Διδάσκων: Ζήσης Κοτιώνης, Καθηγητής

συνεργάτες: Έφη Δημητρακοπούλου, υπ. διδ. Π.Θ.

[Σύνθεση]

Το διεθνές ενδιαφέρον της αρχιτεκτονικής έρευνας στρέφεται από την “Μητρόπολη” προς τις απεριόριστες εκτάσεις της υπαίθρου. Μέσα από την κριτική στην μητροπολιτική ζωή, τους ρυθμούς διαβίωσης του μεταβιομηχανικού υποκειμένου και της τεχνολογικής οικοσκευής του, ερευνώνται ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι διευρυμένοι ίσως και υβριδικοί τρόποι διαμονής στην ύπαιθρο. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κατά τη νεωτερική εποχή οι αντιθέσεις "πόλη/ύπαιθρος", "πολιτισμός/φύση", "κέντρο/περιφέρεια", "έσω/έξω", ενείχαν έναν δεσπόζοντα πόλο, μια κινητήρια διαφορά η οποία, αποτελούσε βασικό συστατικό και του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, τώρα αναζητείται αυτή η συνθήκη του in-between, της ζωής και δραστηριότητας (προς τα) έξω, της από-εδαφικοποίησης της εργασίας ίσως και της κατοίκησης, της προσωρινής εγγύτητας. Στον ελλαδικό χώρο αυτή η «αμφί-βοια» κατάσταση ανάμεσα στις πόλεις της εργασίας και στην ύπαιθρο του ελεύθερου χρόνου, θα ενταθεί ιδιαίτερα και θα προκαλέσει αυτά τα «δευτερογενή φαινόμενα», τη μεταφορά των αστικών συνηθειών και δομών στην ύπαιθρο, τον εξ αστισμό της υπαίθρου, την τουριστικοποίηση της εξοχής, που έχει ως συνέπεια την σχετική άρση του δίπολου πόλης-υπαίθρου και τη δημιουργία μιας ημιαστικής ή ημιυπαίθριας ζωής.

Στόχος του μαθήματος αποτελεί η διερεύνηση της κατασκευαστικής δομής και του σεναρίου διαμονής που θα αντιμετωπίζει κάθε ένα από τα δύο πολωμένα σκέλη του ζεύγους, αστικό και φυσικό ως μια μορφή ύπαρξης της ίδιας ενιαίας και αδιαίρετης ολότητας.

Μέσα από μια σειρά διαδοχικών ασκήσεων, που η μία θα είναι συνέχεια της άλλης, οι φοιτητές θα οδηγηθούν στη συγκρότηση σεναρίου και στη σχεδιαστική σύνθεση,

χρησιμοποιώντας ως σχεδιαστικά εργαλεία τα διαγράμματα καταγραφής και ανάγνωσης του πεδίου έρευνας, τα αρχιτεκτονικά σχέδια καθώς και τις  μακέτες εργασίας.

Επιπλέον, μια σειρά από διαλέξεις με επίκεντρο τη θεματική του μαθήματος, θα βοηθήσουν στον εμπλουτισμό των εννοιών που θέτει το μάθημα.

-Σειρά εργασιών

Α) Βιβλιογραφική Έρευνα και παρουσίαση μιας επώνυμης μελέτης που αφορά μια διευρυμένη κατασκευή ελάχιστης διαμονής στην ύπαιθρο με χαρακτηριστικά την  αυτονομία, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, το ελάχιστο ενεργειακό αποτύπωμα καθώς και την περιβαλλοντική αντιμετώπιση των υλικών κατασκευής. Παράλληλα με τα βιβλιογραφικά στοιχεία, θα δοθεί βαρύτητα και στην ανάλυση των πρακτικών και τελετουργιών διαμονής της δομής που θα επιλέξουν οι φοιτητές.

Β) Ανάλυση και παρουσίαση του εν δυνάμει υποκειμένου διαμονής. Οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν και να περιγράψουν την καθημερινή δράση ενός υποκειμένου με πολλαπλές ιδιότητες. Στη μεταβιομηχανική εποχή, τα υποκείμενα δεν έχουν και δεν παρουσιάζουν μια μοναδική ταυτότητα. Μέσα από τις πολλαπλές δραστηριότητες που αφορούν τη «βασική» και «δευτερεύουσα» εργασία, τους ετερόκλητους ρόλους και την επιτελεστικότητα της κάθε δράσης, οι φοιτητές καλούνται να αποτυπώσουν με δημιουργικό τρόπο το 24 ωρο αυτού του υποκειμένου.

Γ) Εντοπισμός μιας ημιαστικής/ημιυπαίθριας συνθήκης διαμονής στη διευρυμένη επικράτεια της περιοχής της Αγριάς Βόλου. Οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν την περιοχή μελέτης, να πραγματοποιήσουν καταγραφή των πρακτικών διαμονής και της ζωής «έξω» και να εντοπίσουν το υπόβαθρο στο οποίο θα επέμβουν μέσα από το σχεδιασμό μιας μονάδας διαμονής-εργασίας η οποία θα λειτουργεί ως προσάρτηση σε μια υπάρχουσα κατάσταση, με δυνατότητα αυτονομίας και θα απευθύνεται σε ένα υποκείμενο με πολλαπλές δράσεις.