Το Πεντελικό όρος υψώνεται βορειοανατολικά της Αθήνας και αποτελείται από μια μόνο ράχη, που εκτείνεται από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Η ύπαρξη λευκού μαρμάρου στο υπέδαφος του όρους, οδήγησε στη δημιουργία λατομείων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Το φυσικό ανάγλυφό του έχει διαβρωθεί και μετασχηματιστεί στο πέρασμα των αιώνων, εξαιτίας της συνεχούς εξόρυξης του λευκού λίθου. Η παρατήρηση του ανάγλυφου της Πεντέλης, αποτέλεσε αφετηρία για την παρούσα διπλωματική εργασία.
Το λατομείο Διονύσου, στη βόρεια πλευρά του όρους, επιλέχθηκε ως σημείο επέμβασης, καθώς αποτελεί το μοναδικό μέχρι σήμερα σε λειτουργία αδειοδοτημένο λατομείο μαρμάρου στη Πεντέλη.
Η βίαιη εισχώρηση του λευκού λατομικού τοπίου στο φυσικό χώρο είναι εμφανής από απόσταση, αποτυπώνοντας την φθορά που επιφέρει η σύγχρονη διαδικασία της λατόμευσης. Η μέθοδος της επιφανειακής εξόρυξης, της σταδιακής δηλαδή αφαίρεσης του εδάφους για την εκμετάλλευση του ορυκτού, δημιουργεί μέτωπα μαρμάρινων βαθμίδων, μεταβάλλοντας την τοπογραφία της περιοχής. Στο λατομείο Διονύσου, τα μαρμάρινα μέτωπα, οι τερατώδεις πύλες προς την υπόγεια εξόρυξη αλλά και οι συμπληρωματικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, συνθέτουν το νέο κατασκευασμένο τοπίο, στο οποίο το μάρμαρο εκτός από παραγόμενο προϊόν, σε διαφορετικές ποιότητες και μεγέθη, αποτελεί ζωτικό στοιχείο του χώρου.
Η εργασία αυτή, αποσκοπεί στην επανεξέταση του εξορυκτικού τοπίου, μέσα από ένα υποθετικό σενάριο εγκατάλειψης του λατομείου. Το υπολειμματικό τοπίο, χρησιμοποιείται ως πυρήνας ανάλυσης και βάση του σχεδιασμού. Οι επεμβάσεις που προτείνονται, αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά του χώρου, τοποθετώντας τον επισκέπτη στο εσωτερικό του λατομείου, με τη δημιουργία νέων χρήσεων. Η κίνηση στο χώρο, η ανθρώπινη κλίμακα, η θέαση, η υλικότητα του μαρμάρου, οριοθετούν το νέο πλαίσιο κατανόησης του χώρου.
Η αποκατάσταση σήμερα, βασίζεται κυρίως στην κάλυψη και ισοπέδωση των εξορυκτικών κοιλοτήτων σε συνδυασμό με την επαναφορά της βλάστησης. Αντίθετα, στη παρούσα διπλωματική εργασία , το υπολειμματικό λατομικό ανάγλυφο αντιμετωπίζεται ως ένας δυναμικός χώρος, που εμπεριέχει ένα σύνολο σχέσεων και αλληλεπιδράσεων που σχετίζονται με την βίαιη διαδικασία της λατόμευσης. Η αναζήτηση νέων τρόπων εξυγίανσης του υπολειμματικού τοπίου, πέρα από τα όρια της αποκατάστασης, όσο και η επανασύνδεσή του με τον αστικό ιστό, οριοθετούν το σχεδιαστικό πλαίσιο της εργασίας.
Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 1044
Μετά το 1991, η μετάβαση της Αλβανίας από τον σοσιαλισμό σε μια οικονομία που εστιάζει στην αγορά είχε μια βαθιά επίδραση στο αστικό και βιομηχανικό τοπίο της. Η παρούσα εργασίας επικεντρώνεται στην εξέλιξη της Κορυτσάς εντός αυτού του πλαισίου, αναλύοντας τη χωρική δυναμική της και προτείνοντας στρατηγικές παρεμβάσεις για την ανάπλαση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης της. Δίνοντας έμφαση στη σημασία της διατήρησης της βιομηχανικής κληρονομιάς και της προσαρμογής της στις σύγχρονες ανάγκες, η εργασία εξετάζει τη χωρική σχέση μεταξύ της βιομηχανίας και της αστικής ανάπτυξης. Το έργο προτείνει την προσαρμογή και την επαναχρησιμοποίηση αυτών των κτιρίων, αναγνωρίζοντας την ιστορική και πολιτιστική τους σημασία. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις στοχεύουν στην αναζωογόνηση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης ως έναν δυναμικό χώρο για την κοινότητα. Παρά τη σύντομη αναφορά στην ιστορική σημασία της Κορυτσάς, το έργο επικεντρώνεται κυρίως στα στρατηγικά στοιχεία σχεδιασμού. Προτείνει μια συνολική στρατηγική παρέμβασης, με έμφαση στην προσβασιμότητα και τη λειτουργικότητα. Κύρια χαρακτηριστικά του σχεδιασμού περιλαμβάνουν πλακόστρωτα μονοπάτια φιλικά προς τους πεζούς, αποτελεσματικές εγκαταστάσεις στάθμευσης και την ενσωμάτωση χώρων πρασίνου. Κεντρικό στοιχείο της πρότασης είναι η δημιουργία ενός δυναμικού κέντρου για την κοινότητα μέσω της επαναχρησιμοποίησης υπαρχουσών κτιριακών δομών και της εισαγωγής καινοτόμων αρχιτεκτονικών στοιχείων. Η ενσωμάτωση δομών από γυαλί και μέταλλο προσδίδει ένα σύγχρονο στοιχείο διατηρώντας το βιομηχανικό χαρακτήρα του χώρου. Επιπλέον, το έργο προτείνει τη δημιουργία ενός μουσείου μέσα στην ανανεωμένη βιομηχανική ζώνη, με σκοπό την παρουσίαση της βιομηχανικής κληρονομιάς της Κορυτσάς. Αυτό το μουσείο θα λειτουργεί ως επίκεντρο για τους επισκέπτες, προσφέροντας εισαγωγή στο βιομηχανικό παρελθόν της πόλης. Μέσω διαδραστικών εκθεμάτων και άλλων εκθέσεων, το μουσείο στοχεύει στην εκπαίδευση και την απασχόληση των επισκεπτών όλων των ηλικιών, συμβάλλοντας στον πολιτιστικό εμπλουτισμό της κοινότητας. Συνοψίζοντας, η εργασία προτείνει τη μεταμόρφωση της παλιάς βιομηχανικής ζώνης της Κορυτσάς σε έναν πολυλειτουργικό χώρο που αναδεικνύει τη βιομηχανική της κληρονομιά. Μέσω στρατηγικών παρεμβάσεων σχεδιασμού και της δημιουργίας του μουσείου, ο στόχος είναι η δημιουργία ενός βιώσιμου και περιεκτικού περιβάλλοντος που να ανταποκρίνεται στις ποικίλες ανάγκες της κοινότητας.
