Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την ανάπλαση μιας κοινότητας στη Florida και την μετατροπή της σε θεματικό πάρκο. Η εταιρεία του Walt Disney είναι η κυρίαρχη σε αυτόν τον τύπο ψυχαγωγίας που χαρακτηρίζεται από μια γραμμική αφήγηση. Πρόκειται για έναν όμιλο με 100άδες θυγατρικές στους τομείς των θεαμάτων, του real estate, των εκδόσεων κ.α. Η Celebration City, μια προαστιακή κοινότητα 10.000 ανθρώπων στη Florida, κατασκευασμένη από την εταιρεία Disney το 1996, αποτελεί το βασικό παράδειγμα μελέτης μας και το οικόπεδο μετατροπήςσε θεματικό πάρκο. Πρόκειται για μια κοινότητα ενταγμένη στις αρχές της Νέας Πολεοδομίας, του τυπικού, δηλαδή, αμερικανικού προαστίου που απομακρύνεται από τα κέντρα των πόλεων αναζητώντας ασφάλεια και υποκειμενική ομοιογένεια, σε συνδυασμό με την μεγάλη αγκαλιά της οικογένειας του Walt Disney. Μέσα από τα θεωρητικά και αναλυτικά εργαλεία μας, εντοπίσαμε το συντακτικό της χωρικής διάρθρωσης της Celebration, ως έναν κώδικα συλλογής (collection code) που συσσωρεύει τις λειτουργίες της θεματικά. Κάθε προσπάθεια ανοιχτής αναζήτησης (open search) την μετατρέπει σε κατευθυνόμενη αναζήτηση (directed search) μέσα από την θεματοποιημένη δομή της. Έχοντας υπόψη τις βίαιες αναταραχές που ξέσπασαν και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που διαμορφώθηκε λόγω του ξεθωριάσματος του χαρακτήρα της Disney από την κοινότητα, καλούμαστε σαν αρχιτέκτονες να επιλύσουμε αυτήν την κρίση, προτείνοντας την εκ νέου ντισνεοποίηση της κοινότητας και τη μετατροπή της σε ένα θεματικό πάρκο, διατηρώντας την κατοίκηση, με θέμα την πόλη του Walt Disney. Συνεπώς μετατρέπουμε τις προϋπάρχουσες περιοχές της κοινότητας σε 6 υποθεματικές του πάρκου μας, όπου η κάθε μια εμπνέεται από τα δομικά συμπεράσματα που εντοπίσαμε και θέλουμε να τονίσουμε. Ουσιαστικά, οι αρχιτεκτονικές/πολεοδομικές μας παρεμβάσεις λειτουργούν σαν όχημα αποδόμησης των τραγελαφικών στοιχείων που εντοπίσαμε μέσα σε αυτή την κοινότητα, μεταστρέφοντας (detournement) τα δομικά στοιχεία της μέσω της ίδιας αισθητικής και γλώσσας ώστε να τη στρέψουμε αποκαλυπτικά εναντίον της.
Επιβλέπουσα: Λυκουριώτη Ίρις
Αριθμός Αναφοράς: 726
Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στην πόλη των Ιωαννίνων και συγκεκριμένα σε μία περιαστική, παραλίμνια έκταση 2.000 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας του δημοσίου, που στην τρέχουσα κατάστασή της παραμένει κενή χρήσεων και λειτουργιών. Μία περιοχή που αποτελούσε κάποτε συνέχεια της λίμνης μέσω μιας σχέσης αλληλεπίδρασης με ωφέλειες και για τις δύο πλευρές, παρουσιάζεται σήμερα παρηκμασμένη εξαιτίας της ανθρώπινης παρεμβατικότητας απέναντι στις φυσικές διαδικασίες.
