Οι Πομάκοι ή αλλιώς οι άγνωστοι συμπατριώτες μας, είναι μια φυλή ορεσίβιων αγροτών και κτηνοτρόφων εγκατεστημένοι στον ορεινό όγκο των Νομών Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Μέχρι και σήμερα εξακολουθούν να αποτελούν μια παρεξηγημένη πληθυσμιακή ομάδα, που μέσα στα γεωγραφικά σύνορα του ελληνικού κράτους αναζητά την εθνική της  ταυτότητα.

 Με αφορμή την ερευνητική μου εργασία, στην οποία μελέτησα την έντονη ανθρωπιστική κρίση αλλά και το δομημένο χώρο στα Πομακοχώρια, οδηγήθηκα σε μια διπλωματική η οποία θα επικεντρώνεται στον σχεδιασμό μιας παρέμβασης σε αυτό το χώρο.

 Μέσα από τις προσωπικές μου επισκέψεις και συνομιλίες, εστίασα κυρίως στα ορεινά χωριά των Πομακοχωρίων τα  οποία έρχονται αντιμέτωπα με την πλήρη εγκατάλειψη τους. Ένα από αυτά τα χωριά που μου κέντρισε το ενδιαφέρον είναι η Μέδουσα. Πρόκειται για έναν ορεινό οικισμό κοντά στα Ελληνο-Βουλγαρικά σύνορα σε απόσταση 48,8 χιλιομέτρων από την Ξάνθη. Ο χρόνος, λόγω της συνεχούς εγκατάστασης του πληθυσμού σε κεντρικά χωριά έπαιξε σημαντικό παράγοντα στην πλήρη εγκατάλειψη δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων.

 Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η δημιουργία ενός μοντέλου δράσης για τον πολιτισμό των Πομάκων με άξονα την αναβίωση του οικισμού της Μέδουσας. Το μοντέλο δράσης που θα δημιουργηθεί θα έχει ως κέντρο ειδικά διαμορφωμένο εργαστήριο για την εκμάθηση της τοπικής κουζίνας που αποτελεί ιδιαίτερα ξεχωριστό και ενδιαφέρον κομμάτι του τόπου. Η λειτουργία της πλατφόρμας θα επιτευχθεί μέσω της αλληλεπίδρασης των κατοίκων του χωριού και των ομάδων (οι οποίες περιλαμβάνουν άτομα διαφόρων ηλικιών όπως μαθητές ή φοιτητικές ομάδες, συλλόγους κ.α.) που θα επισκέπτονται το πρόγραμμα. Παράλληλα, αυτή η πλατφόρμα θα πλαισιώνεται από κέντρο αναψυχής, καφέ-εστιατόριο, από το χώρο διοίκησης καθώς και από την ένταξη ενός ιατρείου που στο χωριό απουσιάζει. Για την ολοκλήρωση του προγράμματος, προτείνεται η κατασκευή ενός ξενώνα ώστε να μπορούν να διαμένουν ομάδες από 1 έως 20 άτομα αποφεύγοντας τις δυσκολίες της μετακίνησης αλλά ταυτόχρονα για να ενισχύεται και η αλληλεπίδραση με τους μόνιμους κατοίκους.

Επιβλέπων: Κοτιώνης Ζήσης

Αριθμός Αναφοράς: 1075

 Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά την επανάχρηση του συγκροτήματος του νερόμυλου Πάντου στην ευρύτερη περιοχή βόρεια της πόλης του Βελεστίνου. Ο επανασχεδιασμός του αφορά τη διατήρηση και συντήρηση του υφιστάμενου κελύφους των βασικών κτιρίων του, την ενοποίησή τους με ένα νέο όγκο στέγασης και τη δημιουργία ορισμένων καινούριων κτισμάτων για την κάλυψη των αναγκών την νέας χρήσης του. Στόχος είναι η δημιουργία ενός κόμβου συνεργατικής ζυθοποίησης στην Ελλάδα και η αποκατάσταση ενός ιστορικού για την περιοχή βιομηχανικού κτηρίου.

Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος

Αριθμός Αναφοράς: 1082

 Η διπλωματική εργασία αυτή, έχει ως θέμα την δημιουργία ενός οινοποιείου μέσα σε μια περιοχή με αμπελώνες στο Άνω Διακοπτό, στην ορεινή Αιγιάλεια. Η περιοχή μελέτης βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μ., στο 15 χλμ της επαρχιακής οδού Διακοπτού - Καλαβρύτων.Το αμπελουργικό οικοσύστημα συνολικής έκτασης 11.000 στρεμμάτων εκτείνεται στις πλαγιές της Αιγίλιας σε υψόμετρο από 300 έως 1.100 μέτρα με κατεύθυνση βορειοανατολικά και προστατεύεται από τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού από τα βουνά της περιοχής και τον δροσερό αέρα από τον Κορινθιακό κόλπο. Αυτός ο συνδυασμός καθιστά την Αιγιάλεια μια ιδιαίτερα προνομιακή αμπελοοινική περιοχή, με αμπελώνες από τους ομορφότερους της χώρας, που παράγουν κρασιά υψηλής ποιότητας με πιστοποίηση Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ).

