Επιλογής στο εξαμ. 5, 7, ECTS: 3
Γενικές ικανότητες (βάσει παραρτήματος διπλώματος): Αυτόνομη εργασία, Ομαδική εργασία, Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον, Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών, Σχεδιασμός και διαχείριση έργων, Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα, Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον, Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου, Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής, Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
ραψ-ωδία: ράπτω+ωδή
ραψωδία: απαγγελία επικών ποιημάτων 2) επική σύνθεσις ή ποίησης 3) τμήμα επικού ποιήματος έχον ενότητα τινα. Ησύχιος: «σύνταξις ή συρραφή λόγων ή μέρος ποιήματος»
ράπτω: συνάπτω εις εν δύο ή πλείονα πράγματα δια βελόνης και ράμματος, συνενώνω δια ραφής
ωδή: συνηρημένος τύπος του αοιδή, άσμα, το μετά μέλους ποίημα, τραγούδι
<σύνθετος λέξις: η εκ δύο ή πλειόνων λέξεων απαρτιζομένη>
Α, όλη η αποβάθρα είναι μία νοσταλγία που πέτρωσε!
Φερνάντο Πεσσόα
μία οντότητα μάλιστα που μπορούσε να ζει και να λάμπει φρικτά
Χέρμαν Μέλβιλ
έχοντας τις ψυχές τους στις αγκαλιές των κυμάτων
Αρχίλοχος
[Γνώση, Κατανόηση, Εφαρμογή, Ανάλυση, Σύνθεση]
Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στην δημιουργική ανάγνωση και γραφή συσχετίζοντάς τες με τον χώρο και τον τόπο. Εισάγει την ποιητική ως θεωρία της κατασκευής μαζί με την ποιητική ως κατασκευή κειμένου και φωνής. Σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τους τρόπους με τους οποίους το κείμενο δημιουργεί χώρο, μέσα από εκφορές, φωνές, πλοκές, αισθήσεις, εμπειρία και διαλογικότητα, και να έρθουν σε επαφή με τις πολλαπλές ερμηνευτικές αναγνώσεις αλλά και τις ποιητικές τεχνικές του συγγραφέα. Τέλος οι φοιτητές θα εννοήσουν την σημασία και τον ρόλο που παίζει στην αρχιτεκτονική διαμόρφωση της καθημερινότητας η παρουσία του κειμένου και τού λόγου.
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτήτριες και οι φοιτητές:
• Θα είναι σε θέση να γνωρίζουν κάποια από τα θεωρητικά κείμενα της λογοτεχνίας.
• Θα έχουν εξασκηθεί στην ανάγνωση με δυνατή φωνή.
• Θα μπορούν να αναγνώσουν ποιητικά και πεζογραφικά κείμενα και να αναλύσουν και ερμηνεύσουν διαφορετικούς βαθμούς και είδη χωρικής παρουσίας σε αυτά τα κείμενα.
• Θα μπορούν να κατανοήσουν τη χρήση του αφηγηματικού προσώπου, την έννοια της ποιητικής φωνής και της πολλαπλότητας και να διαγνώσουν ποιητικές μεθόδους.
• Θα μπορούν να γράψουν και να συνθέσουν κείμενα δημιουργώντας μικρά βιβλία.
Κατά το τρίωρο του μαθήματος
1. δημιουργείται ένα εργαστήριο κοινής λογοτεχνικής ανάγνωσης και ερμηνείας από όλους τους συντελεστές του που συνεισφέρουν από κοινού. Μέσα από κειμενικά παραδείγματα θίγονται και συζητιούνται μέσα στο μάθημα ζητήματα όπως η σχέση του θέματος με το φόντο, του περιβάλλοντος με το υποκείμενο της δράσης και τη φωνή, η σχέση του χώρου, του αντικειμένου, της εποχής και του καιρού με το σώμα, θέματα σχετικά με ταυτότητα, εξουσία, πληγή, μνήμη, και εμπειρία, συναισθησία και εμ-πάθεια.
Η ανάγνωση λογοτεχνίας είναι η μία συνιστώσα του μαθήματος που εμπλουτίζεται με την δεύτερη συνιστώσα, την ποιητική του χώρου.
