[Γνώση, Κατανόηση, Ανάλυση]

ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Η θεµελίωση µιας νέας εποχής για τον Δυτικό Κόσµο πάνω σε ένα παλιό και ξεχασµένο για πάνω από µια χιλιετία πρότυπο, αυτό του Κλασικού κόσµου (Ρώµη, Ελλάδα).Το µάθηµα συζητάει και αναλύει το φαινόµενο αυτής της επιστροφής σε δύο διακριτές περιόδους της νεώτερης ιστορίας, της Αναγέννησης και του Διαφωτισµού, καθώς και της σηµασίας της ενδιάµεσης σε αυτές εποχής: του Μπαρόκ. Πώς αυτές οι τρείς περίοδοι του πολιτισµού τίθεται σε µια ακολουθία και τι καινούργιο κοµίζουν στον χώρο της Αρχιτεκτονικής; Ποιά νοητικά εργαλεία αναβιώνουν, διευθετούν και ορθολογικοποιούν το χωρικό ζήτηµα µε την παραγωγή νέων δοµών (πόλη, κτήριο); Πώς η τέχνη υποβοηθά στην αναπαράσταση, κατανόηση, και παραγωγή της νέας αρχιτεκτονικής; Τι κρατάει και τι απορρίπτει η εποχή αυτή από το προηγούµενο θεοκρατικό παρελθόν; Πώς ο παράγοντας ανθρωπός, ως σώµα και πνεύµα σε συνδυασµό, τίθεται ξανά στο προσκήνιο και αποτελεί βάση προβληµατισµού για τον σχεδιασµό; Αυτά τα ερωτήµατα συνιστούν µερικούς από τους άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί το µάθηµα ως προς το περιεχόµενό του.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η εµβάθυνση και η κατανόηση αυτής της εποχής µέσα από κύρια έργα της. Η ανάπτυξη µιας κριτικής οπτικής γύρω από την συγκεκριµένη εποχή και την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής ως τέχνης και πρακτικής ταυτόχρονα, και του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα σε µια σύγχρονη βάση (σε αντιδιαστολή µε την παράδοση και του ρόλου του µάστορα/ τεχνίτη), µετεξέλιξη της οποίας αποτελεί το σηµερινό µας επάγγελµα. Δεύτερος, αλλά εξίσου κύριος, σκοπός του µαθήµατος είναι η εισαγωγή στην έρευνα, η προσέγγιση ιστορικών πηγών, η αναζήτηση βιβλιογραφίας (πρωτογενούς, δευτερογενούς) και η σύνταξη µελέτης γύρω από ένα ιστορικό-θεωρητικό ζήτηµα. Το ήθος και η δεοντολογία της έρευνας τίθεται επίσης ως κύριο ζητούµενο, η εµπέδωση του οποίου επιδιώκεται µέσω κυρίως της γραπτής εργασίας.
 

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ
Συναντήσεις για τις διορθώσεις της εργασίας, καθώς και για κάθε άλλου είδους θέμα που απασχολεί τον φοιτητή ή την φοιτήτρια μπορούν να γίνονται μετά το πέρας του μαθήματος (όχι κατά τη διάρκεια του διαλείμματος) και στις τακτές ώρες γραφείου:
Τρίτη 11:00 π.μ.-2:00 μ.μ.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210-6547659 / 6972011756 / e-mail:  idfatsea@uth.gr

Το μάθημα βασίζεται στη στενή συνεργασία διδάσκουσας και φοιτητών. Δομείται στη βάση τρίωρων (κατά προσέγγιση) συναντήσεων με τη μορφή θεματικής διάλεξης/ παρουσίασης, την οποία άλλοτε αναλαμβάνει η διδάσκουσα εξ ολοκλήρου και άλλοτε μοιράζεται με τους φοιτητές/τριες, και που αποτελεί ζητούμενο των εργασιών τους για το μάθημα. Επιθυμητό είναι οι παρουσιαζόμενες εργασίες να αποτελούν τμήμα και της εξεταζόμενης ύλης στο τέλος του εξαμήνου.

Οι υποχρεώσεις των φοιτητών για το μάθημα περιλαμβάνουν:

1) Την εκπόνηση μιας γραπτής εργασίας προσωπικής τους επιλογής (ερευνητικού χαρακτήρα), το τελικό θέμα της οποίας όμως διαμορφώνεται σε συνεργασία με την διδάσκουσα, η οποία δίνει και τις γενικές κατευθύνσεις. (60% του συνολικού βαθμού)

2) Την συμμετοχή σε σύντομη γραπτή εξέταση πάνω σε ερωτήσεις κριτικού κυρίως χαρακτήρα που αντιμετωπίζονται με άμεση αναφορά στις πηγές (ανοικτά βιβλία). (40% του συνολικού βαθμού)

ΖΗΤΟΥΜΕΝΑ

1) Η παρακολούθηση των εβδομαδιαίων μαθημάτων και η λήψη επαρκών σημειώσεων που θα αποτελέσουν την βασική ύλη μελέτης και τελικής εξέτασης. Εκτιμάται ιδιαίτερα η ενεργή συμμετοχή στο μάθημα με παρατηρήσεις, ερωτήσεις, προτάσεις, κλπ.

2) Η εκπόνηση ερευνητικής μελέτης μικρής έκτασης, με ειδικότερα ζητούμενα τα εξής:

(α) Συναντήσεις - διορθώσεις με τη διδάσκουσα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου, τουλάχιστον 2 συνολικά, από τις οποίες η πρώτη αφορά στην επιλογή και δρομολόγηση του ειδικού θέματος (μέσα στις 4 πρώτες εβδομάδες του εξαμήνου) και άλλη μια (κατ' ελάχιστον) κατά τη διάρκεια της εκπόνησής του. Σε περίπτωση ομαδικής εργασίας, οι διορθώσεις γίνονται με όλα τα μέλη της ομάδας παρόντα.