 Σε ένα οικόπεδο στις πλαγιές του Άνω Διακόπτουν δίπλα στο φαράγγι του Βουραϊκού, έχω επιλέξει να σχεδιάσω ένα οινοποιείο βασισμένο στην δυνατότητα της επισκεψιμότητας. Ένα κτήριο που θα συνδυάζει την εκπαίδευση και την απόλαυση ήταν η αφορμή για τον σχεδιασμό αυτού του οινοποιείου, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να δουν από κοντά την διαδικασία παραγωγής του κρασιού στον τόπο όπου αυτό παράγεται και να δοκιμάσουν τις ποικιλίες όπου παράγει η περιοχή. Το οινοποιείο αποτελείται από χώρους παραγωγής κρασιού, χώρους αφιερωμένους στο κοινό, εκπαιδευτικούς χώρους αλλά και τους χώρους που διοικητικού προσωπικού και των εργαζομένων.

Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν

Αριθμός Αναφοράς: 1086

 Η ανάγνωση ενός τοπίου μέσα από το έδαφος του, τηλάσπη.

 Η λάσπη ως ύλη ποταπή, μιαρή, ως ύλη που θίγει. Μια ύλη που δεν έχει άλλο σκοπό από εκείνον της υποβίβασης. Είναι φορέας υποβάθμισης [Bataille, l’ informe]. Βρωμίζει, λερώνει τη μορφή. Τη μειώνει· της αφαιρεί νόημα και σημασία. Η λάσπη συνδέεται με τη βρωμιά και το ακάθαρτο. Kατά τη δική μας ανάγνωση, αποτελεί φορέα της συνθήκης του ενδιάμεσου, μια συνθήκη που ορίζει και προσδιορίζει το τοπίο το οποίο επιχειρούμε να προσεγγίσουμε. Με αφορμή την κυριολεξία της λάσπης, την αμφιταλάντευση μεταξύ υγρής και στερεής κατάστασης, οδηγούμαστε στην διαρκή παλινδρόμηση νοήματος εντός της οποίας βρίσκεται το τοπίο. Η λάσπη κάνει φανερή τη μεταβλητότητα που το χαρακτηρίζει. Μια ροϊκότητα νοήματος. Και κατ’ επέκταση την αστάθεια του. Το τοπίο παραμένει θολό και συγκεχυμένο. Και μιας και γίνεται λόγος για τενάγη, το τοπίο θα λέγαμε παρουσιάζει μια λασπώδη κατάσταση ως προς τη μορφή και το νόημα. Αναφερόμαστε στο λιμνοθαλάσσιο σύμπλεγμα της Λευκάδας, που βρίσκεται μεταξύ αυτής και της Αιτωλοακαρνανίας, ή μεταξύ αυτής  και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η λάσπη συνεπώς αποτελεί την κυριολεξία του τοπίου, την κυριολεξία του έδαφος του.

 Η λάσπη ως το μη καθαρό και μη καθορισμένο. Εκείνο που ξεφεύγει του προσδιορισμού. Και της ταξινόμησης. Η ύλη έκτος τόπου [Douglas]. Το απειλητικά ασαφές [Kristeva]. Και στεκόμαστε σε αυτό το απειλητικό. Με τη λάσπη να αποκτά μια σωματικότητα. Και ως οντότητα να αρχίσει να αρθρώνεται απέναντι από τον άνθρωπο. Και έτσι εκείνος να αναμετριέται μαζί της. Το κολλώδες της λάσπης, προσκολλάται στο δέρμα του ανθρώπου και προσβάλλει το όριο ανάμεσα τους. [Sartre] Από το σώμα της λάσπης περνάμε στο δέρμα της, ένα δέρμα τραυματισμένο, σάπιο, σχεδόν νεκρό.

 Σώμα της λάσπης, του τοπίου, της πόλης, του ανθρώπου.