Η πρότασή μας, αφορά λοιπόν την αναβάθμιση της προκείμενης έκτασης και την καθιέρωσή της ως πόλο έλξης για τους κατοίκους ολόκληρης της πόλης και όχι μόνο. Πιο συγκεκριμένα, ο χώρος αναμένεται να λειτουργήσει ως ένα Περιβαλλοντικό, Υγροτοπικό Πάρκο. Ο σχεδιασμός του διέπεται από τις αρχές μιας πιο ευαίσθητης προσέγγισης απέναντι στο περιβάλλον, ενώ κύριος στόχος γίνεται ηαποκατάσταση του οικοσυστήματος και η απόδοση, εκ νέου, του χαρακτήρα που του αφαιρέθηκε. Το σύνολο των επεμβάσεων που υποδεικνύονται σχετίζονται με στοιχεία που εξάγονται από μια θεωρητική έρευνα που προηγείται, όσο και με συμπεράσματα που προέρχονται από την καταγραφή και την ανάλυση δεδομένων της περιοχής.
Αρχικά λοιπόν, διαμορφώνεται ένα σύστημα ενσωμάτωσης και διαχείρισης του νερού στην περιοχή, με λίμνες σταθεροποίησης, υγρότοπους και πλημμυρικές εκτάσεις που ακολουθούν διαφορετικά σενάρια ανά εποχή, παράγοντας ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο. Γύρω από αυτό αρθρώνεται ένα δίκτυο κίνησης των χρηστών, που άλλοτε πατάει πάνω στο έδαφος ενώ άλλοτε υπερυψώνεται. Το δίκτυο αυτό συνδέεται με δύο κτιριακές προσθήκες. Η πρώτη αφορά ένα pavilion, το οποίο σχεδιάζεται ως ένας στεγασμένος, επί υποστυλωμάτων χώρος, με ανοιχτές πλευρές που προσφέρονται ως πλατφόρμες θέασης. Φιλοξενεί χρήσεις όπως ένα σημείο πληροφόρησης, ένα αμφιθέατρο, μία αίθουσα εργαστηρίων, εκθέσεις, καφέ, wc. Το δεύτερο κτίριο αποτελεί έναν πύργο παρατήρησης που προσφέρει εναλασσόμενες οπτικές προς το πάρκο, ενώ στη βάση του συνοδεύεται από ένα υπαίθριο, ακανόνιστο αμφιθέατρο. Τον κύκλο των επεμβάσεων ολοκληρώνει το σχέδιο φυτεύσεων της περιοχής.
Επιβλέπων: Μανωλίδης Κωνσταντίνος
Αριθμός Αναφοράς: 727
Το θέμα που πραγματεύεται η διπλωματική μου εργασία προέκυψε κατόπιν συμμετοχής μου στο πρόγραμμα ERASMUS+ INTERNATIONAL MOBILITY σε συνεργασία με το “Universidad Nacional de Litoral” της Σάντα Φε. Έχοντας την ευκαιρία να διαμείνω στην εν λόγω πόλη της Αργεντινής για ένα χρονικό διάστημα και μέσω της προσωπικής εμπειρίας που απέκτησα, δημιουργήθηκε μία ιδέα που διερευνήθηκε σε βάθος και διαμορφώθηκε ως εξης.
