Η διπλωματική εργασία με τίτλο «Thalassanté. Μεθοδολογίες συνύφανσης των κοινών» αποτελεί μια βιωματική έρευνα πάνω στις διαδικασίες δημιουργίας των κοινών. Παίρνει ως παράδειγμα τις δράσεις της κολεκτίβας Thalassanté, που εδράζεται στην Μασσαλία, και προσπαθεί να ανιχνεύσει μέσα από αυτές πως γίνεται δυνατή η διαμόρφωση χώρου συλλογικά. Χώρου τον οποίο θα μοιραστούν τα άτομα που τον συνδιαμορφώνουν και μέσα του θα αναπτύξουν πρακτικές από κοινού ζωής. Μέσω της έρευνας επικεντρωμένης στα υλικά παραγόμενα των διαδικασιών, προσπαθούμε να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους τα άτομα συνυφαίνονται παράλληλα και δημιουργούν δεσμούς κοινότητας. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την διεκπεραίωσή της εργασίας έχει ως κύριους άξονες την ενεργή συμμετοχή σε πρακτικές με άλλα σώματα, την καταγραφή τους, και έπειτα την ανάλυσή τους.
Καλούμαστε να αναλογιστούμε πάνω στους τρόπους με τους οποίους επιλέγουμε να χρησιμοποιούμε τα αρχιτεκτονικά εργαλεία, προβάλλοντας το πιθανό αντίκτυπο που μπορεί να φέρει η συμπερίληψη περισσοτέρων ατόμων στις διαδικασίες. Μέσω της παράθεσης των αποτελεσμάτων της συλλογικής επινοητικότητας, αλλά και της λεπτομερούς καταγραφής της μεθοδολογίας που ακολουθείται από την κολεκτίβα, γίνεται διαμοιρασμός μιας μορφής γνώσης που έχει παραχθεί εμπειρικά, προς άτομα που επιθυμούν να πειραματιστούν με αυτήν. Στόχος είναι η δημιουργία μέσων που πιθανά θα διευκολύνουν την ανάπτυξη αντίστοιχων εγχειρημάτων, συμβιωτικών πρακτικών, και την οικειοποίηση ανενεργών χώρων στον αστικό ιστό.
Η συγκεκριμένη προσπάθεια ευελπιστεί να αναδείξει το παράδειγμα που μελετήθηκε ως μια εναλλακτική στις υπάρχουσες μεθόδους παραγωγής χώρου, εμπλουτίζοντας τις κυρίαρχες αφηγήσεις, και να το εντάξει στην σφαίρα του δημοσίου λόγου. Το σύνολο των αρχείων που παράχθηκαν εγγράφονται στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας της φοιτήτριας Στυλιανής-Λίγειας Παπαϊωάννου του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπό την επίβλεψη των καθηγητών/τριών Κοτιώνη Ζήση και Λυκουριώτη Ίριδας.
Επιβλέποντες: Κοτιώνης Ζήσης, Λυκουριώτη Ίρις
Αριθμός Αναφοράς: 1076
Στο αστικό περιβάλλον, οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με μια στρεσογόνα και επιβαρυντική καθημερινότητα αλλά και συναισθηματικές προκλήσεις που μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική τους ευεξία. Η έννοια της θεραπείας δεν είναι πάντα συνώνυμη με την πλήρη αποκατάσταση της υγείας του ατόμου, αλλά αποτελεί μια διαδικασία σταδιακής αναβάθμισης της γενικότερης ποιότητας της ζωής του.
Μέσα από τη διερεύνηση της σχέσης ψυχική υγεία - αρχιτεκτονική - αστικό περιβάλλον η παρούσα μελέτη επιδιώκει να κατανοήσει τον ρόλο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στην αποθεραπεία, όχι μόνο των ανθρώπων που ζουν με ψυχικές ασθένειες, αλλά όλων των πολιτών που αλληλεπιδρούν στη σφαίρα της πόλης. Επιδιώκει να διερευνήσει το αστικό τοπίο μέσα από μία πολιτική, κοινωνική και περιβαλλοντική οπτική, και μέσα από τον δημιουργικό σχεδιασμό να το αναδείξει ως θεραπευτικό περιβάλλον.