Επιβλέπων: Micocci Fabiano
Αριθμός Αναφοράς: 1040
Η αρχιτεκτονική είναι καθρέφτης της κοινωνίας που εκπροσωπεί, και μπορεί να ξεγυμνώσει τα προβλήματα της εποχής. Τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας όλο και περισσότερο αυξάνονται. Σε κάθε συζήτηση φίλων, οικογένειας ή ΜΜΕ, όλοι καταλήγουν το ίδιο συμπέρασμα: «όλα έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση». Ξεκινώντας από την γέννηση μέχρι την ενηλικίωση ενός ανθρώπου, οι κύριες πηγές εκπαίδευσης είναι η οικογένεια και το σχολείο. Συνεπώς, κύριο μέσο καλλιέργειας αξιών είναι το σχολείο. Η πρώτη επαφή του παιδιού με το σχολείο είναι το νηπιαγωγείο. Αποτελεί από τα πιο σημαντικά χρόνια στη ζωή των παιδιών, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν βομβαρδίζονται από βιβλία και εξετάσεις, είναι πιο ελεύθερα να ανακαλύψουν, να πειραματιστούν και μέσα από το παιχνίδι να μάθουν τα δικαιώματα και τις αξίες που έχει ένας άνθρωπος Με πυρήνα έμπνευσης λοιπόν τα σύγχρονα προβλήματα, μέσα από την διπλωματική μας εργασία στοχεύουμε στη δημιουργία ενός νηπιαγωγείου αξιών, όπου η αρχιτεκτονική θα συμβάλλει ενεργά και αποτελεσματικά στην εκπαίδευση. Έχοντας ως βασικό στοιχείο μελέτης το νηπιαγωγείο, επιλέξαμε ένα οικόπεδο στον Βόλο 4 στρέμματα, στο οποίο έχουμε σχεδιάσει έναν πολυχώρο. Πρόκειται για ένα νηπιαγωγείο και ένα κέντρο τεχνών που θα λειτουργεί τις απογευματινές ώρες για παιδιά όλων των ηλικιών.
Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 1066
Η Ξάνθη γίνεται γνωστή τον 19ο αιώνα όπου και άνθισε οικονομικά λόγω της παραγωγής καπνού. Την αποκαλούσαν το Μικρό Παρίσι εξαιτίας του πλούτου εκείνης της εποχής. Ένα Παρίσι που έχει διατηρήσει την κτιριακή κληρονομιά αλλά την κρατάει ανεκμετάλλευτη. Αυτό φυσικά οδηγεί στην παραμέληση των κτιρίων -τα περισσότερα από τα οποία καπναποθήκες- με τελευταίο γεγονός το κάψιμο της καπναποθήκης επί της οδού Αναξάρχου, το 2022. Η εκμετάλλευση των χώρων των καπναποθηκών αποτελεί επείγον θέμα μέχρι και σήμερα καθώς οι μισές από αυτές έχουν αφεθεί στα χέρια της σήψης.
Το παρόν πρότζεκτ εστιάζει στην καπναποθήκη Π επί της οδού Ανδρέου Δημητρίου, στο κέντρο της πόλης, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες καπναποθήκες που βρίσκονται στα όρια της. Η Ξάνθη έχει 3 μουσεία τα οποία ανταποκρίνονται στα παραδοσιακά πρότυπα μουσείου που θέλουν τον χρήστη θεατή και όχι συμμετέχων. Αυτή η διπλωματική εργασία προτείνει την επέκταση της παλιάς καπναποθήκης με την μορφή ενός σύγχρονου μουσείου. Το νέο κτίριο θα μπορεί να στεγάζει εκθέσεις, παραστάσεις, παρουσιάσεις, οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και προσφέρει έναν ευέλικτο χώρο σε όλους τους συμμετέχοντες. Το ισόγειο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως χώρος μάζωξης και το βράδυ ενώ οι εκθέσεις θα φιλοξενούνται στους στεγασμένους και υπαιθριους ορόφους. Η ένωση με την παλιά καπναποθήκη γίνεται εσωτερικά αφήνοντας τον συμμετέχων να μεταπηδήσει από εποχή σε εποχή. Η καπναποθήκη έχει διατηρήσει την βιομηχανική αρχιτεκτονική της εποχής ενώ το νέο κτήριο ανταποκρίνεται στη σύγχρονη βιομηχανική αρχιτεκτονική.