2. Πραγματοποιούνται διαλέξεις πάνω στην ποιητική που προκύπτουν από τα κείμενα που έχουν διαβαστεί. Η ποιητική εννοείται ως λογοτεχνική θεωρία, ως το ερώτημα του πώς κανείς ποιεί μία λογοτεχνική κατασκευή. Εξετάζεται το ερώτημα του πώς δομείται ο λόγος (πεζό, ποίηση, δοκίμιο) και πώς η θεωρία αυτής της δόμησης ανά τις εποχές και από διαφορετικούς στοχαστές είτε επηρεάζεται από τον χώρο, είτε μπορεί να παραλληλιστεί με την δημιουργία χώρου και να την επηρεάσει. Μελετώνται παραδείγματα λογοτεχνικής θεωρίας, όπως και κείμενα λογοτεχνών, και συσχετίζονται με την χωρική κατασκευή. Σημαντικοί πυλώνες τών διαλέξεων: song-lines, ποιητική τής διαδρομής, μνημοτεχνική, το εγώ και το πρόσωπο στη γραφή, τόπος, καιρός, αισθήσεις και περιβάλλον, πολυφωνικότητα και πολυγλωσσία, χρονοτόπος, λογοτεχνικά είδη, πολλαπλότητα και χιμαιρικότητα της φωνής.
3. Πραγματοποιούνται αναγνώσεις και παρουσιάσεις του έργου τους από ποιητές και συγγραφείς.
3. Στο τέλος κάθε μαθήματος οι φοιτητές γράφουν από ένα μικρό κείμενο. Τα κείμενα αυτά διαβάζονται δημόσια και γίνονται αντικείμενα συζήτησης.
Το τελικό ζητούμενο στο μάθημα είναι η κατασκευή ενός «βιβλίου» με «ράψιμο κειμένων». Το βιβλίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αντικείμενο ανάγνωσης.
Προαιρετική είναι η παράδοση ηχητικού βιβλίου, audiocd διάρκειας έως 4 λεπτών.
Η τελική παρουσίαση του μαθήματος: Παράδοση βιβλίων και performance απαγγελίας in situ μέσα στην πόλη.
Το τελικό ζητούμενο στο μάθημα είναι η κατασκευή ενός «βιβλίου» με «ράψιμο κειμένων».
Το βιβλίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αντικείμενο ανάγνωσης.
Το υλικό του θα προέρχεται από συλλογή λέξεων από από λεξικά και άλλα κείμενα, όπως τα γραπτά που έχουν παραχθεί μέσα στο μάθημα.
Προαιρετική είναι η παράδοση ηχητικού βιβλίου, audio cd διάρκειας έως 4 λεπτών.
Η τελική παρουσίαση του μαθήματος εκτός από την παράδοση των βιβλίων είναι μία συνολική performance απαγγελίας σε έναν ή σε μία σειρά ειδικά επιλεγμένων τόπων.
http://www.arch.uth.gr/el/activities/681
ΘΕΩΡΙΑ
Αριστοτέλης, Ποιητική
Αuerbach Erich, Μίμησις, ΜΙΕΤ: Αθήνα, 2005.
Cavallo, Chartier (επιμ.). Ιστορία της Ανάγνωσης στον Δυτικό Κόσμο, Μεταίχμιο: Αθήνα, 2006.
Eliot, T.S. Δοκίμια για την ποίηση και την κριτική:επιλογή 1919-1961, Ηριδανός: Αθήνα, 1983.
Heidegger, Martin"...Ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος…”, Πλέθρον: Αθήνα, 2008.
Jacobson, Roman, Δοκίμια για τη γλώσσα της λογοτεχνίας, Εστία: Αθήνα, 1998.
Mikhail Bakhtin, Προβλήματα Λογοτεχνίας και Αισθητικής, Πλέθρον: Αθήνα,1980.
Mikhail Bakhtin, Ζητήματα της ποιητικής του Ντοστογιέφσκι, Πόλις: Αθήνα, 2000
Mikhail Bakhtin, Προβλήματα λογοτεχνίας και αισθητικής, Πλέθρον: Αθήνα, 1980
Mikhail Bakhtin, Ο Ραμπελαί και ο κόσμος του. Για τη λαϊκή κουλτούρα του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Ηράκλειο Κρήτης , 2017
Mikhail Bakhtin, Δοκίμια ποιητικής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Ηράκλειο Κρήτης , 2014
Λογοτεχνία:
Μέλπω Αξιώτη, Δύσκολες Νύχτες, Η Κάδμω, Ποιήματα
Ελένη Βακαλό, Το άλλο τού πράγματος
Νίκος Εγγονόπουλος, Ποιήματα
Κωνσταντίνος Καβάφης, Ποιήματα
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Έγκλημα και Τιμωρία
Χέρμαν Μέλβιλ, Μόμπυ Ντικ
Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, Ο Μαιτρ και η Μαργαρίτα
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Διηγήματα
Μαρίνα Τσβετάγεβα, Ποιήματα
Μάτση Χατζηλαζάρου, Ποιήματα
Ιλιάδα
Οδύσσεια