Ως πεδίο σχεδιαστικής μελέτης επιλέχθηκε το πρώην στρατόπεδο Ζιάκα, στη Θεσσαλονίκη. Το ανενεργό στρατόπεδο αποτελεί μια μεγάλη επιφάνεια εδάφους 124 στρεμμάτων, ένα αστικό κενό με περιορισμένη υφιστάμενη δόμηση. Η ανάδειξη, μέσω του αρχιτεκτονικού-πολεοδομικού-πολιτικού σχεδιασμού του, μιας υποβαθμισμένης και ανεκμετάλλευτης έκτασης με ισχυρή κοινωνική σημασία, δημιουργεί σπουδαίο υπόβαθρο για τη συνολική αναβάθμιση της περιοχής.
Μέσα από την προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορετικών απαιτήσεων που έχει μια μελέτη για να έχει μια ολοκληρωμένη συνθετική ταυτότητα, η σχεδιαστική διαδρομή επεξεργάζεται μια σειρά στρατηγικών παρεμβάσεων σε διαδοχικές κλίμακες, από την γενική χωροταξική έως τον αναλυτικό σχεδιασμό των κτιρίων και τον σχεδιασμό των εσωτερικών χώρων και των λειτουργιών τους.
Μέσα από την οργάνωση της έκτασης σε ζώνες επαναπροσδιορίζεται και διευρύνεται η έννοια της θεραπείας. Οι ιδιωτικοί χώροι θεραπείας τοποθετούν στο επίκεντρο της θεραπείας το άτομο σαν μονάδα, το οποίο μέσα από την προσωπική του σταδιακή διαδικασία θεραπείας εστιάζει στις προσωπικές του ανάγκες, στοχάζεται, εξελίσσεται, και σε δεύτερη φάση, προσεγγίζει την κοινότητα, συμμετέχει και αλληλεπιδρά.
Μέσα από τον σχεδιασμό του δημόσιου αστικού χώρου, των περιοχών καλλιεργειών και πρασίνου, την προσθήκη του υγρού στοιχείου ως μέσου θεραπείας και την απόδοση αθλητικών και πολιτιστικών χρήσεων, επιδιώκεται η διέγερση όλων των αισθήσεων των πολιτών. Τόσο των υπό θεραπεία φιλοξενουμένων, όσο και των επισκεπτών-κατοίκων της περιβάλλουσας υποβαθμισμένης αστικής ζωής. Το πάρκο δέχεται τον επισκέπτη και μέσα από τα στάδια της θεραπείας, τον καθιστά «υγιή»και τον διοχετύει και πάλι στην πόλη και στην καθημερινότητα του.
Επιβλέπων: Στυλίδης Ιορδάνης
Αριθμός Αναφοράς: 1057
Σχεδιάστηκε στη Νέα Ιωνία του Βόλου ένα αθλητικό χωριό μεγάλης κλίμακας, το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει κόμβο φιλοξενίας, άσκησης και αθλητικών εκδηλώσεων για αθλητικές ομάδες, αθλητές και τους κατοίκους της περιοχής. Το χωριό, τοποθετημένο στη βόρεια πλευρά της περιφερειακής οδού, βρίσκεται σε ένα κατάφυτο περιβάλλον με αλσύλλια, κήπους και καλλιέργειες τροφής, προσφέροντας έναν ιδανικό συνδυασμό φύσης και αθλητισμού.
Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν γήπεδα ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης, τένις, στίβου, καθώς και παιδική χαρά για τους νεότερους επισκέπτες. Επιπλέον, υπάρχουν δεξαμενές νερού για υδάτινες δραστηριότητες και χώροι φιλοξενίας για αθλητές και επισκέπτες, καθιστώντας το χωριό έναν προορισμό για άθληση, εκπαίδευση και αναψυχή. Στόχος είναι η παροχή μιας ολιστικής εμπειρίας που όχι μόνο προάγει τη σωματική δραστηριότητα αλλά ενισχύει τον υγιεινό τρόπο ζωής και την ευεξία μέσα από την άμεση επαφή με τη φύση.
Το αθλητικό χωριό σχεδιάστηκε ώστε να προσφέρει πρόσβαση και δραστηριότητες για άτομα όλων των ηλικιών και υποβάθρων, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή σε αθλητικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην προσβασιμότητα, την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα των εγκαταστάσεων. Μέσα στο οικόπεδο περιλαμβάνονται επίσης χώροι διαμονής για αθλητικές ομάδες, εκπαιδευτικά κέντρα, αλλά και ένα μικρό νοσοκομείο για την κάλυψη ιατρικών αναγκών, εξασφαλίζοντας έτσι τη φροντίδα και ασφάλεια των επισκεπτών.
