Το Κάστρο της Σίφνου αποτελεί έναν αξιόλογο οικισμό στο νησί για την τοποθεσία του, την ιστορία του και την αρχιτεκτονική του. Η γεωγραφία του και η χωροταξική οργάνωση των κατοικιών μέσα στον οικισμό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και είναι αποτελέσματα της πολυτάραχης μεσαιωνικής του ιστορίας και επακόλουθο των συνθηκών διαβίωσης στον οικισμό τα χρόνια εκείνα.
Η αρχιτεκτονική του οικισμού ερμηνεύεται μέσα από τις ανάγκες των κατοίκων της εποχής και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς διατηρείται μέχρι και σήμερα. Στην έρευνα που ακολουθεί μελετήθηκαν η ιστορία του νησιού και τα γενικά χαρακτηριστικά του και στη συνέχεια μαζί με την επιτόπια έρευνα στο νησί συλλέχθηκαν στοιχεία για την ιστορία, την αρχιτεκτονική, τη χωροταξία του Κάστρου αλλά και την κατοίκηση σε αυτό. Επίσης μελετήθηκαν οι κατηγορίες των οικισμών, η κατασκευή τους και η καθημερινή ζωή των κατοίκων. Οι σημερινοί κάτοικοι μας βοήθησαν να κατανοήσουμε τις δυσκολίες της εποχής εκείνης και μας φιλοξένησαν στις κατοικίες τους για να καταγράψουμε την κατάστασή τους και να ενημερωθούμε για τον τρόπο κατασκευής τους.
Παράλληλα μελετώντας τα κλιματικά δεδομένα της περιοχής, αναρωτηθήκαμε για τις συνθήκες διαβίωσης στο εσωτερικό των κατοικιών την εποχή εκείνη και ακολουθήσαμε μια ερευνητική διαδικασία με τη βοήθεια σχεδιαστικών προγραμμάτων. Μέσα από τη μελέτη τεσσάρων κατοικιών που επιλέχθηκαν, σκοπός της έρευνας αυτής ήταν η διερεύνηση της ενεργειακής τους συμπεριφοράς. Εξετάστηκε σε κάθε κτίριο η μορφολογία, η κατασκευή και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και παράλληλα οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που οδήγησαν σε μεταγενέστερες παρεμβάσεις. Διερευνήθηκαν με λεπτομέρεια τα υλικά της κατασκευής των κατοικιών αυτών , με σκοπό τη ρεαλιστικότερη αναπαραγωγή τους σε μοντέλα, με τη βοήθεια σχεδιαστικών προγραμμάτων. Εισάγοντας όλα τα απαραίτητα στοιχεία περί κατασκευής της κατοικίας, θέσης, προσανατολισμού , ενημερωθήκαμε για τα απαιτούμενα φορτία θέρμανσης και ψύξης των κατοικιών όλο το χρόνο αλλά και για τα επίπεδα φυσικού φωτισμού στο εσωτερικό.
Σκοπός της χρήσης των προγραμμάτων ήταν να εκτιμηθεί η επίδραση που είχαν τα διαφορετικά χαρακτηριστικά μορφής και θέσης που είχαν εφαρμοστεί στον κάθε τύπο κτιρίου, στο εσωτερικό μικροκλίμα που ανέπτυσσαν. Οι κατοικίες που μελετήθηκαν δεν κατασκευάστηκαν προφανώς με βάση την ενεργειακή τους απόδοση, όπως γίνεται σήμερα, αλλά ενδεχομένωςακολουθούνταν καθημερινές πρακτικές βγαλμένες μέσα από την εμπειρία. Επομένως τα αποτελέσματα από τη μοντελοποίηση των κτιρίων χρησιμοποιήθηκαν αφενός για σύγκριση μεταξύ τους και αφετέρου για να εκτιμηθούν οι σημερινές ανάγκες τους, ώστε να λειτουργούν σε συνθήκες θερμικής άνεσης, με βάση τα σημερινά δεδομένα.
Τα αποτελέσματα που συλλέχθηκαν, βοήθησαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων για την καθημερινή διαβίωση στον οικισμό του Κάστρου το 18ο αιώνα. Παράλληλα η αναγωγή των αποτελεσμάτων αυτών στα σημερινά δεδομένα μας οδηγεί σε νέα συμπεράσματα και σκέψεις που αφορούν τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και απαιτήσεις της εποχής. Η σύγχρονη ανάγκη για ενεργειακά αυτόνομες κατοικίες, αποδεσμευμένες από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και που εκμεταλλεύονται τις φυσικές πηγές, συνδέεται άμεσα με το αντικείμενο της έρευνας, καθώς τα αποτελέσματα οδηγούν σε διαπιστώσεις ικανές για την επίτευξη του στόχου αυτού.