 Πρόκειται για μια έρευνα σε σχέση με ένα τοπίο, με το ίδιο παρόν ως συνεχή αναφορά. Μια διερεύνηση υλικών, μορφών, υλικότητας, του συγκεκριμένου τοπίου αλλά και ως έννοια. Μια διαδικασία ανάγνωσης ανοιχτή και ευρεία που επιχειρεί ένα άνοιγμα στο ίδιο το τοπίο, μια ανασύνθεση και ανακατασκευή του. Μέθοδοι και πρακτικές, αποσπάσματα της διαδικασίας και κυρίως αποσπάσματα του τοπίου μεταφέρονται εντός της κλειστής αίθουσας. [Smithson]

Επιβλέπουσα: Γιαννίση Φοίβη

Αριθμός Αναφοράς: 1080

 Το 2023, η περιφέρεια της Θεσσαλίας επλήγει από την καταστροφική καταιγίδα "Daniel". Πολλές περιοχές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι καταστροφές στις υποδομές (δίκτυα συγκοινωνιών, αναχώματα, κανάλια), η έλλειψη νερού, ενέργειας και βασικών αγαθών εξουδετέρωσαν πλήρως την φυσιολογική  ζωή των κατοίκων. Καταστράφηκαν ολόκληρα χωριά και πάρα πολλές επιχειρήσεις γεωργίας/κτηνοτροφίας/επεξεργασίας.

 Ένα από τα χωριά που καταστράφηκαν είναι το χωριό Κεραμίδι του δήμου Φαρκαδόνας. Η πλειοψηφία των κατοίκων του χωριού δεν έχει επιστρέψει ακόμη, καθώς τα σπίτια είναι μη κατοικήσιμα. Φιλοξενούνται σε γειτονικά χωριά και στη δομή φιλοξενίας προσφύγων στο χωριό Κουτσόχερο έξω από την πόλη Λάρισα. Η ολική καταστροφή οδήγησε νέους/νέες, να αναζητήσουν εργασία σε άλλες χώρες.

 Η εργασία μου έχει θέμα την τακτική πολιτική και τεχνική διερεύνηση και τον σχεδιασμό πρότασης μετακίνησης-ανακατασκευής σε ασφαλές σημείο,  τη δημιουργία μιας νέας περιβαλλοντικά ασφαλούς κοινότητας. Κεντρικό πολιτικό-τεχνικό στοιχείο της νέας κοινότητας θα είναι η ήπια αυτοδιαχείριση, η ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα παραγωγής και τη ολοκληρωμένη μεταποίηση φυσικών πρώτων υλών (γεωργία-κτηνοτροφία). Επιπροσθέτως, θεωρώ και προσθέτω νέες λειτουργίες μαζί με τις παραδοσιακές τυπικές θέσεις διοίκησης, θρησκείας, συλλογικών σχέσεων. Ένα κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης σε θέματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας, μονάδες υποστήριξης παιδείας, φιλοξενίας και κοινής συλλογικής ζωής.

 Το προτεινόμενο ειδικό σχέδιο είναι μια πρόταση που προσέφερε σε εμένα και προσφέρει συνέχεια αιτίες και αφορμές για πολιτικό αλλά και αρχιτεκτονικό στοχασμό καθώς είναι διαθέσιμο σε πρόσθετες συν-διαμορφώσεις του προγράμματός του. Θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει αρχή συζήτησης για μια εκ νέου εκκίνηση της περιφέρειας Θεσσαλίας να δημιουργηθούν ξανά ενεργοί κοινωνικοί πυρήνες σε περιοχές που έχουν στερηθεί τέτοιες βάσεις ενεργοποίησης.