Στόχος του προτζεκτ δεν είναι μόνο η δημιουργία ενός πόλου έλξης στο κέντρο της πόλης, αλλά και η ανάδειξη ενός υφιστάμενου διατηρητέου χώρου με την προσθήκη. Το οικόπεδο έχει χαρακτηριστεί ως καταπράσινος πνεύμονας ο οποίος επί του παρόντος χρησιμοποιείται ως πάρκινγκ. Η ριζοσπαστική και λίγο ανώριμη πρόταση της διπλωματικής αυτής θέλω να λειτουργήσει και ώς τροφή για σκέψη. Τί είναι αυτό που διατηρούμε και γιατι να το διατηρήσουμε αν δεν μπορούμε να το αναδείξουμε με σεβασμό και προσαρμογη στο ίδιο. Οι κτηριακές προσθήκες δεν επισκιάζουν αλλά αντίθετα υποστηρίζουν τον πολιτιστικό πλούτο και λειτουργούν μαζί ως παλίμψηστο.
Επιβλέπων: Remy Nicolas
Αριθμός Αναφοράς: 1053
Αναζητώντας φροντισιακές συνήθειες μέσα σε μία κοινωνία έρχεται κανείς αντιμέτωπος με μία πληθώρα προβλημάτων που προκύπτουν λόγω της αποσιώπησης των πρακτικών φροντίδας αλλά και των ανθρώπων που την προσφέρουν. Για την εργασία αυτή, η αναζήτηση επικεντρώθηκε γύρω από το ζήτημα της τροφής και της διαχείρισής της από το σώμα της κοινωνίας μέσα στην καθημερινότητα.
Έπειτα από την παρατήρηση τόσο του τρόπου λειτουργίας μίας λαϊκής, όσο και του τρόπου με τον οποίο προμηθεύεται μία πόλη τα απαραίτητα για την διαβίωση των κατοίκων της τρόφιμα, σχεδιάζεται ένα κοινοτικό παντοπωλείο. Το παντοπωλείο αυτό, που στεγάζεται σε ένα κληροδότημα του δήμου της πόλης του Αιγίου, έχει ως στόχο πέρα από την φροντίδα της απορημένης τροφής, να δημιουργήσει ένα κοινό χώρο συνεύρεσης για τους κατοίκους, έναν χώρο που θα μπορεί να φροντίσει το σύνολο της κοινωνίας χωρίς διαχωρισμούς. Έτσι, μέσα από τον τρόπο λειτουργίας του αλλά και τις κίνησης που απαιτούνται για την προμύθευσης των προ ιόντων του, το εγχείρημα αυτό γίνεται ένα οπτικοακουστικό ερέθισμα που προσκαλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν σε μία καθημερινή φροντισιακή τελετή.
Ιδιαίτερο σημείο της εργασίας αυτής, αποτελεί η αναπαράσταση του τοπογραφικού σχεδίου της περιοχής έρευνας και μελέτης, με την χρήση της τεχνικής του κεντήματος. Αυτός ο τρόπος σχεδιασμού, προέκυψε από μία ανάγκη εύρεσης μέσων έκφρασης που να ανταποκρίνονται καλύτερα στα ξεχωριστά σημεία της έρευνας, στις στιγμές εκείνες που αξίζει να παραμείνουν σιωπηλές αλλά όχι ξεχασμένες. Τέλος, η διαδικασία παραγωγής του κεντήματος αυτού στην οποία συμμετείχαν πληθώρα φίλων της γράφουσας αποτέλεσε μια σημαντική συνθήκη φροντίδας προς το σχέδιο αλλά και την εργασία στο σύνολό της.
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Αριθμός Αναφοράς: 1046
Μέσα από αυτή την εργασία περιγράφεται η πορεία προς τη διαμόρφωση μιας πρότασης για τη σύνδεση, τον προγραμματισμό, την ολοκλήρωση και την ενεργοποίηση δύο ημιτελών δημόσιων κτιρίων που βρίσκονται στην Ανατολική Είσοδο της Αριδαίας: της κλειστής αγοράς και του κολυμβητηρίου.