Προτείνεται μία προσπάθεια σύνδεσης αστικού και υδάτινου περιβάλλοντος που αποτελείται από δύο μέρη. Πρώτον, από τις υδάτινες διαδρομές στο ποτάμι, ως ένας εναλλακτικός τρόπος μετακίνησης με πλωτά ΜΜΜ και δεύτερον, από την αναδιαμόρφωση της ακτογραμμής του ποταμού με χερσαίες διαδρομές και περιπάτους, καθώς και με τις κατάλληλες υποδομές που θα συμπληρώνουν το προτεινόμενο πρόγραμμα. Στο πλαίσιο της πόλης και κατά μήκος του ποταμού, εντοπίζονται σημεία ενδιαφέροντος ως προς την τοποθεσία τους και την λειτουργικότητά τους, σε συσχέτιση με το περιβάλλον τους. Εκεί προτείνονται οι στάσεις των υδάτινων διαδρομών, τις οποίες πλαισιώνει ένα σύνολο από χρησεις και επεμβάσεις, πλήρως ενσωματωμένες στο τοπίο και προσαρμοσμένες στις ανάγκες των κατοίκων, με γνώμωνα πάντα τις συνήθειές τους και την ανάδειξη του πολιτισμού τους. Όσον αφορά τις νέες προσθήκες, δημιουργείται ένα επαναλαμβανόμενο λεξιλόγιο με χαράξεις και σχηματισμούς, καθαρά επηρεασμένο από τη μορφολογία της περιοχής και τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος. Συνοψίζοντας, το έργο αποσκοπεί στην αναβάθμιση υποανάπτυκτων περιοχών, εκτός του κέντρου της πόλης, με τη σύνδεση σημείων στο χάρτη της και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σ΄αυτές και συγχρόνως στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αξιοποίηση του μοναδικού φυσικού πλούτου που διαθέτει η ευρύτερη περιοχή και ο τρόπος με τον οποίο το υδάτινο στοιχείο συνυπάρχει και συνδέεται με τον αστικό ιστό.
Συνεπώς, βασικός στόχος της διπλωματικής μου εργασίας είναι η δημιουργία ενός διαλόγου με το τοπίο, μέσα από τον επαναπροσδιορισμό του ορίου μεταξύ νερού και εδάφους της πόλης της Σάντα Φε.
Επιβλέπων: Παπαδόπουλος Σπύρος
Αριθμός Αναφοράς: 758
Η πρόταση αποτελείται από μια τριπλή κλίμακα επέμβασης . Ξεκινώντας από την κλίμακα της πόλης, προτείνεται ένας τόπος δημόσιας εκτόνωσης και δραστηριότητας, αναβαθμίζοντας τον αύλιο χώρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, καθιστώντας τον ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλα τα πιθανά υποκείμενα που μπορεί να τον επισκεφτούν. Έχει σκοπό την ανάδειξη ενός νέου σημείου στο κέντρο της Αθήνας.
Συνεχίζοντας στην κτιριακή κλίμακα, πραγματοποιείται μια επέκταση ενός τμήματος του υπογείου του μουσείου, με σκοπό την αύξηση των αποθηκευτικών του χώρων, με κατάληξη σε μια αλληλουχία νέων υπόγειων αιθουσών στην έκταση της αυλής. Η μορφολογία του σχεδιασμού εμπνέεται από την συνθήκη της ανασκαφής και των ιχνών που αφήνει στο έδαφος. Η λογική με την οποία οι χώροι διαδέχονται ο ένας τον άλλον ακολουθεί την πρακτική μιας αρχαιολογικής έρευνας. Το υποκείμενο πλέον, ταυτιζόμενο με τη συνθήκη του αρχαιολόγου καλείται να εξερευνήσει αυτή τη νέα αφηγηματική διαδρομή.
Συλλέγοντας και αποκαλύπτοντας θραύσματα προερχόμενα από το απόθεμα που βρίσκεται στις αποθήκες του μουσείου, ο επισκέπτης / αρχαιολόγος προετοιμάζεται να αντιληφθεί, την πληροφορία που του αποκρύπτεται από το αρχείο της επίσημης εκθεσιακής συλλογής. Λαμβάνοντας υπόψιν τον υπάρχον μηχανισμό καταγραφής των εκθεμάτων, δημιουργείται ένα νέο ζωντανό, δυναμικό αρχείο, το οποίο εξελίσσεται παράλληλα με τον χρόνο και έρχεται να εμπλουτίσει το παλιό. Συλλέγουμε τις διαφορετικές, χρονικές και ιστορικές στιγμές των ευρημάτων μέχρι σήμερα, αποδεικνύοντας τη συνεχώς εξελισσόμενης αφήγησή τους. Συνεπώς, δημιουργείται ένα νέο ερέθισμα και εν τέλει ένα νέο αποτύπωμα στη μνήμη του επισκέπτη.
