Στόχος μας θα είναι η διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους η λειτουργία αναδύεται μέσα απο το παράδοξο, η επιθυμία μέσα απο το ωφέλιμιστικο, το χιούμορ μέσα απο το μνημειακο, το τεχνητό μέσα απο το φυσικό στοιχείο.
«Αυθαίρετες Μικρές Παραβάσεις» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται στο ν.4178/2013 περί νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, για να περιγράψει μια σειρά από μικρής κλίμακας παράτυπες προσθήκες σε νομίμως υφιστάμενα κτίσματα. Αυτές οι κατασκευές μπορούν να νομιμοποιηθούν με την καταβολή προστίμου και αφού προηγηθεί η καταγραφή, μέτρηση και καταχώρησή τους στο σχετικό ηλεκτρονικό σύστημα. Σκοπός είναι η επισημοποίηση του κτιριακού αποθεματος και η κατηγοριοποίησή του με βάση αντικειμενικά κριτήρια διαχείρισης της οικιστικής πυκνότητας και μείωσης της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Την ίδια στιγμή ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός -ν.4067/2011- και η ενσωμάτωση σε αυτόν των ευρωπαϊκών οδηγιών για τις ενεργειακές απαιτήσεις καινούριων και υπο ανακαίνιση κτιρίων, προσδιορίζει πολύ αυστηρά και με σαφήνεια το τι θεωρείται ως «κτίριο», τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κτιστεί, με άλλα λόγια προδιαγράφει μια «δόκιμη» αρχιτεκτονική.
Υπάρχει όμως ένας δημιουργικός πλούτος κρυμμένος στις αυτοσχέδιες και αυθαίρετες κατασκευές που αν και δεν εμπίπτουν στους επίσημους ορισμούς και τις προδιαγραφές της αρχιτεκτονικής, εντούτοις μπορούν να μας διδάξουν πολλα για αυτήν.
Στο πλαίσιο αυτό, το μάθημα θα επικεντρωθεί στην ανάλυση και καταγραφή κάθε είδους αυτοσχεδιων κατασκευών του οικιστικού συνόλου της Ν. Ιωνίας Βόλου και θα μελετήσει τους τρόπους με τους οποίους οι ίδιοι οι κάτοικοι επινοούν λειτουργικές και αισθητικές παρεμβάσεις μέσα από περιορισμένους πόρους και τεχνογνωσία.
Το μάθημα αποτελειται απο δύο στάδια: αρχικα θα γίνει επιτόπια έρευνα, επιλογή των «πρωτοτύπων» μελέτης και αποτύπωσή τους, και στη συνεχεια θα γινει ανάλυση των δεδομένων της έρευνας και παραγωγή αρχιτεκτονικών σχεδίων, γραφικών, διαγραμμάτων ή άλλων αναπαραστάσεων που θα αναδεικνύουν προγραμματικές, τεκτονικές και φαινομενολογικές ποιότητες. H αξιολόγηση των φοιτητών θα γίνει τόσο με βάση την επιλογή και ανάλυση του κάθε προτύπου όσο και από την προβληματική που θα αναπτύξουν γύρω από αυτό μέσα από τις παραγόμενες αναπαραστάσεις.
Αρωγοί στη δουλειά μας θα είναι οι κατάλογοι διαστασιολογησης του Ernst Neufert, η οπτικοποιηση πληροφοριας μεσα απο τα ισοτυπα του Otto Neurath, αλλά και πιο πρόσφατες επιρροές, όπως η Γραφική Ανατομία του Atelier Bow Wow και η αναζήτηση της ουσίας των καθημερινών αντικειμένων απο τον Jasper Morrison.
Andrea Chin. (Sep 06, 2012). Designboom. InJasper Morrison: The Good life. Retrieved February 26, 2012, from http://www.designboom.com/design/jasper-morrison-the-good-life/.
Atorie Wan., Tsukamoto, Y., Kaijima, M., & Endo, N. (2008). Graphic anatomy, Atelier Bow-Wow. Tokyo: TOTO.
Neufert, E., Neufert, P., & Kister, J. (2012). Architects' data. Chichester, West Sussex, UK: Wiley-Blackwell.
Vossoughian, N., Camp, D. L., & Stroom Haags Centrum voor Beeldende Kunst. (2008).Otto Neurath: The language of the global polis. Rotterdam: NAi Publishers.