The Library for the Birds of London by Mark Dion, 2018
Το εργαστήριο έχει σκοπό την κατανόηση μιας ιδιαίτερης αστικής συνθήκης στον προσφυγικό οικισμό της Νέας Ιωνίας του Δήμου Βόλου, την καταγραφή και την παρουσίασή της ως εκθεσιακή εγκατάσταση. Οι φοιτήτριες/ές καλούνται να κάνουν έρευνα πεδίου στον προσφυγικό συνοικισμό, να συλλέξουν και να επεξεργαστούν στοιχεία με την δημιουργία ενός βίντεο και μιας μικρής έκθεσης αντικειμένων. Οι συντελεστές που θα ερευνηθούν επί τόπου είναι: Τα ανθρώπινα υποκείμενα, τα υλικά αντικείμενα και η δράση που καθιστά τους συντελεστές ενεργούς στον οικιακό τους χώρο και τη γειτονιά. Η αφήγηση της έρευνας θα είναι ένα είδος βιογράφησης προσώπων και πραγμάτων.
Το εργαστήριο θα υποστηριχθεί από διαλέξεις και παρουσιάσεις σε σχέση τόσο με το θέμα (προσφυγικός οικισμός, πρακτικές διαμονής, νοικοκυριό, ασεμπλάζ) όσο και με τους τρόπους καταγραφής με κινούμενη εικόνα (σενάριο, σκηνοθεσία και μοντάζ βίντεο).
Στο πεδίο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια «επιστροφή στα πράγματα» -σε αντιπαράθεση με τον μακρόχρονο νεωτερικό διαχωρισμό υποκειμένου-αντικειμένου , φύσης-πολιτισμού. Οι σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις που διερευνούν την ενσώματη αλληλεπίδραση και την υλική συνύφανση, εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με τις μεθοδολογίες έρευνας/ανάλυσης και σχεδιασμού. Πως οι καθημερινές ρουτίνες/πρακτικές περιστρέφονται γύρω από τα πράγματα και παράγουν κύκλους καθημερινής ζωής? Σε μια προσπάθεια συγκρότησης ενός μετα-ανθρώπινου ερευνητικού πλαισίου, εστιάζουμε στις ενσώματες εμπειρίες και καθημερινές πρακτικές – στο πώς ανθρώπινες και μη-ανθρώπινες συναθροίσεις επιτελούν από κοινού. Σημαντικό ρόλο στην ανάλυση έχουν τα «γεγονότα» -ο τόπος τους, οι δρώντες, οι συνέπειες, οι χρονικότητες, οι πολιτικές. Συνολικά αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να αποκαλύψουν παλαιότερες και νέες δυνατότητες για συλλογικούς τρόπους ύπαρξης, πράξης και σκέψης -για υβριδικές πρακτικές διαμονών. Μια τέτοια προσέγγιση μας προτρέπει να σκεφτούμε κριτικά σε σχέση με το ποιοί και τι είμαστε ως ανθρώπινα υποκείμενα στη διαδικασία του γίγνεσθαι.
Στη διερεύνησή μας αναζητούμε ιστορίες συνύφανσης ανθρώπων και πραγμάτων που συνήθως ενσωματώνονται στην καθημερινή ζωή ατόμων και κοινοτήτων, προσπαθώντας να παρατηρήσουμε ετερογενή τοπικά παρελθόντα, εν μέρει επηρεασμένα από τη δυτική ιστοριογραφία και εν μέρει διατηρώντας τους παραδοσιακούς τρόπους σχέσης με το παρελθόν. Μας ενδιαφέρουν οι τρόποι με τους οποίους σημαντικοί κοινωνικοί και πολιτισμικοί μετασχηματισμοί μπορεί να εμπλέκονται σε υλικές συναθροίσεις και πώς τα πράγματα συγκροτούν ενεργά νέα κοινωνικά πλαίσια.
Οι φοιτήτριες/ές καλούνται να κάνουν έρευνα πεδίου στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας,συλλέγοντας υλικό για τη δημιουργία ενός αρχείου βιογραφιών προσώπων και πραγμάτων, με σκοπό τη δημιουργία ενός βίντεο και μιας μικρής έκθεσης αντικειμένων.
Appadurai, A. (Ed.). (1986). The Social Life of Things: Commodities in Cultural Perspective. Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511819582
Certeau, M. De(2010). Επινοώντας την καθημερινή πρακτική. Η πολύτροπη τέχνη του πράττειν. Μετφ. Καψάμπελη, Κ. Αθήνα: Εκδ. ΣΜΙΛΗ
Gosden,C, and Marshall, Y. (1999) The cultural biography of objects, WorldArchaeology, 31:2, 169-178, DOI: 10.1080/00438243.1999.9980439
Hodder, I. (2014). Συνύφανση. Μια αρχαιολογία των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και πραγμάτων.μετφ. Κούρκουλος, Ν. Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
Κοτιώνης,Z. (2018) Ο Αναξίμανδρος στη Φουκουσίμα. Αθήνα:Εκδ. Καστανιώτη
Latour, B. (2005). Reassembling the social: an introduction to actor-network-theory. ACLS Humanities E-Book. Oxford:Oxford University Press.
Latour, B. (2000). Ουδέποτε υπήρξαμε μοντέρνοι. Δοκίμιο συμμετρικής ανθρωπολογίας. Μετφ. Τερζάκης, Φ. Αθήνα: Εκδ. Σύναλμα.
Miller, D. (1987). Material Culture and Mass Consumption. Blackwell.