Revising the Void

“Architecture is the void; it is up to you to define it.”

Luigi Snozzi

κενό
1. (φυσική) χώρος χωρίς ύλη
2. το άδειο κομμάτι ενός χώρου
- (μεταφορικά) χρονικό διάστημα χωρίς κάποια συγκεκριμένη εργασία ή υποχρέωση
3. ένα χάσμα που διακόπτει τη συνέχεια μιας επιφάνειας
- κάποιο διάστημα χωρίς να εμπεριέχει ή να συμβαίνει εντός του κάτι
4. (μεταφορικά) η απουσία ενός πράγματος
https://el.wiktionary.org/wiki/%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%8C

void
adj empty

synonyms for void
abandoned, clear, deprived, drained, emptied, free, lacking, scant, unoccupied, vacant...
https://www.thesaurus.com/browse/void?s=t

Τα τελευταία χρόνια, το μάθημα προτείνει έννοιες και εμβαθύνει σε αυτές με στόχο τόσο τη σύνδεση της θεωρίας με την αρχιτεκτονική πρακτική, όσο και την αναζήτηση μέσω έρευνας ενός προγράμματος που δεν απαντάει άμεσα και αυτονόητα σε έναν κτιριολογικό τύπο.

Εστιάζοντας λοιπόν στις έννοιες της αναμονής, της (μετα)κίνησης και της αφαίρεσης που προτάθηκαν σε προηγούμενα εξάμηνα και έχουν αποφέρει μια εμπειρία και έναν πλούτο τόσο σε επίπεδο συζήτησης, όσο και αρχιτεκτονικών προτάσεων, το μάθημα φέτος φιλοδοξεί να συνοψίσει και να εμβαθύνει περαιτέρω στα ζητήματα αυτά, μέσα από την έννοια του κενού.

Η έννοια του 'κενού' συνδέεται με το 'άδειο'.  Παράλληλα υπονοεί την απουσία ή την άρνηση του περιεχομένου. Συχνά συνδέεται με την  απάρνηση της  ύλης.

Το κενό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αρχιτεκτονική θεωρία και σκέψη. Αντίθετα από τη 'φυσική παρουσία της απουσίας', που θα μπορούσαμε να πούμε ότι περιγράφει τις κυριολεκτικές ιδιότητες του κενού, οι αφαιρετικές του ιδιότητες πυροδοτούν σκέψεις και πρακτικές, πλούσιες σε νόημα. Η απουσία προγραμματίζεται , κωδικοποιείται και σχεδιάζεται. Αποτελεί τόσο εύρημα όσο και στρατηγική. Το κενό λοιπόν εμπεριέχει την έννοια της δυνατότητας.

[Ανάλυση, Σύνθεση, Αξιολόγηση]

Σκοπός του μαθήματος είναι ο εντοπισμός και η διερεύνηση της συνθήκης του κενού μέσα από διαφορετικές κλίμακες,επιστημονικά πεδία ή καλλιτεχνικές πρακτικές, εστιάζοντας ωστόσο τελικά στις σχέσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του αστικού ιστού.

Προτείνεται η διερεύνηση συνώνυμων εννοιών καθώς και η παρατήρηση και καταγραφή κτιρίων, σχέσεων, προγράμματος κλπ. τα οποία επιλέγονται με συγκεκριμένα κριτήρια. Η έρευνα αυτή αποσκοπεί στην αποκωδικοποίηση και μετέπειτα διαχείριση της πληροφορίας, έτσι ώστε σ’ ένα επόμενο στάδιο ν’ αποτελέσει τη βάση σύστασης ενός νέου [αρχιτεκτονικού] προγράμματος ή στρατηγικής που λαμβάνουν υπόψη παραμέτρους όπως η γεωμετρία, ο χρόνος, η σωματική εμπειρία, οι ανθρώπινες δράσεις ή αδράνειες κλπ.

Στόχος της προσέγγισης αυτής είναι η εμβάθυνση σε μεθοδολογίες ανάλυσης και αναπαράστασης του δομημένου χώρου προκειμένου να γίνει συνειδητός ο τρόπος που διαφορετικές συνθήκες της πόλης και των καθημερινών πρακτικών μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στην διαμόρφωση και εμπλουτισμό της αρχιτεκτονικής πρόθεσης και σκέψης.

Α. Δημιουργήστε έναν κατάλογο/αρχείο από πιθανούς τύπους κενού

Β. Εντοπίστε στην πόλη συνθήκες κενού. Το ενδιαφέρον μετατοπίζεται από τα χωρικά αποσπάσματα, στις σχέσεις και εντάσεις που παράγονται από το σύνολο του αστικού ιστού, καθώς και τη διαβίωση σε αυτόν.

Κωδικοποίηση και διαγραμματική διαχείριση τυπολογιών κενού χώρου 

Γ. Προγραμματική έρευνα και συσχετισμός 'κενότητας' με πιθανό 'οικόπεδο'

Δ. Σύνδεση έρευνας με τελικό κτιριολογικό πρόγραμμα

Auge M., Νon-Places: Introduction to Anthropology of Supermodernity, London and New York: Verso, 1995

Baudrillard Jean, Symbolic Exchange and Death, μτφ.(αγγλικά) Ιain Hamilton Grant. Λονδίνο: SAGE Publications, (1993 [1976])

Benjamin W., Selected Writings, Vol. 1, Ed. Marcus Bullock and Michael W. Jennings, Cambridge Mass/London: Belknap Press of Harvard University Press, 1996

Benjamin W., Reflections: Essays, Aphorisms, Autobiographical Writings, Edited by Peter Demetz, Schocken Books Inc., New York, 1986

Easterling Keller, Subtraction. Berlin: Sternberg Press, 2014

Sartre JP., Being and Nothingness: A phenomenological Essay on Ontology, translated by H.E. Barnes, WSP, 1992

Rossi A., The Architecture of the City. New York: MIT Press, 1982

Koolhas R., Mau B., Werlemann H., S,M,L,XL, The Monacelli Press, 1998

εικόνα:

http://anishkapoor.com/67/void