(β) Παρουσίαση της εργασίας από το άτομο ή την ομάδα σε ημερομηνία που θα οριστεί στην πορεία του εξαμήνου.

(γ) Παράδοση της εργασίας σε μορφή τεύχους (επιθυμητό μέγεθος σελίδας το Α4), έκτασης π. 2.500-3.000 λέξεων (δηλ. 8-10 σελίδων, με διάστιχο 1.5 ή 2.0, όχι μονό) και ικανού περιθωρίου και στις 4 πλευρές (2,5 εκ. τουλάχιστον). Η εργασία οφείλει να ακολουθεί τις προδιαγραφές ενός τυπικού επιστημονικού κειμένου, δηλαδή να χρησιμοποιεί επώνυμες και αναγνωρισμένες πηγές (όχι τυχαίες/ανώνυμες σελίδες από το διαδίκτυο), τις οποίες θα αναφέρει ονομαστικά με τη μορφή παραπομπών/ ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ και ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ στην τελική σελίδα. Επίσης πρέπει να είναι κατάλληλα σελιδοποιημένη και ευανάγνωστη, διαμορφωμένη με παραγράφους, διακριτά μέρη και μικρά κεφάλαια (τουλάχιστον Εισαγωγή - Κύριο Μέρος - Επίλογος /Συμπεράσματα), με τον απαραίτητο αριθμό εικόνων, σχεδίων, ή διαγραμμάτων, ικανού μεγέθους, με τη συνοδεία τίτλου (λεζάντας), και ει δυνατόν πηγής εικόνας.

3) Η συμμετοχή στην τελική εξέταση και η λήψη βαθμού βάσης (5.0) για την επιτυχή περάτωση του μαθήματος.

Kύριο σύγγραμμα με δωρεάν διανομή: Robert Furneau-Jordan, Iστορία της Αρχιτεκτονικής, εκδ. 'Υποδομή', 1981.

Βοηθητικό σύγγραμμα:  Χιού Χόνορ/ Τζόν Φλέμινγκ, Ιστορία της Τέχνης, εκδ. "Υποδομή" (για την Ελλην. γλώσσα), 2001.

ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ

Ernst H. Gombrich, Το Χρονικό της Τέχνης, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., 1994.

Γ. Λάββας, Επίτομη Ιστορία της Αρχιτεκτονικής, UniversityStudioPress, 2002.

[Συλλογικό] Παγκόσμιος Ιστορία της Τέχνης. Εκδ. Φυτράκη & "Χρυσός Τύπος", Ε.Π.Ε., Αθήνα.

A.R. Turner, H AναγέννησηστηΦλωρεντία, University Studio Press, 2011.

Patricia Castelli, Αισθητική της Αναγέννησης, εκδ. 'Πολύτροπον', 2007.

Ά. Χαραλαμπίδης, Μπαρόκ: Αρχιτεκτονική, Γλυπτική, Ζωγραφική, UniversityStudioPress, 2017.

Σ. Σίνος, Θεωρία και Πράξη στην Προμοντέρνα Εποχή, εκδ. Πατάκης, 2012.

[Συλλογικό] Αρχιτεκτονική Θεωρία & Πράξη από την Αναγέννηση μέχρι Σήμερα, 'Γνώση', 2005.

Matei Calinescu, Πέντε Όψεις της Νεωτερικότητας, εκδ. ΑΣΚΤ, 2011 [Μόνο για το Κεφ. 1: "Η Έννοια της Νεωτερικότητας"]

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

Gardner’s Art through the Ages, 11th edition, Harcourt Brace Jovanovich, Publ., San Diego, etc., 2000.

Trachtenberg, M. & Hyman, I., Architecture from Pre-History to Postmodernism, Harry N. Abrams, Inc., New York, 1986 (ήμεταγενέστερο)

Watkin, D., A History of Western Architecture, Barrie & Jenkins, London, etc., 2000.

Stokstad, Marilyn, Art History (in 2 volumes), Prentice Hall, Inc., and Harry N. Abrams, Publishers, New York, 1995

Janson, H. W., History of Art, 3rd edition, Harry N. Abrams, Inc., New York, 1986.

Sir Banister Fletcher's A History of Architecture, Dan Cruickshank (ed.), 20th edition, Architectural Press, Oxford, Boston, etc., 1996 (orig. 1896) 

Kostof, Spiro, A History of Architecture: Settings and Rituals, Oxford, New York, 1985 (ήμεταγενέστερο).

ΑΛΛΑ ΧΡΗΣΙΜΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ

Harris, Cyril, Illustrated Dictionary of Historic Architecture, Dover Publ., Inc., New York, 1984. 

Grove's Dictionary of Art  (34 τόμοι), New York, 1996 [πολύ βασικό εγκυκλοπαιδικό και βιβλιογραφικό βοήθημα]

Roth, Leland M., Understanding Architecture: Its Elements, History, and Meaning, Icon Edit., 1993. 

Fleming, J., Honour, H., Pevsner, N. The Penguin Dictionary of Architecture (3rd edition), Penguin Books, London, England /New York, N.Y., 1980.

Stevens,Curl James,A Dictionary of Architecture, Oxford University Press, Oxford, England, 1999.

BillRisebero, Ιστορία της Δυτικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα, 1991.