Αυτό το αθλητικό χωριό φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα πολυλειτουργικό κέντρο που θα ενισχύσει την αθλητική δραστηριότητα στην περιοχή και θα προσφέρει έναν χώρο αναψυχής και υγείας για την τοπική κοινότητα. Συνδυάζοντας αθλητισμό, φύση και κοινωνική συνύπαρξη, συμβάλλει στη δημιουργία μιας ενεργής και υγιούς κοινότητας, ενισχύοντας παράλληλα την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.
Επιβλέπων: Στυλίδης Ιορδάνης
Αριθμός Αναφοράς: 1093
Το Πεντελικό όρος υψώνεται βορειοανατολικά της Αθήνας και αποτελείται από μια μόνο ράχη, που εκτείνεται από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Η ύπαρξη λευκού μαρμάρου στο υπέδαφος του όρους, οδήγησε στη δημιουργία λατομείων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Το φυσικό ανάγλυφό του έχει διαβρωθεί και μετασχηματιστεί στο πέρασμα των αιώνων, εξαιτίας της συνεχούς εξόρυξης του λευκού λίθου. Η παρατήρηση του ανάγλυφου της Πεντέλης, αποτέλεσε αφετηρία για την παρούσα διπλωματική εργασία.
Το λατομείο Διονύσου, στη βόρεια πλευρά του όρους, επιλέχθηκε ως σημείο επέμβασης, καθώς αποτελεί το μοναδικό μέχρι σήμερα σε λειτουργία αδειοδοτημένο λατομείο μαρμάρου στη Πεντέλη.
Η βίαιη εισχώρηση του λευκού λατομικού τοπίου στο φυσικό χώρο είναι εμφανής από απόσταση, αποτυπώνοντας την φθορά που επιφέρει η σύγχρονη διαδικασία της λατόμευσης. Η μέθοδος της επιφανειακής εξόρυξης, της σταδιακής δηλαδή αφαίρεσης του εδάφους για την εκμετάλλευση του ορυκτού, δημιουργεί μέτωπα μαρμάρινων βαθμίδων, μεταβάλλοντας την τοπογραφία της περιοχής. Στο λατομείο Διονύσου, τα μαρμάρινα μέτωπα, οι τερατώδεις πύλες προς την υπόγεια εξόρυξη αλλά και οι συμπληρωματικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, συνθέτουν το νέο κατασκευασμένο τοπίο, στο οποίο το μάρμαρο εκτός από παραγόμενο προϊόν, σε διαφορετικές ποιότητες και μεγέθη, αποτελεί ζωτικό στοιχείο του χώρου.
Η εργασία αυτή, αποσκοπεί στην επανεξέταση του εξορυκτικού τοπίου, μέσα από ένα υποθετικό σενάριο εγκατάλειψης του λατομείου. Το υπολειμματικό τοπίο, χρησιμοποιείται ως πυρήνας ανάλυσης και βάση του σχεδιασμού. Οι επεμβάσεις που προτείνονται, αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά του χώρου, τοποθετώντας τον επισκέπτη στο εσωτερικό του λατομείου, με τη δημιουργία νέων χρήσεων. Η κίνηση στο χώρο, η ανθρώπινη κλίμακα, η θέαση, η υλικότητα του μαρμάρου, οριοθετούν το νέο πλαίσιο κατανόησης του χώρου.
Η αποκατάσταση σήμερα, βασίζεται κυρίως στην κάλυψη και ισοπέδωση των εξορυκτικών κοιλοτήτων σε συνδυασμό με την επαναφορά της βλάστησης. Αντίθετα, στη παρούσα διπλωματική εργασία , το υπολειμματικό λατομικό ανάγλυφο αντιμετωπίζεται ως ένας δυναμικός χώρος, που εμπεριέχει ένα σύνολο σχέσεων και αλληλεπιδράσεων που σχετίζονται με την βίαιη διαδικασία της λατόμευσης. Η αναζήτηση νέων τρόπων εξυγίανσης του υπολειμματικού τοπίου, πέρα από τα όρια της αποκατάστασης, όσο και η επανασύνδεσή του με τον αστικό ιστό, οριοθετούν το σχεδιαστικό πλαίσιο της εργασίας.
Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 1044
Μετά το 1991, η μετάβαση της Αλβανίας από τον σοσιαλισμό σε μια οικονομία που εστιάζει στην αγορά είχε μια βαθιά επίδραση στο αστικό και βιομηχανικό τοπίο της. Η παρούσα εργασίας επικεντρώνεται στην εξέλιξη της Κορυτσάς εντός αυτού του πλαισίου, αναλύοντας τη χωρική δυναμική της και προτείνοντας στρατηγικές παρεμβάσεις για την ανάπλαση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης της. Δίνοντας έμφαση στη σημασία της διατήρησης της βιομηχανικής κληρονομιάς και της προσαρμογής της στις σύγχρονες ανάγκες, η εργασία εξετάζει τη χωρική σχέση μεταξύ της βιομηχανίας και της αστικής ανάπτυξης. Το έργο προτείνει την προσαρμογή και την επαναχρησιμοποίηση αυτών των κτιρίων, αναγνωρίζοντας την ιστορική και πολιτιστική τους σημασία. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις στοχεύουν στην αναζωογόνηση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης ως έναν δυναμικό χώρο για την κοινότητα. Παρά τη σύντομη αναφορά στην ιστορική σημασία της Κορυτσάς, το έργο επικεντρώνεται κυρίως στα στρατηγικά στοιχεία σχεδιασμού. Προτείνει μια συνολική στρατηγική παρέμβασης, με έμφαση στην προσβασιμότητα και τη λειτουργικότητα. Κύρια χαρακτηριστικά του σχεδιασμού περιλαμβάνουν πλακόστρωτα μονοπάτια φιλικά προς τους πεζούς, αποτελεσματικές εγκαταστάσεις στάθμευσης και την ενσωμάτωση χώρων πρασίνου. Κεντρικό στοιχείο της πρότασης είναι η δημιουργία ενός δυναμικού κέντρου για την κοινότητα μέσω της επαναχρησιμοποίησης υπαρχουσών κτιριακών δομών και της εισαγωγής καινοτόμων αρχιτεκτονικών στοιχείων. Η ενσωμάτωση δομών από γυαλί και μέταλλο προσδίδει ένα σύγχρονο στοιχείο διατηρώντας το βιομηχανικό χαρακτήρα του χώρου. Επιπλέον, το έργο προτείνει τη δημιουργία ενός μουσείου μέσα στην ανανεωμένη βιομηχανική ζώνη, με σκοπό την παρουσίαση της βιομηχανικής κληρονομιάς της Κορυτσάς. Αυτό το μουσείο θα λειτουργεί ως επίκεντρο για τους επισκέπτες, προσφέροντας εισαγωγή στο βιομηχανικό παρελθόν της πόλης. Μέσω διαδραστικών εκθεμάτων και άλλων εκθέσεων, το μουσείο στοχεύει στην εκπαίδευση και την απασχόληση των επισκεπτών όλων των ηλικιών, συμβάλλοντας στον πολιτιστικό εμπλουτισμό της κοινότητας. Συνοψίζοντας, η εργασία προτείνει τη μεταμόρφωση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης της Κορυτσάς σε έναν πολυλειτουργικό χώρο που αναδεικνύει τη βιομηχανική της κληρονομιά. Μέσω στρατηγικών παρεμβάσεων σχεδιασμού και της δημιουργίας του μουσείου, ο στόχος είναι η δημιουργία ενός βιώσιμου και περιεκτικού περιβάλλοντος που να ανταποκρίνεται στις ποικίλες ανάγκες της κοινότητας.
