Η ατμόσφαιρα είναι ένα θεμελιώδες στοιχείο της ανθρώπινης αντίληψης καθώς είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αισθάνονται και αντιλαμβάνονται το χώρο που βρίσκονται. Με λίγα λόγια η ατμόσφαιρα διαμορφώνει τον χώρο στον οποίο βρίσκεται ένα άτομο σαν ολότητα: τις σχέσεις του με το περιβάλλον, με τους άλλους ανθρώπους κλπ. Γι αυτό το λόγο οι ατμόσφαιρες είναι εξαιρετικά σημαντικές για την θεωρία και την πρακτική της αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική αποτελείται ουσιαστικά από την παραγωγή ατμόσφαιρας και έτσι ο πιο γνήσιος τρόπος πρόσβασης είναι μέσω της σωματικής παρουσίας.
Η παρούσα ερευνητική εργασία αποτελεί μία προσπάθεια προσέγγισης των λουτρικών εγκαταστάσεων μέσα από το πρίσμα της ατμόσφαιρας. Στο πρώτο μέρος επιχειρείται μία μελέτη της έννοιας της ατμόσφαιρας μέσα από σύγχρονες θεωρητικές και φιλοσοφικές απόψεις. Γίνεται μία προσπάθεια ανάλυσης και επεξήγησης διάφορων ερωτημάτων που δημιουργούνται όπως: Τι είναι η ατμόσφαιρα; Ποια η σύνδεση του όρου με την αρχιτεκτονική; Πώς κατασκευάζουμε ατμόσφαιρες; Ποιοι παράγοντες σχετίζονται με την δημιουργία τους; Ποιος ο ρόλος της σωματικής παρουσίας στο χώρο; Πως βιώνει το κάθε άτομο την ατμόσφαιρα; Τέλος γίνεται μία προσπάθεια συλλογής ορισμένων στοιχείων που συμβάλλουν στη δημιουργία ατμόσφαιρας.
Το δεύτερο μέρος εστιάζει στην ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στις λουτρικές εγκαταστάσεις μέσα από το πέρασμα των χρόνων .Η χρήση του λουτρού είναι τόσο παλαιά όσο και η ιστορία του ανθρώπου. Γίνεται μία προσπάθεια συλλογής των στοιχείων που απαρτίζουν την ατμόσφαιρα καθώς τα λουτρά εκτός από χώρους χαλάρωσης και ευεξίας αποτελούν και σημεία συνάντησης, τόπους κοινωνικών συναναστροφών, εντάσεων κα. Τα λουτρά θεωρούνται σημαντικά για τον κοινωνικοθρησκευτικό ρόλο που έπαιξαν στις κοινωνίες ανά τους αιώνες και σίγουρα η χρήση τους δεν περιοριζόταν μόνο στον τομέα της καθαριότητας και της προσωπικής υγιεινής. Μιλάμε για χώρους ψυχικής και πνευματικής κάθαρσης, χώρους όπου οι λουόμενοι ξέφευγαν από τα προβλήματα τις καθημερινότητας και μπορούσαν να βιώσουν και να νιώσουν ένα είδος ελευθερίας. Η ανάγκη για καθαριότητα, φροντίδα και περιποίηση σε όλους τους πολιτισμούς ανεξαρτήτως θρησκείας και παράδοσης οδήγησε στην εξέλιξη των λουτρών. Βέβαια τα λουτρά πολλές φορές θεωρήθηκαν χώροι ανήθικοι και δέχτηκαν σκληρές κριτικές. Πέρα από αυτό, η αρχιτεκτονική των κτιρίων αυτών, εξακολουθεί να έχει ένα και μόνο κοινό ζητούμενο : τη δημιουργία τέτοιας χωρικής συνθήκης, η οποία θα καταστήσει το περιβάλλον στο εσωτερικό τους ιδανικό για ψυχική και σωματική γαλήνη.
Η εργασία ολοκληρώνεται με το παράδειγμα των θερμών λουτρών Πολιχνίτου, στην Λέσβο, τα οποία βρίσκονται σε μία ιδιαίτερα ατμοσφαιρική περιοχή όπου θερμά νερά αναβλύζουν από πηγές, η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη ατμούς ενώ υπάρχουν πολλά ίχνη που μαρτυρούν ιστορίες του παρελθόντος καθώς οι εγκαταστάσεις των συγκεκριμένων λουτρών έχουν τις ρίζες τους στην εποχή της τουρκοκρατίας. Μέσα από μία προσωπική περιπλάνηση στο χώρο, σε συνδυασμό με συζητήσεις με λουόμενους και κατοίκους του χωριού που συνάντησα στα λουτρά , γίνεται μία καταγραφή των στοιχείων που συνθέτουν την ατμόσφαιρα των θερμών λουτρών, αλλά και την συνολική λουτρική εμπειρία εκεί.