Η έρευνά μας ξεκίνησε από το ενδιαφέρον μας σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους τα κτήρια στην αρχιτεκτονική συνδιαλέγονται με την γη..Οι τρόποι αυτοί, άλλοτε δείχνουν μια μικρότερη ή μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς το πως το κτήριο συνυφαίνεται με τη γη ενώ άλλοτε πλήρη αδιαφορία Αυτή ακριβώς η διαβάθμιση, ώθησε το ενδιαφέρον μας για περαιτέρω έρευνα.
Το κτίσμα συνδιαλέγεται με τη γη , εννοούμενη ως έδαφος, με πολλούς τρόπους. Απλώς εδράζεται, αποσπάται από αυτή με διάφορους τρόπους ή βυθίζεται σε αυτή σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ίσως και ως το σημείο εξαφάνισής του. Το κτίσμα προσαρμόζεται στα χαρακτηριστικά του ανάγλυφου ή συγκρούεται με αυτά.
Βέβαια η αρχιτεκτονική παραγωγή των τελευταίων χρόνων παρουσιάζει συχνά προτάσεις όπου το κτήριο ,το έδαφος και το τοπίο προσδιορίζονται διαφορετικά. Εξίσου όμως συνεχίζουν να έχουν απήχηση δοκιμασμένες προσεγγίσεις ,όπως για παράδειγμα τα υπόσκαφα κτήρια. Αντλήσαμε τα παραδείγματά μας από τα υπόσκαφα κτήρια της τελευταίας κυρίως δεκαετίας ,αλλά και από αυτά που μιμούνται το ανάγλυφο του εδάφους. γιατί κυρίως σε αυτήν φαίνεται αυτή η ποικιλία στο διάλογο κτίσματος και εδάφους .
.Η έρευνά μας βασίστηκε σε βιβλιογραφία ,σε άρθρα αρχιτεκτονικών περιοδικών ,σε δημοσιεύσεις του διεθνούς αρχιτεκτονικού τύπου για το αρχιτεκτονικό έργο επώνυμων αρχιτεκτόνων.
Στην έρευνά μας εξετάζουμε και αντιπαραβάλλουμε ,χαρακτηριστικά κτήρια παραδείγματα Από αυτά κάποια κινούνται μέσα στα πλαίσια μιας συμβατικής προσέγγισης όπου το κτήριο είναι σε ήπια σχέση με το έδαφος και το τοπίο .Τα κτήρια προσαρμόζονται στην ιδιαιτερότητα του εδάφους όπως για παράδειγμα στην κλίση του και γίνεται χρήση οικοδομικών υλικών πιο παραδοσιακών συνήθως από το εγγύτερο περιβάλλον, ενώ υπάρχει φιλική διάθεση προς το τοπίο. Ή βυθίζονται στη γη και σχεδόν εξαφανίζονται.
Από την άλλη παρουσιάζονται περιπτώσεις που ανατρέπουν την μέχρι πρότινος σχέση κτηρίου , εδάφους ,τοπίου καθώς όλα εμπλέκονται . Δημιουργείται με αυτό τον τρόπο μία νέα μορφή υβριδικών θα λέγαμε κτηρίων και κατά συνέπεια ένα νέο είδος αρχιτεκτονικής ,η γεωαρχιτεκτονική. Αυτή η αρχιτεκτονική προσέγγιση , διεύρυνε τα όρια της αρχιτεκτονικής, με την έννοια ότι τα όρια κτηρίου ,τοπίου ήταν σαφή και επιπλέον δεν υπήρχε παλαιότερα σαφής πρόθεση να προσομοιάζει το κτήριο ,με το έδαφος ή και το τοπίο.
Στο πρώτο κεφάλαιο ασχολούμαστε με μια αναδρομή σχετικά με τη σχέση του ανθρώπου με τη σπηλαιώδη κατοίκηση και τη σημασία της ανθρώπινης κίνησης προς στο εσωτερικό της γης..Επίσης με τα μυθολογικά στοιχεία της σχέσης της γης και του ανθρώπου, στην Αρχαία Ελλάδα. Αναφέρουμε κάποιες περιπτώσεις υπόσκαφων κτισμάτων ,σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό , από την ιστορία της αρχιτεκτονικής .
Αναφέρουμε την ευρύτητα του όρου της μίμησης του Πλάτωνα , για να ερμηνεύσουμε την μίμηση του ανάγλυφου του εδάφους, από σύγχρονους αρχιτέκτονες.
Παρατηρούμε τον διάλογο εδάφους και κτίσματος καθώς και την προσπάθεια αναζήτησης νέων μορφών στην αρχιτεκτονική.
Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζουμε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις κτηρίων σε σχέση με το υπέδαφος.
Υπόσκαφα κτήρια που είναι μέσα στο έδαφος σε μικρότερο η μεγαλύτερο βαθμό και κτήρια που μιμούνται η όχι το εδαφικό ανάγλυφο.
Εξετάζουμε ενδεικτικά παραδείγματα κτηρίων της πρώτης προσέγγισης, υπόσκαφων κτηρίων όπως το ChiccoMuseumτου TandaoAndo, το Cesar Manrique FoundationStudioστις Κανάριες Νήσους, των Palermκαι Tabaresκαι το IgualadaCemetery, EnricMirallesκαι CarmePinos.
Από τη δεύτερη προσέγγιση, κτηρίων ως φυσικό ανάγλυφο, εξετάζουμε κτήρια όπως το PaulKleeCenter, στη Βέρνη της Ελβετίας ,του RenzoPianoBuildingWorkshopκαι το CityofCultureofCalisiaτου PeterEisenmanκαθώς και το InternationalPortTerminal, στη Yokohama, της Ιαπωνίας.
Συμπερασματικά προχωρούμε σε μια συγκριτική αποτίμηση των παραπάνω αρχιτεκτονικών έργων και συγκεκριμένα για τη σχέση της αρχιτεκτονικής μορφής με το έδαφος, για τις όψεις τους, σχετικά με την γεωμετρία τους και αν τα νέα μέσα σχεδιασμού βοήθησαν στο σχεδιασμό νέων μορφών ,για την υλικότητά τους.
Ο διάλογος κτίσματος και εδάφους προσφέρει ένα προνομιακό πεδίο για να διαγνώσουμε τις δυνατότητες αλλά και τα προβλήματα των παγιωμένων διχοτομήσεων, όπως κτίσμα/έδαφος, φυσικό τεχνητό, μέσα/έξω.
Αμετακίνητα όρια ,φτάνουν δε στο σημείο να καταργούνται είτε στα υπόσκαφα κτήρια είτε σε αυτά που μιμούνται το φυσικό ανάγλυφο, όπως στα κτήρια του TandaoAndo και του PeterEisenman.
Η συναίρεση του κτίσματος και του εδάφους ανοίγει νέα πεδία δυνατοτήτων για την αρχιτεκτονική έκφραση αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν η αρχιτεκτονική και η γη να συνυπάρχουν και να αλληλονοηματοδοτούνται.