Επιλογής στο εξαμ. 6, 8, ECTS: 3
Γενικές ικανότητες (βάσει παραρτήματος διπλώματος): Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών, Αυτόνομη εργασία, Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
[Γνώση, Κατανόηση, Αξιολόγηση]
Το μάθημα επιδιώκει την εξοικείωση με την ύλη της αρχιτεκτονικής, τις δεσμεύσεις που υποβάλει και τις καταπονήσεις που υφίσταται. Μελετώντας κατασκευές, επιφάνειες και λεπτομέρειες από τη λόγια αλλά και την ανεπίσημη αρχιτεκτονική παραγωγή θα επιχειρηθεί η εμβάθυνση στην αρχιτεκτονική δραστικότητα των υλικών και των μορφοποιήσεών τους.
Ο χειρισμός των υλικών και των συναρμογών τους είναι ταυτισμένος με μια υψηλής εξειδίκευσης ενασχόληση και με την πειθάρχηση σε ένα σύνθετο κανονιστικό πλαίσιο. Η υλικότητα του οικοδομήματος εκχωρείται συχνά στη δικαιοδοσία μιας τεχνολογικής εκζήτησης οι νόρμες της οποίας διαμορφώνουν πρότυπα αρχιτεκτονικής ορθότητας και υποτάσσουν την ύλη στην πρωτοκαθεδρία της μορφής.
Το μάθημα θα εστιαστεί σε αποκλίνουσες από την παραπάνω τάση πρακτικές. Θα ανιχνευτούν προσεγγίσεις όπου η υλικότητα αποτελεί προνομιακό δίαυλο της αρχιτεκτονικής φαντασίας. Μέσα από έργα των Alvar Aalto, Sigurd Lewerentz, Luigi Moretti, Carlo Scarpa, Enric Miralles, Herzog & de Meuron, Peter Zumthor κ.α. θα εξεταστεί η δυναμική της υλικής επεξεργασίας στην παραγωγή νοημάτων κι εκφραστικών υπερβάσεων.
Παράλληλα, πεδίο διερεύνησης της ποιητικής των υλικών θα αποτελέσουν οι αυτοσχέδιες εφαρμογές της ανεπίσημης και λαϊκής αρχιτεκτονικής. Οι ασαφείς και αδιάρθρωτες υλικές διατάξεις του καθημερινού αρχιτεκτονικού πολιτισμού συνδυάζουν την ανεπιτήδευτη κάλυψη αναγκών με την αυξημένη δράση της φθοράς και την πυκνότητα του εγγεγραμμένου ανθρώπινου βιώματος. Διαθέτουν συχνά αισθητική τραχύτητα κι απροσδόκητες εντάσεις υποσκαπτικές προς τους κώδικες του αρχιτεκτονικού κονφορμισμού.
Το μάθημα αποτελείται από σειρά διαλέξεων και συζητήσεων. Εκτός από την συστηματική παρακολούθησή τους θα αξιολογηθεί και η εκπόνηση σύντομης ερευνητικής εργασίας. Συγκεκριμένα ζητείται η κριτική ανάγνωση υφιστάμενων αρχιτεκτονικών διαμορφώσεων μικρής κλίμακας. Με πεδίο έρευνας την ευρύτερη περιοχή της λεωφόρου Λαρίσης στον Βόλο θα εντοπιστούν χώροι, όψεις κτισμάτων, οικοδομικά στοιχεία κλπ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς την υλική τους παρουσία και θα αποτυπωθούν φωτογραφικά ενώ στη συνέχεια θα αναλυθεί η τεχνική και σημασιολογική τους λειτουργία με σχέδια και γραπτό κείμενο.
Cadwell, M. Strange details. The MIT press, 2007.
Frampton, K. Studies in Tectonic Culture:The Poetics of Construction in Nineteenth and Twentieth Century Architecture. TheMITpress, 1995.
Leatherbarrow, D., Mostafavi, M. On Weathering. The MIT press, 1993.
Lloyd Thomas, K.(ed) Material matters: Architecture and material practice. Routledge, 2007.
Γιαλούρη, Ε. (επιμ.) Υλικός Πολιτισμός: Η ανθρωπολογία στη χώρα των πραγμάτων. Εκδ. Αλεξάνδρεια, 2012.
https://jeremytill.s3.amazonaws.com/uploads/post/attachment/22/2001_The_Future_is_Hairy.pdf
http://iris.nyit.edu/~rcody/Thesis/Readings/Pallasmaa%20-%20Hapticity%20and%20Time.pdf