Arch.Uth Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Arch.Uth UTH.gr English
ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: Η αναπαράσταση της άμεσης εμπειρίας
ΟΑ0804, ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ,
Επιλογής στο εξαμ. 6, 8, ECTS: 3

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Να οξύνουμε τις αντιληπτικές μας ικανότητες, και τις δεξιότητας κατανοητής-πειστικής αναπαράστασης

Να επαν-εκτιμήσουμε την υλικότητα του χώρου και την άμεση εμπειρία με όλες τις αισθήσεις

Να εντοπίσουμε τις διαφορές ανάμεσα στην ποσοτική απεικόνιση του χώρου με το αρχιτεκτονικό σχέδιο και στην ποιοτική αναπαράσταση της εμπειρίας.

Να ερευνήσουμε πώς οι ποιοτικές εμπειρίες σχετίζονται με τον υλικό χώρο

Να αξιοποιήσουμε τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες της διαμεσολαβημένης ασώματος επαφής για να αναπαραστήσουμε την άμεση εμπειρία με όλες τις αισθήσεις

Να πειραματιστούμε με νέους τρόπους απεικόνισης και αναπαράστασης

Να ενισχυθεί η συνεργασία και δημιουργική αλληλεπίδραση μέσα από τις παρουσιάσεις και τον ορισμό νέων κριτηρίων αξιολόγησης για τις εργασίες.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ενώ ο κόσμος μας κινείται στους ρυθμούς της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της ψηφιακής/εικονικής (virtual) ζωής, των αποστάσεων και της διαμεσολαβημένης επαφής, προτείνω την επιστροφή στην υλικότητα και την άμεση εμπειρία μέσω των αισθήσεων για το μάθημα της Αναπαράστασης.

Ωστόσο, σε μια εννοιολογική αντιστροφή, θα αξιοποιήσουμε (και) αυτούς τους τρόπους της διαμεσολαβημένης απεικόνισης για να αναπαραστήσουμε την άμεση εμπειρία. Θα χρησιμοποιήσουμε λοιπόν τα παραδοσιακά μέσα (σκίτσα, σχέδια, μακέτες, αξονομετρικά, προοπτικά, κολάζ), αλλά και τα σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία (φωτορεαλιστικά σχέδια, ηχογράφηση, βιντεοσκόπηση, animation) που θα διευρύνουν την αναπαράσταση του βιώματος πέρα και εκτός της στατικής εικόνας.

Το στοίχημα είναι να κάνουμε μια ολοκληρωμένη (ολιστική) αναπαράσταση  χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό των κλασικών και των ψηφιακών μέσων όπου θα επιτυγχάνεται η απεικόνιση/αναπαραγωγή της άμεσης βιωμένης εμπειρίας ενός χώρου. Αυτή η εμπειρία της κατοίκησης με όλες τις αισθήσεις, μνήμες και συναισθήματα, και όχι μόνο η οπτικοκεντρική αντίληψη, είναι άλλωστε ο στόχος της αρχιτεκτονικής δημιουργίας.

 

Επειδή η αναπαράσταση αφορά πάντοτε κάτι συγκεκριμένο, θα χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα κτιρίου και χρήσης την δική μας κατοικία, και θα προσεγγίσουμε το θέμα της απεικόνισης με δύο τρόπους:

α) των υλικών στοιχείων του χώρου με τα γνωστά μέσα του σχεδίου

·       κάτοψη, τομή, όψη σε 1:50

·       τρισδιάστατη απεικόνιση σε σκίτσα με μολύβι και χρώματα

·       αξονομετρικό και προοπτικά σχέδια

·       ίσως και μία πρόχειρη μακέτα με χαρτόνι ή μπάλσα

 

Αυτό το τμήμα της άσκησης δεν θα έχει μεγάλες απαιτήσεις ακρίβειας, αρκεί ένα γρήγορα σκαρίφημα με μερικές βασικές μετρήσεις που να το μετατραπεί σε συμβατικό αρχιτεκτονικό σχέδιο. Η επεξεργασία θα είναι σε επίπεδο προσχεδίου που να μπορεί να ολοκληρωθεί σε τέσσερις εβδομάδες, από την αρχική αποτύπωση μέχρι την τελική παρουσίαση. Οι φοιτητές/φοιτήτριες μπορούν να χρησιμοποιήσουν και έτοιμα σχέδια αν υπάρχουν.

 

Στο δεύτερο και πιο σημαντικό τμήμα της άσκησης θα εξετάσουμε τις άυλες παραμέτρους της κατοίκησης και τα πώς αυτές μπορούν να αναπαρασταθούν ώστε να γίνουν αντιληπτές και από τρίτα πρόσωπα. Αναλυτικά, θα εξετάσουμε την αναπαράσταση των:

·       ήχων (τι ακούγεται στο σπίτι μας, με ηχογράφηση)

·       κινήσεων (πώς κινούμαστε εμείς και οι άλλοι συγκάτοικοι ή επισκέπτες, με διαγράμματα)

·       των άλλων αισθήσεων με μέσα κατάλληλα για την κάθε αίσθηση (περιφερειακή όραση-εικόνα εκτός εστίασης/σκιές, αφή-δείγματα υλικών για την υφή τους, γεύση-τρόφιμα, υγρά, όσφρηση–αρώματα, λουλούδια, απορρυπαντικά!)