Η Αριδαία είναι κωμόπολη του νομού Πέλλας και αποτελεί έδρα και γεωγραφικό κέντρο του Δήμου Αλμωπίας που έχει μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία καθώς είναι πολύ μεγάλος σε έκταση αλλά σχετικά απομονωμένος λόγω του ότι περικυκλώνεται από βουνά. Η έλλειψη και η εγκατάλειψη υπο-δομών που μπορούν να προσφέρουν στους κατοίκους της Αλμωπίας επιλογές σχετικές με τον ελεύθερο χρόνο καθιστούν το αίσθημα απομόνωσης και ματαίωσης στην περιοχή ακόμα πιο έντονο.
Βιωματικές εμπειρίες, επιτόπια έρευνα, ανάλυση του περιβάλλοντος χώρου (context), έρευνα σε αρχεία δημόσιων υπηρεσιών, συζητήσεις με ανθρώπους της περιοχής αλλά και πληροφορίες από την παρακολούθηση της τοπικής και γενικά εγχώριας επικαιρότητας συνδυάζονται σε κάποιες περιπτώσεις με αναφορές από την ιστορία της αρχιτεκτονικής και προκύπτουν αρχιτεκτονικοί πειραματισμοί με μακέτες και σκίτσα, που αφορούν τα δύο κτίρια αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Επίσης, γίνεται μια εκτίμηση των αδυναμιών και των δυνατοτήτων της περιοχής με στόχο την αντιμετώπιση των πρώτων και την ενίσχυση των τελευταίων.
Αξιολογώντας τα αποτελέσματα της έρευνας και των δοκιμών συντάσσεται τελικά μια στρατηγική για την ενεργοποίηση αυτών των κτιρίων και τη σύνδεσή τους με νέα ή υφιστάμενα δίκτυα της πόλης αλλά και της περιφέρειάς της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην μετεγκατάσταση του σταθμού λεωφορείων oοποίος λειτουργεί σαν ένας σημαντικός παράγοντας ενεργοποίησης της περιοχής.
Αυτή η στρατηγική στοχεύει στο να μετατραπεί η περιοχή σε έναν κόμβο ο οποίος θα υποδέχεται ανθρώπους από όλη την Αλμωπία, ιδιαίτερα τους μαθητές και τις μαθήτριες των σχολείων που γειτνιάζουν με τα κτίρια που μελετώνται, και θα τους δίνει πρόσβαση σε εμπειρίες και δραστηριότητες σχετικές με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, που σήμερα λείπουν από εκεί αλλά είναι απαραίτητες. Ταυτόχρονα, αυτή η δραστηριότητα θα μπορεί να διαχέεται και προς την περιφέρεια του δήμου μέσα από αυτά τα δίκτυα, ενεργοποιώντας κι άλλους δημόσιους χώρους και συμβάλλοντας έτσι στην ανθεκτικότητα και την εξωστρέφεια της επαρχίας της Αλμωπίας.
Επιβλέπων: Μητρούλιας Γεώργιος
Αριθμός Αναφοράς: 1060
Άνθρωποι από τριτοκοσμικές χώρες μεταναστεύουν στην δική μας χώρα (Ελλάδα) για εργασία και για ένα καλύτερο αύριο, για αυτούς και τις οικογένειες τους. Ένας κλάδος. που έχει ανάγκη από εργατικά χέρια στη χώρα μας είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Η ενασχόληση τους με αυτό το είδος εργασίας, μπορεί να προσφέρει στους ανθρώπους αυτούς ΕΡΓΑΣΙΑ, ΣΤΕΓΗ, ΤΡΟΦΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ...