Επιβλέπων: Κοτιώνης Ζήσης
Αριθμός Αναφοράς: 773
Η διπλωματική αυτή εργασία μέσα από τη διερέυνηση της τωρινής κατάστασης στην περιοχή του Παυλοπετρίου, επιχειρεί διαμέσου υποθέσεων και ενεργημάτων, να επανενεργοποιήσει μέρος της συνολικής δραστηριότητας του κόλπου και του τρόπου προσέγγισης του αρχαιολογικού χώρου. Αυτό, επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση πολλαπλών δράσεων στο παραλιακό μέτωπο. Απόρροια των δράσεων αυτών είναι η ανάδειξή του αρχαιολογικού χώρου σε έναν πολιτιστικό και ελεγχόμενο τουριστικό πόλο έλξης καθώς και η προστιθέμενη αξία στην ευρύτερη περιοχή. Η δημιουργία ενός μουσείου στην άκρη του παραθαλάσσιου μετώπου, που απλώνεται στην θάλασσα μέσω μια εξέδρας, οδηγόντας τον επισκέπτη σε έναν πλωτό ξεναγό για τον ενάλιο αρχαιολογικό χώρο του Παυλοπετρίου, εστιάζει στη όσο πιο άμεση επαφή του χρήστη με το νερό και το αρχαιολογικό στοιχείο, προκειμένου ο επισκέπτης να έρθει αντιμέτωπος με την αίσθηση που απορρέει όταν αυτά τα δύο στοιχεία ενωθούν.
Επιβλέπων: Πανηγύρης Κωστής
Αριθμός Αναφοράς: 775
Λίγα λεπτά έξω από το Βόλο, σε απόσταση 3,9 χιλιομέτρων με κατεύθυνση την Αθήνα, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Δημητριάδας. Η αρχαία πόλη της Δημητριάδας ιδρύθηκε το 294-292 π.Χ. στην περιοχή των Πευκακίων και των Νέων Παγασών από το Μακεδόνα βασιλιά Δημήτριο Πολιορκητή. Κατείχε στρατηγική θέση στην αυτοκρατορία, γεγονός που μαρτυρεί η ύπαρξη Ανακτόρου. Διέθετε ένα σημαντικό λιμάνι βόρεια του Ανακτόρου και ένα Θέατρο -το θέμα της παρούσας εργασίας- στα δυτικά, όπως ακολουθεί κανείς τη διαδρομή που υποδεικνύουν οι εναπομείναντες πεσσοί του ρωμαϊκού υδραγωγείου.
Το αρχαίο θέατρο βρίσκεται επί της οδού Αθηνών και οι ανασκαφικές εργασίες του περασμένου αιώνα το έχουν αποκαλύψει πλήρως. Ο χώρος είναι επισκέψιμος κατόπιν συνεννόησης με την Εφορεία Αρχαιοτήτων, ωστόσο λείπουν στοιχειώδεις υποδομές. Παρά ταύτα, συζητήσεις με κατοίκους της περιοχής αποκαλύπτουν πως μεγάλη μερίδα της τοπικής κοινότητας αγνοεί την ύπαρξή του, παρόλο που είναι κομμάτι της καθημερινότητας πολλών πολιτών. Ως σημαντική αιτία αυτού αναγνωρίζεται η απουσία νυχτερινού φωτισμού. Αυτές οι συνθήκες αποτέλεσαν την αφορμή για την εκπόνηση της εργασίας.
