Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1887 και άφησε την τελευταία του πνοή στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1968. Αποτελεί μια από τις εμβληματικότερες πνευματικές μορφές του ελληνικού μεσοπολέμου, ενώ το αυτόνομο ποιητικό και καλλιτεχνικό έργο του αναφέρεται ως βασικός προασπιστής της ελληνικής παράδοσης. Χαρακτηρίζεται ως μια σύνθετη προσωπικότητα, καθώς στη ζωή του δεν ασχολήθηκε αποκλειστικά με την αρχιτεκτονική. Υπήρξε ταυτόχρονα στοχαστής, φιλόσοφος, ποιητής και ζωγράφος.
Η ιστορική περίοδος κατά την οποία έδρασε και δημιούργησε χαρακτηρίζεται από τις προσπάθειες των ελλήνων δημιουργών να διαμορφώσουν την σύγχρονη ελληνική τέχνη και αρχιτεκτονική. Τόσο κατά τις δεκαετίες του 20’ και του 30’ όσο και κατά τις δεκαετίες του 40’ και του 50’ η ελληνική πραγματικότητα κλονισμένη από τις συνέπειες δύο παγκοσμίων πολέμων αναζητεί τον αυτοπροσδιορισμό της μέσα από την «επιστροφή στις ρίζες».
Ειδικότερα, ο Πικιώνης αναζητεί αυτόν τον αυτοπροσδιορισμό στην αρχαία ελληνική κληρονομιά, η οποία επανεντασσόταν στη χώρα και στην ανώνυμη λαϊκή τέχνη, μέσω του ευρωπαϊκού νεοκλασικισμού. Οι αναζητήσεις του λαμβάνουν χώρα τόσο μέσα στο πλαίσιο της διάδοσης του μοντέρνου κινήματος όσο και στο γενικότερο κλίμα αναζήτησης της ταυτότητας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους μέσα από τις αναφορές στο Βυζάντιο και στην αρχαιοελληνική παράδοση. Παράγοντας και επιρροή αποτελεί επίσης για τον ίδιο το ευρωπαϊκό ρομαντικό κίνημα του 19ου αι.
Στη διάρκεια της ζωής του ο νους του περιπλανιόταν ανάμεσα στο μοντέρνο και το παραδοσιακό, το ξένο και το ελληνικό, την δύση και την ανατολή. Παρότι ο ίδιος σχεδόν ποτέ δεν χρησιμοποίησε τον όρο «ελληνικότητα» εντούτοις αναζητούσε ακριβώς αυτό, μέσα σε ένα πλαίσιο όπου προσπαθούσε να συσχετίσει το παρελθόν με τη σύγχρονη εποχή.
Θα μελετηθεί η σχέση του Πικιώνη με τη ζωγραφική, το Μοντέρνο κίνημα, την παράδοση, τη φύση, την Ανατολή και την ελληνική αρχαιότητα, μέσα από τα κείμενα και τα έργα του ως επιρροές που καθόρισαν την αρχιτεκτονική του πορεία. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει η περιγραφή και η ανάλυση των έργων Ακροπόλεως, των διαμορφώσεων των λόφων της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου. Το έργο πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 50’, όταν η γενική κατεδάφιση και η ανοικοδόμηση της Αθήνας, και ειδικότερα των περιοχών γύρω από την Ακρόπολη, βρίσκει τον Πικιώνη να παράγει το σημαντικότερο έργο του και ένα από τα σημαντικότερα της ελληνικής αρχιτεκτονικής.