητα.
Το εργαστήριο του τεχνίτη στην προβιομηχανική οικονομία – όπως τα εργαστήρια των αγγειοπλαστών των Κυκλάδων, είναι συνδεδεμένο με την κατοικία. Γύρω από τον τόπο παραγωγής οργανώνεται ένα οικιστικό κύτταρο, που στεγάζει μια μικρή κοινότητα. Στη συγκρότηση της ιδέας για ένα αστικό καταφύγιο, το εργαστήριο του τεχνίτη μπορεί να θεωρηθεί αναγκαίο και ικανό συστατικό. Ένας πυρήνας δημιουργικής οικονομίας κι ένας ταμιευτήρας συλλογικότητας.
Η δομή του μαθήματος περιλαμβάνει μια αλληλουχία από μικρά αυτοτελή συλλογικά workshop που στοιχειοθετούν το πλαίσιο για τη διατύπωση της προσωπικής τοποθέτησης κάθε φοιτητή.
1_ Ψηφιακή χειροτεχνία
Συνδυάζοντας απλά και εύκολα στη χρήση προγράμματα τρισδιάστατης σάρωσης και μεθόδους ψηφιακής κατασκευής (laser cutter) παράγουμε μια μικρογραφία ενός τοπίου που χωράει στην παλάμη του χεριού μας. Σε συνεργασία με τις πτυχιακές φοιτήτριες μας Ελισάβετ Μπάλτογλου και Εύη Μάνη.
2 _Καταφύγια έκτακτης ανάγκης
Ερευνάμε, αναλύουμε και σχεδιάζουμε παραδείγματα καταφυγίων έκτακτης ανάγκης, ανακούφισης πληθυσμών από φυσικές ή κοινωνικές καταστροφές και αναθεωρούμε το σχεδιασμό τους συγκρίνοντας τα με διαχρονικά μοντέλα κατοικιών στις ελάχιστες ανθρωπομετρικές διαστάσεις.
3_Τεχνίτες και δίκτυα
Εντατικό εργαστήριο για τους τοπικούς τεχνίτες στην ευρύτερη περιοχή του Βόλου σε συνεργασία με φοιτητές του μαθήματος Κοινωνικός Σχεδιασμός με την καθοδηγηση της Prof. Marjetica Potrč https://designforthelivingworld.com/ και τη Laura Bernhardt
Βυζοβίτη, Σ. (2017) Μικροκατοικία-'Ατλαντας για Αρχιτέκτονες, University Studio Press (σύγγραμμα https://service.eudoxus.gr/search/#a/id:68372928/0)
- Allen, S. and McQuade, M. eds. (2011) Landform Building: Architecture’s new terrain. Baden and Princeton: Lars Muller Publishers and Princeton University School of Architecture
- Βυζοβίτη, Σ. Μαρινάκου, Ε. Τσιλογιάννη, Μ. Ψωμιάδη Σ.(2015) «Το έπιπλο σαν παιχνίδι. Μια πολυμορφική κατασκευή για αίθουσες προσχολικής εκπαίδευσης» στο Γερμανός, Δ., Λιάπη, Μ. (επιμ.) Ηλεκτρονικός τόμος Πρακτικών του Συμποσίου με Διεθνή Συμμετοχή: Τόποι για Εμπειρίες Μάθησης. Έρευνα, Δημιουργία, Αλλαγή. Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, σσ: 444-452
- Πετροπουλος, Η. (1988, 1995) Καρέκλες και σκαμνιά, Αθήνα: Νεφέλη
- Vyzoviti, S. (2014) "Spontaneous Landforming" in Zavraka, D. ed. Urban Blur. CNND Publications