Στη διάρκεια της ιστορίας οι άνθρωποι κατασκεύαζαν σπίτια, χρησιμοποιώντας τη θερμική αδράνεια, τη μόνωση και τον ηλιακό προσανατολισμό προς όφελός τους. Από το τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα και ύστερα αυτή η τεχνική ικανότητα υποχώρησε με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό των κατασκευαστικών τεχνικών στην υπηρεσία της οικονομικής αναγκαιότητας .
Σήμερα, καθώς το <<περιβαλλοντικό μέλλον>> φαίνεται αβέβαιο λόγω της οριακής εκμετάλλευσης των μειούμενων φυσικών πόρων και του ενεργειακού αδιέξοδου, επιχειρούμε την επιστροφή στις βασικές κατασκευαστικές βιοκλιματικές αρχές με τη δημιουργία νέων οικοδομημάτων στηριζόμενων στις βιοκλιματικές αρχές.

Οι συνέπειες του σχεδιασμού εκτός των αρχών της βιοκλιματικής και ενεργειακής ισορροπίας προσθέτουν και επιταχύνουν την αρνητική εξέλιξη των μεταβλητών. Οι κατασκευαστικές εταιρίες, οι αρχιτέκτονες και οι ιδιοκτήτες ελάχιστη σημασία δίνουν στο σχεδιασμό σπιτιών που ενσωματώνουν συστατικές αρχές και τεχνολογία για τη σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Μια διαφορετική προσέγγιση, αυτή της <βιοκλιματικής κατοικίας>, μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά το συμμετοχικό βάρος της <θεσμικής> κατασκευαστικής τεχνολογίας στο περιβαλλοντικό αρνητικό ισοζύγιο.

Αφού προηγηθεί η σωστή μελέτη του χώρου για τη κατασκευή της κατοικίας θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τρία βασικά σημεία:

- το χειρισμό της ενσωμάτωσης της κατοικίας στον περιβάλλοντα χώρο
- το χειρισμό και την τεχνική-αισθητική επίλυση των παραμέτρων της θερμικής άνεσης σε κάθε χρονική περίοδο
- ορθή και τεχνικά λογική επιλογή των υλικών.
Οι δευτερεύουσες, πρόσθετες παράμετροι του σχεδιασμού, όπως η οπτική άνεση, ο έλεγχος των αποβλήτων και ο κύκλος του νερού, διαφοροποιούνται ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, το κοινωνικό επίπεδο και την οικονομική δυνατότητα των ιδιοκτητών.

Το κόστος κατασκευής, εν’ τέλει, της βιοκλιματικής κατοικίας είναι αρκετά υψηλότερο από το αντίστοιχο της συμβατικής, με δεδομένη απόσβεση της επένδυσης στη διάρκεια 5 – 20 ετών.

Διαρρύθμιση χώρων κατοικίας

Ειδικότερα, η σχεδιαστική πρόταση περιγράφει μια βιοκλιματική – ενεργειακά αυτόνομη κατοικία χωροθετημένη στο κέντρο της πόλης της Λάρισας, σε γωνιακό οικόπεδο με κύριο βορειοδυτικό προσανατολισμό. Η κατοικία εφάπτεται στη ανατολική και νότια πλευρά της, σε γειτονικές μονοκατοικίες. Το κτίριο είναι διώροφο με ημιυπόγειο και δώμα στην ταράτσα και το συνολικό εμβαδόν του είναι 450 m². Πρόκειται να στεγάσει μια τετραμελή οικογένεια με καλλιτεχνικά και οικολογικά ενδιαφέροντα. Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του εμβαδού του οικοπέδου ενώ στο υπόλοιπο έχουν φυτευτεί δέντρα κατάλληλα για σκιασμό και ανεμοπροστασία.
Στο σχεδιασμό έχουν υιοθετηθεί οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής περιλαμβάνοντας νότια παράθυρα και φεγγίτες άμεσου θερμικού κέρδους καθώς και ηλιακό χώρο (εσωτερικό αίθριο) που επικοινωνεί με όλα τα επίπεδα του σπιτιού.

Στόχος της σχεδίασης είναι να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις του τοπικού κλίματος, τόσο τους καλοκαιρινούς όσο και τους χειμερινούς μήνες. Η κατοικία στο κέντρο μιας αστικής μεγαλούπολης παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλές καταναλώσεις την περίοδο υψηλών αναγκών θέρμανσης, εξ’αιτίας του σχεδιασμού και των ενσωματωμένων παθητικών συστημάτων, και της συμπεριφοράς των χρηστών. Χαρακτηριστικό δείγμα της σχεδιαστικής πρότασης είναι ότι το μόνο βοηθητικό σύστημα θέρμανσης είναι το ενεργειακό τζάκι (στο καθιστικό χώρο ισογείου και ημιυπόγειου).
Η διάταξη των χωρών έγινε με κανόνα τις ιδιαίτερες λεπτομέρειες της χρήσης τους. Έτσι είναι προγραμματικά εμφανής ο διαχωρισμός του κτηρίου σε ζώνες στα διαφορετικά επίπεδα:

Ημιυπόγειο – ζώνη παιχνιδιού και χώρος εργαστηρίου
Ισόγειο – ζώνη φαγητού κ χαλάρωσης
Όροφος – ζώνη ανάπαυσης
Ταράτσα – ζώνη πράσινου

Με αυτό το τρόπο επιχειρείται να επιτευχθούν υψηλές στάθμες οικονομίας στη θέρμανση, την ψύξη και τον άμεσο φυσικό φωτισμού.

Κατασκευή κατοικίας

Η κατασκευή του κελύφους είναι με συμπαγείς τοίχους, πάχους 50εκ. ώστε να περιορίζεται τόσο η εσωτερική κυκλοφορία κρύου αέρα όσο και οι γυάλινες επιφάνειες των όψεων που αποτελούν πήγες θερμικών απωλειών κυρίως στον Βορρά.

Η σχεδιαστική πρόταση περιλαμβάνει μια κατασκευή που υιοθετεί τη χρήση οικολογικών υλικών με σημαντικά ενεργειακά οφέλη και οικονομία στην κατασκευή. Ο τσιμεντένιος σκελετός του κτηρίου καλύπτεται στα κενά του από ειδική κατασκευή με τη χρήση δεσμίδων συσκευασμένου άχυρου, ενωμένων μεταξύ τους και στερεωμένων σε ξύλινο σκελετό.

Στις τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή περιλαμβάνεται ο διαμπερής και κατακόρυφος αερισμός όλων των χωρών του σπιτιού καθώς και ο αερισμός του αίθριου.

Οι ιδιοκτήτες και μελλοντικοί ένοικοι αναφέρουν ότι στο κτίριο πρέπει να επιτευχθεί θερμοκρασία άνεσης 19˚C. Επίσης ανέφεραν ότι στα υπνοδωμάτια της τρέχουσας κατοικίας τους θα παρατηρούνται το χειμώνα υψηλές θερμοκρασίες (26-27˚C), γεγονός που αποδίδεται στη συσσώρευση του θερμού αέρα, λόγω διαστρωμάτωσης.