Arch.Uth Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Arch.Uth UTH.gr English
  Βιδάλη Μαρία / Διδάκτορας ΤΑΜ (2018)
ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Συμβουλευτική Επιτροπή: Γιαννίση Φοίβη, Λαλιώτου Ιωάννα, Walkey Ron

Βιογραφικό

Η Μαρία Βιδάλη εργάζεται ως αρχιτέκτονας στην Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στα πανεπιστήμια Portsmouth και Κingston της Μεγάλης Βρετανίας και έκανε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Ιστορία και Φιλοσοφία της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Το 2010 εκδόθηκε η ερευνητική της εργασία Γη και Χωριό. Τα εξωκκλήσια της Τήνου. Aπό το 2011 είναι υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με θέμα: Tο αγροτικό τοπίο της Τήνου μέσα από τη δραστηριότητα των ανθρώπων. Απο τον Οκτώβριο του 2014 επισκέπτεται το πανεπιστήμειο Mc Gill στον Καναδα ως ασκούμενη ερευνήτρια.

Ερευνητικά ενδιαφέροντα

 Η έρευνα μου εξετάζει τα αγροτικό τοπίο της Τήνου. Από τον 14ο αιώνα συχνά αναφέρθηκαν σε αυτό ώς το καλύτερα καλλιεργημένο νησί στις Κυκλάδες, με πλούσια παραγωγή σε μετάξι και μεταξωτές κάλτσες, με το οποίο απασχολούνται κυρίως οι γυναίκες και είναι εξαγώγιμο είδος για το νησί.  Σήμερα το τοπίο της Τήνου είναι μια σύνθεση από ασαφή όρια ανάμεσα σε φυσικά και τεχνητά στοιχεία. Προκειμένου να  καλλιεργηθεί η άγονη και απότομη σε κλίση γή και βουνά του νησιού δημιουργήθηκαν πεζούλες και κατά συνέπεια αναβαθμίδες γης. Οι περισσότερες από αυτές διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας όπου το νησί αποτέλεσε μεταναστευτικό κέντρο όταν τα υπόλοιπα νησιά ήταν κάτω από την κυριαρχία των Οθομανών. Εξίσου σημαντικό στην Τήνο είναι η έντονη σχέση των ανθρώπων με τη θρησκεία, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Κατά τη διάρκεια των αιώνων η συνύφανση της θρησκείας με την καλλιέργεια της γης έγιναν τα βασικά στοιχεία της καθημερινής ζωής γύρω από την οποία θεσπίστηκε μια κοινή ταυτότητα.

Η εργασία αυτή εστιάζει στο αγροτικό τοπίο του χωριού Κάμπος, σήμερα, μια εποχή που η αγροτική ζωή δεν κρατάει τον ίδιο σημαντικό ρόλο στην εμπορική και πολιτιστική ζωή όπως στο παρελθόν. Ο Κάμπος ως ένα από τα παλαιότερα κεφαλοχώρια ανήκει στην περιοχή των Μέσα Μερών, η οποία αποτελείται από χωριά με αγροτικές οικονομίες και με καθολικό θρήσκευμα. Zωτικό δημόσιο χώρο αποτελούσε ο δρόμος ο οποίος, στο χωριό Κάμπος, σε μια στροφή όπου φαρδαίνει το άνοιγμα του, ονομάζεται ''χορεύτρα'' και στο σημείο αυτό γίνονταν κάποτε οι χοροί του χωριού. Σήμερα κεντρικό δημόσιο χώρο αποτελεί η νέα πλατεία του χωριού η οποία παραχωρήθηκε σε αυτούς και αναβαθμίστηκε χάρην στην εθελοντική εργασία των χωριανών.

Το τοπίο γύρω από τον Κάμπο και στο μεγαλύτερο τμήμα του νησιού εμαφανίζεται ημί τεχνητό, τα όρια που εμφανίζονατι στην ιδιοκτήσία γης και χρήσης νερού έγιναν βασικό στοιχείο διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας στην καθημερινή ζωή των χωρικών. Αυτή η έρευνα μελετά την παρουσία και τη διαπραγμάτευση αυτών των ορίων, τα οποία οδηγούν στην κατανόηση του θεσμού της ιδιοκτησίας και του δεσμού μέσα στον πολιτισμό του χωριού. Η σχέση αυτή των χωρικών με τα όρια και την ιδιοκτησία ερευνάται μέσα από εννέα διαφορετικά διηγήματα (προς το παρόν) τα οποία βασίζονται σε αρχειακό υλικό και επιτόπια έρευνα. H ρευστότητα των περισσότερων από αυτών των χωρικών ορίων, αποκαλύπτει την ύπαρξη ηθικών και συναισθηματικών ορίων. Τελικά η βαθύτερη αίσθηση ιδιοκτησίας και δεσμού με τον χώρο, τον αέρα, το νερό, τα ζώα δημιουργείται μέσα απή την  έλειψη ξεκάθαρων ορίων; Αυτή η μελετη των ορίων η οποία προσδιορίζει την ιδιοκτησία στην καθημερινή πρακτική οδηγεί, μέσα από επίσημεσ, ιστορικές και καθημερινές αφηγήσεις στην ύπαρξη ορίων που δημιουργούν ζώνες επικοινωνίας αφού όπως ορίζει και ο Steinberg ο νόμος της ιδιοκτησίας διεισδύει στο βασίλειο των καθημερινών υποθέσεων”.  Ενώ όπως αναφέρει ο Fustel De Coulanges, υπάρχουν τρία πράγματα που από τα πιο παλιά χρόνια βρίσκουμε σταθερά εγκαθιδρυμένα στην ελληνικές και ιταλικές κοινωνίες, την τοπική θρησκεία, την οικογένεια και το δικαίωμα ιδιοκτησίας - τρια στοιχεία που είχαν από την αρχή μια πρόδηλη σχέση και τα οποία εμφανίζονται να είναι  αχώριστα.

Η μεθοδολογία  βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος στις συνεντεύξεις των κατοίκων του χωριού, αλλά και στην καταγραφή των δημόσιων χώρων του χωριού. Η πολιτιστική και κοινωνική ανθρωπολογία έχει σημαντικό ρόλο στην έρευνα.  Γενικότερα οι άνθρωποι του χωριού φαίνεται να  λειτουργούν και συν-λειτουργούν μέσα σε όλη αυτή την πολυπλοκότητα με βαθύτερες αρχές οικολογίας – ίσως αυτό εξηγεί έναν πολύ ιδιαίτερο ρυθμό εξέλιξης αλλά και αειφορίας που συνυπάρχει μέσα σε πολύ ταχύτερους ρυθμούς συγχρονικότητας-  θα ήθελα στο πλαίσιο αυτό να εντοπίσω πως οι κάτοικοι του χωριού αντιλαμβάνονται μέσα από το τοπίο την γνώση αυτή και πως τη διαιωνίζουν. 

e-mail

vidalimaria@gmail.com