Βάση της εργασίας αποτέλεσε το αποτυπωτικό έργο του Peter Marzolff (1980), στο οποίο μου δόθηκε πρόσβαση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων. Έπειτα από επισκέψεις στον αρχαιολογικό χώρο, συνεντεύξεις με ειδικούς και μελέτη του υλικού που συλλέχθηκε, αναγνωρίστηκαν οι ανάγκες του χώρου και καθορίστηκαν οι σχεδιαστικοί άξονες. Η εργασία αναπτύσσεται σε δύο σκέλη: τους αρχιτεκτονικούς χειρισμούς και το νυχτερινό φωτισμό. Προτείνεται η δημιουργία διαδρομής με αφετηρία το κέντρο της ευρύτερης αρχαιολογικής περιοχής, η οποία ακολουθεί τους πεσσούς και καταλήγει στο αρχαίο θέατρο. Μεσολαβούν γεγονότα που παραλαμβάνουν τον επισκέπτη, προσανατολίζουν το βλέμμα του και εξυπηρετούν τις ανάγκες ενός χώρου ανοιχτού στο κοινό. Η επέμβαση στον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο του θεάτρου διατηρείται ήπια. Ο φωτισμός μελετάται επικουρικά, καθώς ένας τόπος ζει τόσο το πρωί με το φως του ήλιου, όσο και τη νύχτα στην οποία φωτίζεται ό,τι αξίζει να φανερωθεί.
Επιβλέποντες: Καναρέλης Θεοκλής, Τσαγκρασούλης Aριστείδης
Αριθμός Αναφοράς: 742
Η παρούσα εργασία μελετά την παραγωγή χώρων εμπειρίας, δράσης και πρακτικής. Αναζητείται η ύπαρξη του χωριού μέσα στον αστικό ιστό. Βασικός στόχος, η αναγνώριση και ενεργοποίηση του δικτύου των υποκειμένων στο χώρο μελέτης της γειτονιάς της Ανάληψης, Βόλου. Ως δίκτυο προσδιορίζονται όλες όσες δραστηριοποιούνται στη γειτονιά, κάτοικοι, εργαζόμενες, περαστικές, πελάτισσες. Οι πληροφορίες συλλέγονται μέσω προσωπικών εμπειριών μας, ως κάτοικοι και εργαζόμενες της γειτονιάς. Το συλλεχθέν υλικό αποτελεί τεκμήριο της υπάρχουσας κατάστασης του πεδίου μελέτης. Κύριο μέλημα, η δημιουργία ενός ενεργού δικτύου που (αντι)δρά στο δημόσιο χώρο, οργανώνει συζητήσεις/ δραστηριότητες και εν δυνάμει φτιάχνει σχήματα / ομάδες. Η κάθε φάση της εργασίας, είναι άμεσα επηρεασμένη και συνδεδεμένη με την προηγούμενη. Η έρευνα, συντίθεται από τα στοιχεία της γειτονιάς και τα υποκείμενά της. Δεν θα ήταν δυνατή η πραγματοποίηση της, χωρίς την συμμετοχή τους.
Επιπλέον, η μελέτη διεξάγεται υπό το πρίσμα των εννοιών της παρακολούθησης, της παρατήρησης και του κουτσομπολιού στο προαναφερόμενο χώρο, μέσα από το δίπολο της ψηφιακής και αναλογικής πραγματικότητας. Οι δύο αυτοί κόσμοι συνυπάρχουν στη γειτονιά, καθώς αντιλαμβανόμαστε την ψηφιακή παρακολούθηση μέσω καμερών ασφαλείας και την αναλογική παρακολούθηση μέσω των βιο-καμερών της γειτονιάς/ άνθρωποι. Επιπλέον, μελετιούνται τα ψηφιακά προφίλ σε αντιδιαστολή με τα αναλογικά προφίλ και η διανομή της πληροφορίας που ανασύρεται από αυτά. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -όντας το ψηφιακό μας αποτύπωμα- έχουν ρόλο ισχυρό όσο το αναλογικό μας προφίλ. Εντοπίζονται συνθήκες μη-κανονικότητας [non- normalities], δηλαδή στοιχεία που “ξεφεύγουν” από την καθημερινότητας ή συμβάντα που καθορίζουν τη γειτονιά.
Η εργασία καταλήγει στην παραγωγή ενός εγχειριδίου οδηγιών για τη διοργάνωση συναντήσεων γειτονιάς, έχοντας ως πειραματικό παράδειγμα αυτή της γειτονιάς της Ανάληψης. Διασκορπίζεται στην πόλη σαν το μικρόβιο που προ(σ)καλεί τη γειτόνισσα να δραστηριοποιηθεί στο δημόσιο χώρο.
