Arch.Uth Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Arch.Uth UTH.gr English
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ III-V Γ: Αντιπαράθεση και συνύπαρξη
ΑΣ1404, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ,
Αρχ. Σύνθεση Υποχρεωτική με επιλογή στο εξαμ. 5, 7, ECTS: 12

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Το εργαστηριακό μάθημα διερευνά τις εύθραυστες περιοχές των σύγχρονων πόλεων. Η σχέση της φύσης με την πόλη αποτελεί θεμελιώδη παράμετρο σχηματισμού των πόλεων. Με τη βιομηχανική επανάσταση, η σχέση αυτή ήρθε σε μία ιδιαίτερα τεταμένη κατάσταση και στο γύρισμα του αιώνα η μοντέρνα πολεοδομία επιχείρησε να αναλύσει και απαντήσει σε ποικίλα ζητήματα που αφορούν τη διαβίωση, είτε πρόκειται για την πόλη, είτε για την ύπαιθρο. Η έννοια του τοπίου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ρυθμιστής στη σχέση της πόλης με τη φύση, άλλοτε τείνοντας προς το φυσικό, άλλοτε προς το τεχνητό, διαμορφώνοντας ένα αστικό τοπίο με διαφορετικές διαβαθμίσεις «φυσικότητας».

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Με βάση την αντιπαράθεση, αλλά και τη συνύπαρξη φυσικών και τεχνητών στοιχείων στο σχεδιασμό των σύγχρονων πόλεων, το μάθημα αναπτύσσει την κριτική ανάγνωση των υφιστάμενων αστικών τοπίων, με έμφαση στα συστατικά στοιχεία του αστικού σχεδιασμού. Αυτό το βασικό ζήτημα της τεχνητής-φυσικής παραμέτρου στη διαμόρφωση των πόλεων έρχεται να εξετάσει το εργαστηριακό μάθημα, τοποθετώντας  στη βάση του τον αειφόρο σχεδιασμό, την "Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία" και το "Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους". Η έννοια της οικολογίας έρχεται εμφατικά στο προσκήνιο ως απαραίτητη με δεδομένα την κλιματική αλλαγή, την πανδημία του COVID-19 και την κρίση της σύγχρονης πόλη όπως την ξέρουμε. Στα πλαίσια του μαθήματος οι σπουδαστές/στριες εμβαθύνουν στην έννοια της εντοπιότητας και των τρόπων που οι ειδικές τοπιογραφικές συνθήκες στις διάφορες γωνιές της Ελλάδος διαμορφώνουν τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων. Το εργαστηριακό μάθημα εστιάζει στο όριο της πόλης του Βόλου με τη θάλασσα, ως κατεξοχήν εύθραυστη αστική περιοχή. Ξεκινώντας από την ιστορία του Βόλου, ζητούμενο αποτελεί η ανάπτυξη στρατηγικών επεμβάσεων σε διαφορετικές κλίμακες στην παράκτια περιοχή της πόλης.

Το μάθημα ακολουθεί μία διαδοχική μέθοδο, με αρχική εισαγωγή στο θέμα μέσω διαλέξεων, παραδειγμάτων και βιβλιογραφικών αναφορών, συγκεκριμενοποίηση των ζητουμένων (χαρτογράφηση περιοχής μελέτης, δυναμική διαμόρφωση κτιριολογικού προγράμματος). Στόχος του μαθήματος είναι η ανάδειξη του χώρου ως σύνθετου, δυναμικού συστήματος, που απαιτεί ειδικές, αλλά και γενικές, γνώσεις και δεξιότητες προκειμένου να διαμορφωθεί αρχιτεκτονικά.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Στα πλαίσια της δυναμικής αυτής διαδικασίας, παρεμβάλλονται εν είδει τομών δύο οκτάωρα εργαστήρια ομαδικής εργασίας σε κρίσιμες φάσεις του μαθήματος. Σκοπός των εργαστηρίων αυτών είναι ο συλλογικός αναστοχασμός, όσον αφορά το εκάστοτε στάδιο της εργασίας. Πραγματοποιούνται, επίσης, δύο ομαδικές παρουσιάσεις (ενδιάμεση και τελική) του θέματος, παρουσία προσκεκλημένου εξωτερικού κριτή. Οι παρουσιάσεις εντείνουν την προσπάθεια με στόχο αφενός την συγκροτημένη έκφραση αφηρημένων και συγκεκριμένων αρχιτεκτονικών προτάσεων, και αφετέρου την όξυνση των εργαλείων και μέσων αναπαράστασης της αρχιτεκτονικής.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  • Δεσποτόπουλος, Ιωάννης. Η ιδεολογική δομή των πόλεων. Κωνσταντίνος Σερράος (μτφ.), Γιώργος Σαρηγιάννης & Γιώργος Τζιρτζιλάκης (εισαγ. σημ.), Κώστας Θεολόγος (επιμ.), Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε.Μ.Π., 1997.
  • Καυκούλα, Κική. Η περιπέτεια των κηπουπόλεων. Κοινωνική και περιβαλλοντική μεταρρύθμιση στην Ευρώπη και την Ελλάδα του 20ου αιώνα. Θεσσαλονίκη: UniversityStudioPress, 2007.
  • Χαστάογλου, Βίλμα. Βόλος, το πορτραίτο της πόλης : από το 19ο αιώνα έως σήμερα. Βόλος: Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας & Τεκμηρίωσης Βόλου, 2007.
  • Colomina, Beatriz.Privacy and publicity: modern architecture as mass media.Cambridge, MA: MIT Press, 1994.
  • Doxiadis, C. A. Ekistics: An Introduction to the Science of Human Settlements. London: Hutchinson, 1969
  • Hastaoglou-Martinidis, Vilma (επιμ.). Μετασχηματίζοντας την πόλη: διεθνείς διαγωνισμοί αστικού σχεδιασμού για τη Θεσσαλονίκη. Restructuring the city: international urban design competitions for Thessaloniki. Θεσσαλονίκη: Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, 1997.
  • Heynen, Hilde. Architecture and Modernity: a critique, Cambridge, MA: MIT Press, 1999.
  • Koolhaas, Rem.Delirious New York: A Retroactive Manifesto for Manhattan, New York: The Monacelli Press, 1994.
  • Lebesque, Sabine (ed.).Between sea and city: eight piers for Thessaloniki. Aldo and Hannie van Eyck, Finn Geipel, Mario Botta, Alvaro Siza, Coop Himmelb(l)au, Enric Miralles, Rem Koolhaas, Giancarlo De Carlo. Κατάλογοςέκθεσης, Rotterdam: NAi Publishers, 1996.
  • Lefebvre, Henri.The Production of Space. Oxford: Blackwell, 1991.
  • Mumford, Eric.Designing the Modern City: Urbanism Since 1850. New Haven/New York: Yale University Press, 2018.
  • Sadler, Simon.The situationist city, Cambridge. MA: MIT Press, 1988.
  • Simmel, Georg, Joachim Ritter, Ernst H. Gombrich. Το Τοπίο. Αθήνα: Ποταμός, 2004.
  • Vidler, Anthony.The architectural uncanny: essays in the modern unhomely. Cambridge, MA: MIT Press, 1992.
  • Νέο Ευρωπαϊκό Μπάουχαους: https://europa.eu/new-european-bauhaus/index_el
  • Υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal_el