Το παρόν ερευνητικό πραγματεύεται την εμφάνιση του θεσμού των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, τη σταδιακή δημιουργία των πανεπιστημιουπόλεων και τις ποικίλες σχέσεις που ανέπτυξαν οι τελευταίες με τον αστικό χώρο που τις περιβάλλουν. Αρχικά, γίνεται λόγος για τα πρώιμα χωρικά μοντέλα σχεδιασμού των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που ιδρύθηκαν κατά το Μεσαίωνα, στην Ευρώπη και ,κατά το 18ο αιώνα, στην Αμερική. Αναφέρονται τόσο οι αρχικές ιδέες όσο και η μετέπειτα εξέλιξη τους μέχρι τον 20ο αιώνα σχετικά με τις υποδομές, το εκπαιδευτικό σύστημα και τη σχέση αλληλεπίδρασης με την πόλη που εδρεύουν. Τα πρώιμα ακαδημαϊκά συγκροτήματα αποτέλεσαν πρότυπα χωρικού σχεδιασμού πανεπιστημιουπόλεων για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Λόγω της εξέλιξης των πόλεων και των πολισμών, γεννήθηκαν υβριδικά χωρικά μοντέλα σχεδιασμού πανεπιστημιουπόλεων τα οποία οικειοποιούνται ένα μέρος των συνολικών στοιχείων που χαρακτήριζαν τα πρώιμα πανεπιστήμια. Αναφέρονται αναλυτικά παραδείγματα αυτών των υβριδικών μορφών, καθώς και επίσης και ο τρόπος σχεδιασμού και η επιλογή της τοποθεσίας ενός ακαδημαϊκού συμπλέγματος συναρτήσει με τον αστικό ιστό.

Τέλος γίνεται λόγος στη σχέση αλληλεπίδρασης της πόλης με το πανεπιστήμιο και παρατίθενται οι οικονομικές, οι χωρικές και οι κοινωνικές αμφίδρομες σχέσεις των δύο θεσμών.