Συμβολή:

Agnieszka Rumież, PUT Poznan, 

Ήβη Δόβα, NUP, Pafos,

Τζίλυ Τραγανού. The New School.

Παρατηρητήριο του Ουρανού στο Μπεναρές, γκραβούρα 18ου αιωνα.

Πηγή:  https://www.sanrocco.info/bookofcopies/books/olivia-de-oliveira

[Γνώση, Κατανόηση, Εφαρμογή, Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση]

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος φοιτητές και φοιτήτριες:

• Αναλύουν διαχρονικά και σύγχρονα παραδείγματα περιβαλλοντικών πρακτικών στην αρχιτεκτονική.

• Εξοικειώνονται με μεθόδους βιοφιλικού σχεδιασμού που σχετίζονται με την επανάχρηση και τροποποίηση υφιστάμενων δομών, τη συμμετοχή και την ανακύκλωση.

• Αναπαριστούν περιβαλλοντικές ποιότητες του τοπίου και εξασκούνται στη διαχείρηση του οικοπέδου.

• Εξασκούν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό διερευνώντας τη μικρή κλίμακα της αρχιτεκτονικης αλλά και τη μεγάλη κλίμακα της περιβαλλοντικής ενότητας.

• Αναπτύσσουν δεξιότητες στην κατασκευή προπλασμάτων κατανοώντας το ρόλο του προπλάσματος ως γενεσιουργό όχημα της αρχιτεκτονικής σκέψης.

Το μαθημα διερευνά τα αστικά κενά, εστιάζοντας στους υπαίθριους αστικούς χώρος που μοιάζουν εγκαταλελειμμένοι, ή υποβαθμισμένοι, μια κατηγορία του άκτιστου που έχει συζητηθεί σε σχέση με τον όρο  terrain vague. Η σημασία των αστικών κενών κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για τις πόλεις στην κλιματική κρίση  και στα πλαίσια του μαθήματος θεωρούνται 'εργαστήρια πολιτειότητας' προς την πράσινη μετάβαση. Η τοποθεσία επέμβασης τελεί υπό διασπορά στην περιοχή του Βόλου και της Νεας Ιωνίας όπου μια πλειαδα τοποθεσιών θα διερευνηθουν μεσα από διαδικασίες βιωματικής χαρτογράφησης. 

Η μεθοδολογία του μαθήματος ακολουθεί την οργάνωση μιας γλώσσας προτύπων όπως διατυπώθηκε από τον Christopher Alexander στο επιδραστικό βιβλίο του A Pattern Language (Alexander et all 1977) διερευνώντας τοσο τη μικροκλίμακα της αρχιτεκτονικης όσο και την κλίμακα της περιβαλλοντικής ενότητας.

Το παραδειγμα των προτύπων εμπλουτίζεται με τη μετάθεση του ανθρώπινου υποκειμένου του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού προς τον φυσικοπολιτισμό του μη-ανθρώπινου. Η έννοια της κατοίκησης – των κατοίκων- καθίσταται μεν προβληματική αλλά διευρύνεται καθώς το ανθρωπιστικό δοχείο ζωής κατοικούν πλέον τοσο τα μη έμβια υπερ-ανθρώπινα, όπως το ηλιακό φως, το έδαφος, το νερό, ο άνεμος, όσο και τα εμβια μη ανθρώπινα: φυτά, δέντρα, έντομα, θηλαστικά, ψάρια. Λειτουργίες χωρίς χρήση αφ’ενός και ενοιολογικός σχεδιασμός πρακτικών για την πράσινη μετάβαση και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας αφεταίρου θα καθορίσουν τα αρχιτεκτονικά αντικείμενα και τις επιτελεστικές δράσεις που θα συντεθούν. Η αρχιτεκτονική της εμπειρίας, και της ατμόσφαιρας καθορίζουν την παλέτα της υλικότητας μας.

Η αξιολόγηση των φοιτητών είναι συνισταμένη της γενικής δραστηριότητας και συμμετοχής στο μάθημα και της βαθμολογίας τους στην εργασία. Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος φοιτητές και φοιτήτριες εκπονούν μία ομαδική η ατομική εργασία.

Βυζοβίτη, Σ. (2017) Μικροκατοικία-'Ατλαντας για Αρχιτέκτονες, University Studio Press (σύγγραμμα https://service.eudoxus.gr/search/#a/id:68372928/0)

Βιβλίο [77118435]: Νομαδική Αρχιτεκτονική, Ελένη Τζιρτζιλάκη (επιμ.) Λεπτομέρειες

Βιβλίο [41964826]: Δημήτρης Πικιώνης Δύο διαλέξεις, Δημήτρης Α. Αντωνακάκης Λεπτομέρειες

-

Alexander, C., Ishikawa, S. & Silverstein, M. (1977). A pattern language: towns, buildings, construction. New York: Oxford University Press.

Clement, G. (2004) Manifesto of the Third Landscape, Trans-Europe Halles.

Jodidio, P. (2017) Nomadic Homes. Architecture on the move, Cologne: TASCHEN.

Leckart, S., Klein, Z. (2015) Cabin Porn : Inspiration for Your Quiet Place Somewhere, London : Penguin Books Ltd.

Penelope Papailias,  P.  (2024).  Water  remembers.  Το νερό θυμάται.  [podcast]  Department  of Social Antrhropology, University of Thessaly. [in Greek]. Available at: https://www.pelionsummerlab.net/tonerothimatai.html (last access 16.02.2025).

Roke, R. (2016) Nanotecture: Tiny Built Things, London: Phaidon.

Wainwright, T. (2018) Pet-tecture: Design for Pets, London: Phaidon.

Συλλογικό (2007) Αστικό Κενό - Δράσεις 1998-2006. Αθήνα: Futura.

βιοφιλικός σχεδιασμός, πράσινη αστική αναγέννηση, μικροκτίσματα, περιβαλλοντικές πρακτικές, πράσινη μετάβαση.

https://eclass.uth.gr/courses/ARCH_U_116/

https://www.google.com/maps/d/u/0/edit?mid=1H1uyo1RNtD4FAh8MOdL1s211_iFNsSc&ll=39.36845166649488%2C2