Το 1864, ο FyodorDostoevskyγράφει το Υπόγειο, ένα ιδιότυπο μυθιστόρημα σε πρώτο πρόσωπο που περιγράφει τη ζωή ενός μοναχικού άνδρα στην Αγία Πετρούπολη. Ένα αιώνα μετά, το 1976, ο MartinScorseseσκηνοθετεί τον Ταξιτζή, με ήρωα ένα μοναχικό άνδρα της Νέας Υόρκης. Από τα δύο έργα, προκύπτουν οι ίδιοι κοινωνικοί προβληματισμοί, όσον αφορά στη σχέση του ανθρώπου με το αστικό περιβάλλον. Διερευνάται ο τρόπος περιγραφής της Πετρούπολης από τον Dostoevskyκαι ο τρόπος απεικόνισης της Νέας Υόρκης από τον Scorseseκαι μελετώνται παράλληλα τα πορτραίτα των πόλεων- μητροπόλεων του κάθε δημιουργού. 

 Η σχέση του Υπογείου με τον Ταξιτζή έχει αναφερθεί σε λογοτεχνικά και κινηματογραφικά άρθρα, χωρίς, όμως, να έχει γίνει ποτέ λόγος για τη σχέση των χώρων, στους οποίους εκτυλίσσονται. Η παρούσα μελέτη καταγράφει και συγκρίνει τους χώρους δράσης των δύο έργων με γενικότερο διαχωρισμό σε οικείους και «ανοίκειους». Μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Υπογείου και τα υποκειμενικά πλάνα του Ταξιτζή γνωρίζουμε τoχώρο από την οπτική του πρωταγωνιστή. Έτσι, ο προσωπικός χώρος αποκτά θεωρητικές διαστάσεις και μεταμορφώνεται και στα δύο έργα από στενό και αποπνικτικό χώρο σε νοητικό, σε καταφύγιο και σε άβατο. Ο «ανοίκειος χώρος», όπου εξελίσσεται η ιστορία, χωρίζεται σε στενούς χώρους ή «κατώφλι» και σε ανοιχτούς ή «πλατεία». Σύμφωνα με την κριτική του Μιχαήλ Μπαχτίν για το έργο του Dostoevsky, το «κατώφλι» είναι ο χώρος όπου κλιμακώνεται η κρίση και η «πλατεία» ο χώρος όπου εκτονώνεται η κρίση. Από την έρευνα προκύπτει ότι η θεωρία αυτή ισχύει και στον Ταξιτζή.

 Η επαφή με τον έξω κόσμο γίνεται μέσω γυάλινων επιφανειών στον Ταξιτζή και μέσω της χαραμάδας στο Υπόγειο. Τα στοιχεία αυτά, εκτός από το συμβολισμό τους για τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, λειτουργούν και ως διαχωριστικά ανάμεσα στον εξομολογούμενο (ήρωας) και τον εξομολογητή (αναγνώστης/θεατής).

 Η πόλη παρουσιάζεται και στα δύο έργα ως κόλαση, μέσα από εικόνες, φράσεις και αναφορές και η είσοδος των πρωταγωνιστών σε ζοφερά μέρη συμβολίζει την κάθοδό τους στην κόλαση. Η πόλη, όπως και ο προσωπικός χώρος, δηλαδή το δωμάτιο και το ταξί, προσδιορίζουν τον ήρωα, ο οποίος ταυτίζεται με το αστικό περιβάλλον στον οποίο ζει. Ήρωας και χώρος είναι στοιχεία αλληλένδετα και αλληλοεξαρτώμενα.

 Μελετώντας παράλληλα τα δύο έργα, συμπεραίνεται ότι ταυτίζονται οι ήρωες, οι χώροι τους και οι πόλεις τους και το γεγονός ότι δημιουργήθηκαν σε διαφορετικό ιστορικό χρόνο και γεωγραφικό τόπο παρέχει σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση και της σημερινής κοινωνίας.