Το μάθημα επιχειρεί μια εισαγωγή στις θεωρίες για το φύλο και το χώρο και στοχεύει στο να αναδείξει αφ’ ενός τους τρόπους με τους οποίους η διάσταση του φύλου εμπεριέχεται στον σχεδιασμό του χώρου και αντίστροφα, τους τρόπους με τους οποίους ο χώρος συμβάλλει στην κατασκευή του φύλου. Βασική έννοια για το μάθημα είναι αυτή του κοινωνικο-πολιτισμικά κατασκευασμένου φύλου (gender), έννοια που αντιπαρατίθεται στο λεγόμενο 'βιολογικό φύλο' (sex). Στην ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει διαφορετικός όρος για να εκφραστεί η διάκριση.

Το θεωρητικό πλαίσιο του μαθήματος αναφέρεται στις θεωρίες περί φύλου που συγκροτούνται μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Οι θεωρίες αυτές διερευνούν τις ερμηνείες που αποδίδονται στο φύλο ('βιολογικό' ή κοινωνικο-πολιτισμικά κατασκευασμένο), καθώς επίσης και το ζήτημα της διαπλοκής του με άλλα κοινωνικο-πολιτισμικά χαρακτηριστικά όπως η σεξουαλικότητα, η κοινωνική τάξη, η φυλή, η εθνότητα, η ηλικία και η αρτιμέλεια. Οι φεμινιστικές προσεγγίσεις επιχείρησαν αρχικά να ανασκευάσουν τις κυρίαρχες αντιλήψεις για το χώρο ως ουδέτερο, δεδομένο και προφανή, αναδεικνύοντας την κατά φύλο διαίρεση του. Επίσης, τόνισαν τον προνομιακό ρόλο του αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού να αναπαράγει διαρκώς ή να ανατρέπει στερεότυπες αντιλήψεις και σχέσεις εξουσίας μέσα από την καθημερινή ζωή.

Οι θεωρίες για το φύλο δεν αποτελούν ένα σαφώς καθορισμένο σώμα γνώσης, αλλά χαρακτηρίζονται από διεπιστημονικές προσεγγίσεις και αμοιβαίες οσμωτικές επιρροές μεταξύ διαφορετικών γνωστικών περιοχών. Οι διεπιστημονικές προσεγγίσεις, τα ρητά και άρρητα δάνεια από διάφορα επιστημονικά πεδία, ήταν και είναι κεντρικής σημασίας για τη μελέτη των σχέσεων μεταξύ φύλου και χώρου. Σήμερα, οι ερμηνείες κινούνται σε πεδία περισσότερο ρευστά και αλληλοεπικαλυπτόμενα, υπερβαίνοντας τις διπολικές σχέσεις μεταξύ άνδρα-γυναίκας, δημόσιου-ιδιωτικού, εργασίας-κατοικίας. Δίνοντας έμφαση στη διαφορά, την ιδιαιτερότητα κάθε φύλου, διερευνώνται χώροι άτυποι, αποκλεισμένοι, των άκρων, του περιθωρίου, χώροι που αντανακλούν ελεύθερες θέσεις για το φύλο σε μια βάση αποδοχής των όποιων αντιφάσεών τους, χωρίς να αποσιωπείται πλέον η βία που μπορεί να ενσωματώνουν.