Αντικείμενο της Διπλωματικής Εργασίας

Το αντικείμενο της διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη υπόσκαφων κατοικιών γύρω από ένα μεγάλο κεντρικό αίθριο λίγο πιο έξω από τη Λάρισα και η εξερεύνηση των λειτουργιών και των συνδέσμων που δημιουργούνται σε ένα περιβάλλον με πολλαπλά επίπεδα κατοίκησης και εναλλασσόμενα επίπεδα ιδιωτικότητας. Παράλληλα, δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στον περιορισμό του ενεργειακού αποτυπώματος του συγκροτήματος μέσω του σχεδιασμού και της στρατηγικής τοποθέτησης των κατοικιών, έτσι ώστε να βελτιστοποιηθεί η διατήρηση της ενέργειας από το έδαφος και η προστασία από τον άνεμο και την ηλιακή ακτινοβολία.

Τοποθεσία

Το οικόπεδο βρίσκεται 1 km από το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Λάρισας, λίγο έξω από τα νοτιοδυτικά όρια της πόλης. Η περιοχή γύρω από το οικόπεδο αποτελείται από μεγάλα αγροτεμάχια με καλλιέργειες. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους και κατοικίες.

Μοντέλο Λειτουργίας / Υπόθεση Εργασίας

Μέσα στο οικόπεδο αυτό θα λειτουργήσει μια σύγχρονη εκδοχή του πολυ-γενειακού μοντέλου που στο παρελθόν συναντούσαμε κατά βάση στην Ελληνική καθημερινότητα.  Έτσι έχουμε δύο νέες οικογένειες ζευγαριών με δύο παιδιά το καθένα και δύο πιο ηλικιωμένα ζευγάρια που καλούνται να συμβιώσουν και να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον, κρατώντας στενές σχέσεις μεταξύ των μελών τους.

Στο παρελθόν οι σχέσεις αυτές δεν ήταν απαραιτήτως ειλικρινείς αλλά ήταν και αποτέλεσμα της οικονομικής δυσχέρειας. Όμως και σήμερα αναδεικνύεται μια τέτοια ανάγκη, αν όχι απλώς η ανάγκη να βρίσκεται ο ένας πιο κοντά στον άλλον.

Τρόπος Λειτουργίας και Συμβίωσης

Αυτή η συμβίωση δε λειτουργεί με τους όρους του παρελθόντος αλλά ακολουθεί τις ανάγκες της εποχής. Για τον λόγο αυτόν γίνεται προσπάθεια για τη διαβάθμιση της ιδιωτικότητας από το κεντρικό αίθριο/αυλή προς την κατοικία και στη συνέχεια προς το ιδιαίτερο αίθριο της κάθε κατοικίας αλλά και στον υπέργειο χώρο που διαθέτει.

Στρατηγική Τοποθεσίας και Ενεργειακή Εξοικονόμηση

Η τοποθεσία με την υψομετρική διαφορά επιλέχθηκε εξ'αρχής, ώστε να δίνει τη δυνατότητα για τοποθέτηση των κτισμάτων σε ελαφρώς διαφορετικά επίπεδα. Ο προσανατολισμός του οικοπέδου και η τοποθέτηση των κατοικιών μέσα σε αυτό, έγινε με πρόθεση τη μεγιστοποίηση του φυσικού φωτισμού, όσο αυτό επιτρέπεται σε ένα υπόσκαφο συγκρότημα που το μεγαλύτερο μέρος της τειχοποιίας του βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος.

Βεβαίως, η μεγαλύτερη προσπάθεια έγινε στην εξισορρόπηση μεταξύ της ικανοποίησης της ανάγκης για επικοινωνία του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου και της ανάγκης για περιορισμό του ενεργειακού αποτυπώματος και τη διατήρηση ενέργειας μέσω του εδάφους, το καλοκαίρι αλλά και το χειμώνα, κάτι που θα βοηθήσει το συγκρότημα να έχει πολύ χαμηλότερες απαιτήσεις σε ενέργεια. Επίσης, μέσω της διαμόρφωσης του κεντρικού αλλά και των πιο ιδιωτικών αίθριων με δέντρα και φυτά και της σχεδίασης των κατοικιών ώστε να είναι εύκολος ο διαμπερής αερισμός, δίνονται οι προϋποθέσεις για ένα άνετο περιβάλλον, δροσερό το καλοκαίρι και εύκολα θερμαινόμενο το χειμώνα.

Η μελέτη των ενεργειακών αναγκών έγινε με μοντελοποίηση στο πρόγραμμα DesignBuilder. Χρησιμοποιήθηκαν οι προδιαγραφές που ορίζει ο Κ.Εν.Α.Κ. για τις τιμές αερισμού, χρηστών και φωτισμού. Έχοντας τελειώσει τη μοντελοποίηση των κτηρίων των κατοικιών της μελέτης, αλλάχθηκαν τα Uvalue ώστε να συναντώνται τα ελάχιστα όρια που ορίζει ο Κ.Εν.Α.Κ. (μοντελοποιώντας ουσιαστικά το κτήριο αναφοράς). Έτσι είναι δυνατή η άμεση σύγκριση των διαγραμμάτων θερμοκρασίας, ενεργειακής απαίτησης και φορτίου της κάθε κατοικίας ξεχωριστά για να φανεί πόση εξοικονόμηση ενέργειας πετυχαίνει ένας τέτοιος σχεδιασμός και να συγκριθούν και τα μεγέθη της διαστασιολόγησης του συστήματος.

Τελικά, δεν είναι μόνο το θέμα της οικονομίας σε ενέργεια και κόστος αλλά αυτό που προσφέρει μια τέτοια υπόσκαφη κατοικία είναι η πολύ χαμηλή αυξομείωση της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια λειτουργίας του. Αυτό οφείλεται στην αδράνεια της μάζας του εδάφους αλλά και της κατασκευής, κάτι που το κτήριο αναφοράς δε διαθέτει.