·       συναισθημάτων (με λόγο, μουσική, ζωγραφική, χρώματα)

·       αναμνήσεων (με ιστορίες, εικόνες, μυρωδιές, ήχους)

 

Θα χρησιμοποιηθούν τόσο τα «παραδοσιακά» μέσα απεικόνισης (γραπτό κείμενο, σκίτσα, φωτογραφίες, διαγράμματα) όσο και νέες τεχνολογίες αναπαράστασης (ηχογράφηση, βίντεο, animation, virtualreality).

Ο τρόπος που θα γίνει αυτή η αναπαράσταση είναι το αντικείμενο της άσκησης.

Δεν υπάρχει τίποτα δεδομένο, φτιάχνουμε μια προσωπική «γλώσσα», με αναφορές στην ζωγραφική, τον κινηματογράφο, τη μουσική ή τη λογοτεχνία. Δεν υπάρχουν απαιτήσεις ποσοτικής ακρίβειας, αλλά μια προσπάθεια καταγραφής της ατμόσφαιρας και της εμπειρίας του χώρου, με στόχο την όξυνση της αντιληπτικής ικανότητας των σπουδαστών.

 

Κάθε φοιτητής και φοιτήτρια θα φτιάξει μία πινακίδα και ένα ψηφιακό αρχείο.

Ο δημιουργικός συνδυασμός των συγκεντρωμένων στοιχείων, μετά από επιλογή, αναδημιουργεί το περιβάλλον του σπιτιού.

Αυτό το τμήμα του θέματος θα διαρκέσει πέντε εβδομάδες, από την καταγραφή μέχρι την τελική παρουσίαση.

Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες 

Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες θα εστιάσουμε στα συναισθήματα και την ατμόσφαιρα που δημιουργούνται στον κάθε χώρο. Θα επιχειρήσουμε να τα αναπαραστήσουμε με διάφορα μέσα:

•σκίτσα/σχέδια •χρώματα •ζωγραφική •κείμενο •μουσική

Αυτό το μέρος είναι καθαρά πειραματικό, και εξαρτάται από τον κάθε φοιτητή/φοιτήτρια πώς θα κάνει αυτούς τους συσχετισμούς του χώρου με την άμεση εμπειρία.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Δεδομένου ότι δεν περιμένουμε ποσοτικά αποτελέσματα, θα αξιολογηθεί η συνεπής και σταθερή συμμετοχή στο μάθημα, η παραγωγή σχεδίων, εικόνων και αρχείων, και η προσπάθεια απόδοσης των ποιοτικών χαρακτηριστικών του χώρου και της προσωπικής εμπειρίας, ηέγκαιρη παράδοση εργασιών στα διάφορα στάδια, η ολοκληρωμένη αναλυτική παρουσίαση στις τρεις φάσεις.

Η δημόσια παρουσίαση αποτελεί μέρος του μαθήματος αλλά και της αξιολόγησης, των εργασιών. Τα τελικά σχέδια, οι μακέτες και τα ψηφιακά αρχεία θα παραδοθούν μία εβδομάδα αργότερα πριν το τέλος του εξαμήνου.

Τα κριτήρια θα συναποφασιστούν από όλη την ομάδα, θα είναι και αυτό μέρος του μαθήματος! Η βαθμολόγηση από 0 με 10 ίσως να μην είναι κατάλληλη, θα προτιμούσα μια ποιοτική/περιγραφική αξιολόγηση. Θα προτείνω στους φοιτητές κι στις φοιτήτριες να κάνουν μια προσωπική βαθμολόγηση.

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Bachelard, Gaston(2014 [1956]). Η ποιητική του χώρου. Αθήνα: Χατζηνικολή.

Τροβά.B, Μανωλίδης.K, Παπακωνσταντίνου Γ. (επιμ). (2006). Η αναπαράσταση ως όχημα αρχιτεκτονικής σκέψης. Αθήνα: ΤμήμαΑρχιτεκτόνωνΠαν. Θεσσαλίας-futura.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ατμόσφαιρες, Αύριο: 3ο Διεθνές Συνέδριο για τις Ατμόσφαιρες (2016). Βόλος, 21-24 Σεπτεμβρίου. http://ambiances2016.arch.uth.gr/el/index.html.

Franck, Karen A. & Lepori, R. Bianca (2007). Architecture from the inside out.Chichester: Wiley & Sons.

Pallasmaa, Juhanni (2000). Hapticity and time: notes on fragile architecture. ArchitecturalReview, 207(1239), 78-85.

Zumthor, Peter (2006).Atmospheres: Architectural environments surrounding objects.Basel: Birkhäuser.