Επιβλέπων: Στυλίδης Ιορδάνης

Αριθμός Αναφοράς: 1061

 Η παρούσα διπλωματική εργασία πρόκειται για μία πρόταση ανάπλασης του Αισθητικού Άλσους Λάρισας. Στόχος είναι ο επανασχεδιασμός του Άλσους ώστε να αποτελέσει έναν ζωντανό χώρο πολιτισμού, ο οποίος θα συνδυάζει το φυσικό τοπίο με τις πολιτιστικές δραστηριότητες της πόλης. Στον σχεδιασμό δόθηκε έμφαση στη διατήρηση της υφιστάμενης βλάστησης, ώστε να παραμείνει το Άλσος ένας πνεύμονας πρασίνου για την πόλη της Λάρισας και να μην διαταραχθεί το οικοσύστημα της περιοχής. Επομένως, επανασχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσει έναν πλούσιο χώρο πρασίνου, ο οποίος ταυτόχρονα θα ενισχύσει την πολιτιστική ζωή της πόλης. Στον χώρο αυτό, οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα τόσο να χαλαρώσουν και να απολαύσουν τη φύση, όσο και να συμμετέχουν σε υπαίθριες δραστηριότητες. Στην πρόταση ανάπλασης περιλαμβάνεται ο σχεδιασμός γηπέδων ποδοσφαίρου, πετοσφαίρισης και καλαθοσφαίρισης, pumptrack, ο σχεδιασμός υπαίθριου χώρου εκγύμνασης και παιδικής χαράς. Επίσης, προτείνεται ο σχεδιασμός εξωτερικού εκθεσιακού χώρου, εξωτερικού χώρου καφέ, χώροι χαλάρωσης, όπως επίσης και εξωτερική σκηνή για τη διεξαγωγή παραστάσεων και συναυλιών. Επιπλέον, η πρόταση ανάπλασης περιλαμβάνει τον σχεδιασμό ενός πολυχώρου τεχνών, ο οποίος θα διαθέτει εγκαταστάσεις για τη διεξαγωγή φεστιβάλ και πολιτιστικών δρώμενων της πόλης. Έπειτα από την αποτύπωση της περιοχής και την έρευνα σχετικά με τα φεστιβάλ και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που φιλοξενεί η πόλη της Λάρισας, έγίνε μια καταγραφή των χωρικών αναγκών του πολυχώρου τεχνών, ο οποίος θα περιλαμβάνει αμφιθέατρο, αίθουσες προβολών, αίθουσες εργαστηρίων – workshop, εκθεσιακό χώρο, όπως επίσης και έναν χώρο καφέ. Τέλος, η πρόταση ανάπλασης γίνεται με στόχο να αποκτήσει και πάλι ζωή το Αισθητικό Άλσος Λάρισας και να αποτελέσει έναν χώρο προσβάσιμο σε όλους.

Επιβλέπουσα: Συμεωνίδου Ιωάννα

Αριθμός Αναφοράς: 1062

Επιβλέπων: Μητρούλιας Γεώργιος

Αριθμός Αναφοράς: 1055

 Η διπλωματική εργασία αφορά τη δημιουργία ενός πρότυπου κέντρου φροντίδας, συνδιαβίωσης και διαγενεακής μάθησης που φέρνει σε επαφή δύο ηλικιακές ομάδες: τα νήπια από 2 έως 6 ετών και τα άτομα τρίτης ηλικίας από 65 ετών και άνω, αυτοεξυπηρετούμενα. Η εργασία συλλαμβάνει τα γενικά χαρακτηριστικά, το κτιριολογικό πρόγραμμα και τον σχεδιασμό κλειστών και υπαίθριων χώρων του κέντρου με βασική επιδίωξη να αναθεωρήσει ριζικά τα καθιερωμένα πρότυπα, τυπολογίες, και αρχιτεκτονικές χώρων φροντίδας όπως το «νηπιαγωγείο» και το «γηροκομείο». Το προτεινόμενο υβριδικό κέντρο φροντίδας και συνδιαβίωσης, προσφέρει δυνατότητες διαμονής για τους ανθρώπους τρίτης ηλικίας, εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις νηπιαγωγείου, ημερήσια απασχόληση και για τις δύο ηλικιακές ομάδες, δυνατότητα κοινωνικοποίησης ξεχωριστά για κάθε ηλικιακή ομάδα αλλά και δραστηριότητες μάθησης και δημιουργικής απασχόλησης ανάμεσα στις δύο ηλικιακές ομάδες. Οι δραστηριότητες αναπτύσσονται σε κατάλληλα σχεδιασμένους εσωτερικούς χώρους αλλά και σε εξωτερικούς στεγασμένους ή υπαίθριους χώρους, που θα περιλαμβάνουν και χώρους για καλλιέργειες. Η αρχιτεκτονική μας πρόταση μελετάται και ενεργειακά, με επιλογή υλικών, βιοκλιματικό σχεδιασμό και τη χρήση των κατάλληλων συστημάτων, εξασφαλίζοντας κτίρια με μικρή κατανάλωση ενέργειας. Παράλληλα επαναφέρεται το θέμα της αστικής γεωργίας σε έναν επαρχιακό τόπο και μέσα στο αστικό σύνολο δημιουργώντας μια σχετικά αυτόνομη κοινότητα. Μέσα από το συνδυασμό καινοτόμων σχεδιαστικών προσεγγίσεων, η διπλωματική μας εργασία, επιχειρεί να προτείνει εναλλακτικά πρότυπα χώρων φροντίδας αλλά και να δημιουργήσει πειραματικές αρχιτεκτονικές που μεριμνούν για τους χρήστες, τη γειτονιά και το περιβάλλον.

Επιβλέποντες: Τσαγκρασούλης Aριστείδης, Φωκαΐδης Πέτρος

Αριθμός Αναφοράς: 1065