Στην παρούσα Ερευνητική Εργασία γίνεται προσπάθεια διερεύνησης, τόσο μέσω βιβλιογραφικής έρευνας όσο και μέσω έρευνας πεδίου, των γενικών χαρακτηριστικών και ιστορικών στοιχείων (εν συντομία) της νήσου Πάρου (αγαπημένου μου τόπου), της γεωλογικής γέννησης του Αιγαίου Πελάγους και των Κυκλάδων, της γεωλογίας και γεωμορφολογίας της Πάρου, των πετρωμάτων του υπεδάφους της, της εξόρυξης αυτών από τα αρχαία και τα σύγχρονα εν ενεργεία λατομεία της, καθώς και της επεξεργασίας – μετασχηματισμού τους σε δομικούς λίθους και του κτισίματός τους από τους ανώνυμους Παριανούς τεχνίτες - πετράδες, με τελικό στόχο τη χρήση τους στη λαϊκή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική του νησιού. Εξετάζεται κυρίως το ζήτημα της χρήσης και του εντοπισμού των πετρωμάτων της Παρίας (Παριανής) γης (δηλαδή του Παριανού υπεδάφους), που αποτελούν ορισμένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά φυσικά υλικά δόμησης από την αρχαιότητα έως σήμερα, στις πέτρινες λαϊκές κατασκευές του νησιού. Αναλύονται οι τύποι και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών των οικοδομικών πετρωμάτων, όπως είναι το αρχαίο Παριανό μάρμαρο - η περίφημη «Παρία λίθος» ή «Λυχνίτης», το σύγχρονο Παριανό μάρμαρο, οι Παριανές «μαρμαρόπετρες» και «ψαρόπλακες», οι σχιστόλιθοι και οι «ασβεστόπετρες», όπως είναι οι τοπικές ονομασίες τους. Ακόμη, γίνεται ειδική αναφοράστην πέτρα και την ιδιαίτερη σχέση της με την ανώνυμη αρχιτεκτονική της Πάρου και τους λαϊκούςκτίστες -τεχνίτες του νησιού. Στη συνέχεια, περιγράφονται λεπτομερώς οι οικοδομικές εφαρμογές των Παριανών πετρωμάτων στη λαϊκή αρχιτεκτονική του τόπου, τόσο στις λίθινες κατασκευές εντός των παραδοσιακών οικισμών, όπως για παράδειγμα στα λαϊκά και νεοκλασικά - αρχοντικά σπίτια και κτήρια, στις εκκλησιές, αλλά και σε λίθινες υπαίθριες διαμορφώσεις των οικισμών, όσο και στις πέτρινες αγροτικές κατασκευές εκτός οικισμών στην ύπαιθρο της Πάρου, όπως λόγου χάρη στις χαρακτηριστικές «πεζούλες» - αναβαθμίδες, στις «κατοικιές», στους περιστεριώνες και στους ανεμόμυλους. Στο τέλος, γίνεται και ιδιαίτερη αναφορά στις σύγχρονες λίθινες κατασκευές που κτίζονται στο νησί και στα τοπικά πετρώματα που τις δομούν.