Στόχος είναι η δημιουργία ενός οικισμού που μπορεί να φιλοξενήσει έναν μεγάλο αριθμό μεταναστών που θα ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Δίνοντας έμφαση στην ελάχιστη κατοίκηση, απομακρυσμένοι από τον αστικό ιστό, αλλά όχι αποκομμένοι και σεβόμενοι το φυσικό περιβάλλον. Οι κατασκευές που θα δημιουργηθούν θα είναι απλές, εύκολες και οικονομικές, ώστε ο κάθε άνθρωπος - οικογένεια να μπορούν να τις κατασκευάσουν μόνοι τους, χωρίς να ξοδέψουν πολλά χρήματα.
Επιβλέπων: Στυλίδης Ιορδάνης
Αριθμός Αναφοράς: 1058
Η εργασία εξετάζει ένα πλέγμα στρατηγικών σχεδιασμού, εστιάζοντας στην περιοχή του Α΄ Αρχαίου Θεάτρου της Λάρισας, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης της κοινωνίας με την πόλη και το αρχαιολογικό χώρο του μνημείου, αλλά και την ανάδειξη της αστικής μνήμης. Πιο αναλυτικά, η εργασία προτείνει την επανάχρηση των Πρώην Στρατιωτικών Αρτοποιείων, που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο του Α΄ Αρχαίου Θεάτρου της Λάρισας καθώς και του πρώην καταστήματος ενδυμάτων επί της οδού Βενιζέλου. Στόχος της σχεδιαστικής πρότασης είναι η ροή των νέων λειτουργιών του κτιριακού συγκροτήματος να συνδέεται με την διατήρηση των πολλαπλών στρωμάτων της αστικής μνήμης, αλλά και την κάλυψη των αναγκών που παρατηρήθηκαν στην πόλη της Λάρισας. Στη συνέχεια, η εργασία εξετάζει τη σημασία της πρόσβασης των αρχαιολογικών χώρων, μέσω εναλλακτικών σχεδιαστικών αρχών με στόχο την ανάδειξη και ενίσχυση του δίπολου της πόλης με τον αρχαιολογικό χώρο του Αρχαίου Θεάτρου.
Ο σχεδιασμός βασίστηκε στη συστηματική συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών από διαφορετικές πηγές όπως πρωτογενές αρχειακό υλικό, αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, καθώς και φωτογραφικό υλικό που αφορούν την περιοχή παρέμβασης. Μεθοδολογικός στόχος ήταν επιπλέον να επεκταθεί και να εμπλουτιστεί η ανάλυση με την επεξεργασία υλικού από επιτόπια παρατήρηση και καταγραφή στον χώρο μελέτης. Μέσα από επισκέψεις στον αρχαιολογικό χώρο και την γειτνιάζουσα αστική περιοχή, επιχειρήθηκε η αναλυτική ιστορική τεκμηρίωση των φάσεων κατασκευής των πρώην στρατιωτικών αρτοποιείων και του καταστήματος, στην ανάλυση της παθολογίας τους, της αποτύπωσής τους και σχετικών τεκμηρίων, καθώς και στην αξιολόγηση της υπάρχουσας σχέσης του αρχαιολογικού χώρου με την πόλη της Λάρισας.
Η συγκεκριμένη εργασία στοχεύει, μέσα από την επανάχρηση του κτιριακού συγκροτήματος και τη διαμόρφωση της πρόσβασης στον αρχαιολογικό χώρο του Αρχαίου Θεάτρου, να διερευνήσει τη σημασία του σχεδιασμού στην διατήρηση των πολλαπλών στρωμάτων μνήμης της κοινωνίας και της Λάρισας, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους ο σχεδιασμός μπορεί να διαμορφώσει την πρόσβαση και πρόσληψη του σύγχρονου αστικού τοπίου.
Λέξεις Κλειδιά: Επανάχρηση, Μνήμη, Πρόσβαση, Σύνδεση, Μουσείο, Α' Αρχαίο Θέατρο.
Επιβλέπων: Φωκαΐδης Πέτρος
Αριθμός Αναφοράς: 1068