Επιβλέπων: Micocci Fabiano
Αριθμός Αναφοράς: 1040
Με αφορμή τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας και την αποξένωση του ανθρώπου από την φύση,το θέμα της διπλωματικής εργασίας στηρίζεται σ’έναν νέο σχεδιασμό συμβατό με τις νέες συνθήκες ζωής. Πρόκειται για ανάπλαση του παραλιακού μετώπου του Παλαιού Φαλήρου (1χλμ), με απώτερο σκοπό την κατάργηση υψομετρικής διαφοράς και την άμεση πρόσβαση στους πολίτες προς την παραλία, καταργώντας το όριο πόλης-φύσης. Βασικός άξονας της ανάπλασης αποτελεί το νερό, όπου οι κατασκευές θα αναπτυχθούν με βάση αυτό και τις μορφές που μπορεί να πάρει καθώς και τις επιφάνειες που μπορεί να καλύψει. Πρόκειται για μια ανάπλαση που αφορά στην μελέτη του πεζόδρομου, καθώς και το επίπεδο της παραλίας. Σε μια ρεαλιστική προσέγγιση και αποτύπωση του παρόντος, διατηρούνται κάποιοι ήδη υφιστάμενες χρήσεις με τροποποιήσεις.Θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην επεξεργασία του ορίου με την βοήθεια κλειστών-ανοιχτών χώρων και την δημιουργία αιθρίων, με ενδιάμεσα στάδια μετάβασης από το ιδιωτικό στο δημόσιο. Προτείνονται τρία κτηριακά συγκροτήματα στο επίπεδο της παραλίας, όπου το νερό θα διεισδύει μέσα σε αυτά και τα κτήρια θα προεκτείνονται μέσα στο νερό με ελαφριές κατασκευές, όπως εξέδρες. Επιπλέον θα γίνει επέκταση του πεζόδρομου κατα πλάτος σε ορισμένα σημεία δημιουργώντας την έννοια της ‘’πλατείας’’. Tα προγράμματα που θα περιέχει το πρότζεκτ αφορά σε χώρους ευεξίας, αποκαταστάσεις και αποθεραπείας με βάση το νερό. Χώροι ψυχαγωγίας και δραστηριοτήτων με σκοπό την εκτόνωση και όλες τις βασικές κτηριακές μονάδες ώστε να μπορεί να λειτουργήσει συνολικά η πρόταση.
Επιβλέπων: Πανηγύρης Κωστής
Αριθμός Αναφοράς: 1090
Η διπλωματική εργασία αφορά την ανάπλαση της περιοχής “Άκρο-πόλης” της Σκιάθου, ένα από τα κομβικά σημεία του νησιού το οποίο συνορεύει με την παραλία, ονόματι “Σίφερι”. Η εργασία έλαβε χώρα με στόχο την βελτίωση της κυκλοφορίας της περιοχής και την αναβάθμιση της λειτουργικότητας του χώρου στάθμευσης. Μάλιστα στοχεύει στην δημιουργία πιο ελκυστικής και ευχάριστης της ήδη υπάρχουσας διαδρομής που περνά από το νεκροταφείο του νησιού και καταλήγει στην μικρή αμμουδιά “Σίφερι” με την προσθήκη μεταβαλλόμενων μορφών. Οι μεταβαλλόμενες μορφές είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να μπορούν να αποκτούν πολλαπλές ερμηνείες. Με την άφιξη στην αμμουδιά θα παρουσιάζεται ένα μικρό συγκρότημα από μορφές οι οποίες θα φιλοξενούν τον ναυτικό όμιλο του νησιού.
Επιβλέπων: Micocci Fabiano
Αριθμός Αναφοράς: 1085
Η πόλη του Βόλου αποτελεί κόμβο ως προς την τοποθεσία της σε σχέση με τα σημεία του ορίζοντα (βρίσκεται στο κέντρο της χώρας) αλλά και ως προς το γεωγραφικό της χαρακτήρα (συνδυάζει βουνό και θάλασσα) καθιστώντας την ιδανικό πυρήνα δημιουργίας αθλητικών δραστηριοτήτων τόσο ξηράς όσο και θαλάσσης.
Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά την διαμόρφωση του ναυταθλητικού συλλόγου του Βόλου Ν.Ο.Β.Α. στην περιοχή του Αναύρου όπου και φιλοξενείται ήδη. Το υφιστάμενο σύμπλεγμα κτιρίων του ομίλου κρίνεται ελλιπές ως προς την κάλυψη των αναγκών των αθλημάτων ενός κωπηλατικού ομίλου. Επιπλέον αποτελεί αισθητική υποβάθμιση της περιοχής λόγω της αμέλειας σχεδιασμού και συντήρησης του περιβάλλοντα χώρου.
Στην σχεδιαστική πρόταση βάρος δίνεται στην ομαλή εκτέλεση των αθλητικών δραστηριοτήτων σε συνεργασία με την εξωστρέφεια του χώρου στο κοινό, στη χρήση πρασίνου και στην εκμετάλλευση του υπαίθριου χώρου. Το τελικό προϊόν της εργασίας αποτελεί εγχείρημα επίλυσης των παραπάνω προβλημάτων σχεδιασμού με πρόθεση την λειτουργική, την αισθητική και την αστική αναβάθμιση της περιοχής.
Επιβλέπων: Πανηγύρης Κωστής
Αριθμός Αναφοράς: 1095