Επιβλέποντες: Κοτιώνης Ζήσης, Μητρούλιας Γεώργιος
Αριθμός Αναφοράς: 763
Ο μεγάλος αριθμός ανενεργών και ανεκμετάλλευτων στρατοπέδων στην πόλη της Θεσσαλονίκης σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη για περισσότερους χώρους πρασίνου και αναψυχής, καθιστά απαραίτητη την αξιοποίηση των παραπάνω εκτάσεων.
Με αφορμή την πρόσφατη παραχώρηση του πρώην στρατοπέδου μακεδονομάχου Κόδρα στο δήμο Καλαμαριάς για 99 χρόνια, η παρούσα διπλωματική εργασία στρέφεται προς την ανάπλαση των 203 περίπου προαναφερθέντων στρεμμάτων. Μία έκταση, η διαχείριση της οποίας αποτελεί πρόκληση λόγω των ιδιαιτεροτήτων που φέρει, αλλά και των σημαντικών κτιρίων και του αρχαιολογικού χώρου που περιλαμβάνει. Η σημερινή εικόνα εγκατάλειψης που φανερώνει πλήθος απορριμμάτων και παράνομων λειτουργειών από κατοίκους που έχουν εγκατασταθεί στα κτίρια, εξαλείφει τη σπουδαιότητα των διατηρητέων κτιρίων και αποτρέπει την περιοχή να αναγνωριστεί ως πηγή υπερτοπικού πρασίνου, παρά το εξαιρετικά σημαντικό ιστορικό υπόβαθρο.
Η προτεινόμενη ανάπλαση περιλαμβάνει ένα μεγάλο πάρκο και δύο πλατείες, μια μεγάλη και μια μικρότερης κλίμακας, ενώ όσον αφορά το κτιριολογικό κομμάτι προβλέπονται τόσο δομές κοινωνικού, εκπαιδευτικού και πολιτισμικού χαρακτήρα, όσο και ιδιωτικές κατοικίες με δημόσιες χρήσεις στο ισόγειο.
Σχεδιαστικά η πρόταση χωρίζεται σε τρεις ζώνες. Η πρώτη αφορά την συνέχεια της πόλης, ως μια ομαλή μετάβαση και επανένταξη του στρατοπέδου στον αστικό ιστό της Καλαμαριάς. Η δεύτερη αφορά τη δημιουργία πάρκου αναψυχής, σχεδιασμός εμπνευσμένος από τις αποτυπώσεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας κυψελόμορφων ημιυπόγειων κατασκευών. Η δημιουργία διαδρομών στο πάρκο που καταλήγουν στο νεοκλασικό κτίριο του Κυβερνείου, γνωστού και ως Παλατάκι, έχουν στόχο την ανάδειξη της ιστορικής του σημασίας που ξεκινά από τη δεκαετία του 1950 και μπορεί να αποτελέσει τουριστικό πόλο για την περιοχή. Τέλος, η τρίτη ζώνη αποτελεί συνέχεια του εκπαιδευτικού χαρακτήρα που προϋπάρχει, με την προσθήκη ενός μικρού γηπέδου και ενός κτιρίου απευθυνόμενο προς τις ανάγκες των μαθητών, διαχωρίζοντας παράλληλα την κεντρική πλατεία από τις κατοικίες πίσω από το γήπεδο Καλαμαριάς.
Λόγω αυτών των τριών ζωνών διαχωρισμού δημιουργήθηκαν δυο σημαντικοί άξονες κυκλοφορίας με διαφορετική ταυτότητα, ο ένας μέσα από τις κατοικίες και ο άλλος διασχίζοντας όλο το στρατόπεδο. Στην ένωση των δυο, προβάλλει το τοπόσημο του Project, το μουσείο.
Επιβλέποντες: Τροβά Βάσω, Micocci Fabiano
Αριθμός Αναφοράς: 772