Η κτιριακή εξέλιξη των ψυχιατρείων είναι η συνισταμένη της εξέλιξης της ψυχιατρικής σκέψης αλλά και της κοινωνιολογικής εξέλιξης.
Η έννοια του ψυχιατρικού ασύλου ξεκινά από την ίδρυση του Γενικού Νοσοκομείου στην Αγγλία του 17ου αιώνα και καταλήγει θεωρητικά στη σημερινή εικόνα μέσα από το έργο των Tuke, FrancoBasagliaκαι του Freud. Για την εξέλιξη αυτή έγιναν έρευνες πάνω στη συμπεριφορά και τις ανάγκες των ψυχασθενών και στις επιδράσεις του εκάστοτε αστικού περιβάλλοντος.
Στην αρχή ο ασθενής αντιμετωπιζόταν σαν ζώο, μόνο με την πάροδο των αιώνων, την εξέλιξη της ιατρικής, αρχίζει να αντιμετωπίζεται σαν άνθρωπος, ασθενής με ιδιαίτερες αντιλήψεις και ανάγκες.
Με τον εκσυγχρονισμό της ιατρικής και την αναγνώριση του κλάδου της ψυχιατρικής, την προσθήκη της ψυχαναλυτικής έχουμε και τον εκσυγχρονισμό των ψυχιατρείων λειτουργικά αλλά και κτιριακά. Αρχίζει πλέον να παίζει ρόλο το μέγεθος του ψυχιατρείου, η θέση του στα αστικά κέντρα, η ανάγκη του ασθενή για ιδιωτική ζωή, έκφραση αλλά πάνω απ’ όλα την κάλυψη του αισθήματος ασφάλειας.
Η αισθητική μέσα από τη διακοσμητική και το χρώμα παράλληλα με τη λειτουργικότητα δίνει το έναυσμα για ουσιαστικές αλλαγές στο σύστημα σχεδιασμού και νοσηλείας. Πλέον το κτίριο και το φυσικό περιβάλλον είναι κομμάτι της θεραπευτικής αγωγής.
Παράλληλα με την ανθρωπιστική προσέγγιση του προβλήματος, παραθέτονται σύντομα σχεδιαστικές αρχές που αναζητήθηκαν στην προσπάθεια δημιουργίας ενός κατάλληλου περιβάλλοντος που δεν παραπέμπει σε άσυλο.
Στα νοσοκομεία ο ασθενής μένει στα στενά πλαίσια των παροχών υγείας, ενώ η παραμονή σε μία θεραπευτική κοινότητα εξασφαλίζει τα παραπάνω μέσα σε ένα περιβάλλον πιο φιλόξενο, πιο δημιουργικό.
Στην Ελλάδα την περίθαλψη των ασθενών με ψυχικές παθήσεις αναλαμβάνουν ειδικά ψυχιατρικά νοσοκομεία, τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, τα κέντρα ψυχικής υγείας και άλλες δομές στην κοινότητα.
Στα πλαίσια της ερευνητικής προσπάθειας, λόγω απαγόρευσης της εισόδου μου σε ψυχιατρικούς τομείς γενικών νοσοκομείων, επιχείρησα την προσέγγιση νεαρής ηλικίας μαθητών- ένα πολύ ευαίσθητο κομμάτι του πληθυσμού με ποικίλα προβλήματα. Η επαφή αυτή με τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς, μου έδωσε την δυνατότητα να ενημερωθώ για το έργο των Κ.Δ.Α.Υ ειδικών κέντρων για την αντιμετώπιση μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες και προβληματικές συμπεριφορές.