ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
 

Ειδητική και εννοιολογική εικονογράφηση του αρχείου στον Παντελή Λαζαρίδη

Φίλιππος Ωραιόπουλος
Αρχιτέκτων-ιστορικός, αναπλ. καθηγητής Π.Θ.

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

(…)Η συνθήκη του αρχείου θα ήταν η εξωτερικότητα ενός τόπου , η τοπογραφική ενεργοποίηση μιας τεχνικής παρακαταθέσεως, η συγκρότηση μιας βαθμίδας και ενός εξουσιαστικού σημείου(...).
J. Derrida, Η έννοια του Αρχείου, μετ.Κ.Παπαγιώργης, Αθήνα 1996

Το αρχείο στη δυτική παράδοση αποτελεί ένα μνημοτεχνικό μηχανισμό διαχείρησης του γραπτού λόγου.
Διαδέχτηκε τον αντίστοιχο μνημοτεχνικό μηχανισμό του προφορικού λόγου, γνώρισμα της αρχαίας ρητορικής.
Η δομή αυτού του μηχανισμού σχηματίζονταν από την αφήγηση εικόνων διαδοχικών γεωμετρικών τόπων ζωής.
Αντίθετα τα αρχεία του γραπτού λόγου, που αντικατέστησαν τον προφορικό μνημοτεχνικό μηχανισμό, σχηματίστηκαν από τη διαδοχική και αφηρημένη αριθμητική παράθεση, τίτλων, λέξεων, επιγραμμάτων κ.ά.
Τα σημερινά προγράμματα διαχείρισης της πληροφορίας επανατοποθετούν τη χρήση των μνημοτεχνικών τόπων -levels- του προφορικού λόγου με τη χρήση εικονιδίων. Αυτά υπακούουν στον εννοιολογικό μηχανισμό του προγράμματος.
Ένα νέο είδος προφορικότητας επανεμφανίζεται στη διαχείριση της πληροφορίας εντός των ορίων των προγραμμάτων.
Η κριτική διαχείριση της νέας εικόνας περνά από την αφηρημένη ανάλυση των συστατικών υλικών στοιχείων της εικόνας (ίχνη-pixels), πριν σχηματίσει ένα νέο είδος λόγου, που δεν είναι ούτε προφορικός, ούτε γραπτός, αλλά η δομική συνύπαρξή τους.
Εδώ ένα νέο είδος πολιτικού και εικαστικού λόγου διαμορφώνεται.
Ο Παντελής Λαζαρίδης διατυπώνει ένα τέτοιο λόγο με συνέχεια μετασχηματισμών και συνέπεια ζωής.
Στην περίπτωσή μας εικονογραφείται το είδος του αρχείου του.

 

ΚΕΦΆΛΑΙΟ Α.


1.τα είδη των μνημονικών τόπων του Π.Λαζαρίδη:
Il n’est pas difficile de saisir les principes généraux de la mnémonique. Le premier pas consistait à imprimer dans la mémoire une série de loci, de lieux. Le type le plus commun, sinon le seul, de système mnémonique de lieux était le type architectural. C’est Quintilien qui donne la description la plus claire du procédé. Pour former une série de lieux dans le mémoire, il faut, dit-il, se rappeler un bâtiment, aussi spacieux et varié que possible, avec l’atrium, la salle de séjour, les chambres à coucher, les salons, (…). Les images qui doivent rappeler le discours –comme exemple, on peut, dit Quintilien, utiliser une ancre ou une arme_ sont alors en imagination dans les lieux qui sont été mémorisés dans le bâtiment. (Frances A. Yates, L’art de la mémoire, (tr. Française, Paris 1975, σ.14)

 

[ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ]

 

[ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ. ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΣΤΑ CD]




Διαμέρισμα στην οδό Όγλ στο Βόλο

Διαμέρισμα γωνία Σίνα και Διδότου στην Αθήνα

Γραφείο στην αρχιτεκτονική σχολή Βόλου

Γραμματεία στην αρχιτεκτονική σχολή Βόλου

Εργαστήριο οπτικοακουστικών μέσων
-επεξεργασίας εικόνων
-επεξεργασίας ήχου





2. τα είδη των αρχείων του Π.Λαζαρίδη

L’art de la mémoire est comme une écriture intérieure. Ceux qui connaissent les lettres de l’alphabet peuvent écrire ce qu’on leur dicte et lire ce qu’ils ont écrit. De même ceux qui ont étudié la mnémonique peuvent mettre dans des lieux ce qu’ils ont entendu et le redire de mémoire. «Car les lieux ressemblent beaucoup à des tablettes enduites de cire ou à des papyrus, des images à des lettres, l’arrangements et le fait de prononcer un discours à la lecture».
Frances A. Yates, L’art de la mémoire, (tr. Française, Paris 1975, σ.18)




[ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ]




[ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ. ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΣΤΑ CD]


Αρχείο εφημερίδων

Αρχείο εικόνων

Αρχείο video

Αρχείο cd – δίσκων

Αρχείο βιβλίων – βιβλιοθήκες

Αρχείο αλληλογραφίας – διοικητική και προσωπική

Διάφορα


 

 

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β.


εννοιολογικό σύστημα
α.η έννοια της εικόνας


Εἰκών ἐστιν ὁμοίωμα ἀρχέτυπον ὅλον ἐν ἑαυτῇ του ἐντυπωμένου τὀ εἶδος διὰ τῆς ἐμφερείας ἐναποματτομένη, τῷ διαφόρῳ τῆς οὐσίας, κατὰ τὴν ὕλην καὶ μόνον παραλλάσσουσα· Nicephorus Antiriticus I 27A

, εἰκὼν μὲν οὖν ἐστὶν ὁμοίωμα χαρακτηρίζον τὸ πρωτότυπον, μετὰ του καὶ τινα διαφορὰν ἔχειν πρὸς αὐτό. Οὐ γὰρ κατὰ πάντα ἡ εἰκὼν ὁμοιοῦται πρὸς τὸ ἀρχὲτυπον Jean Damascène, P.G. 94 De Imaginibus orationes 1, discours Α' 9.3-6

L’image est toujours sacré(...).Le sens de «sacré» ne cesse en effet d’être confondu avec celui de « religieux » ( ...) la religion est l’observation d’un rite qui forme et qui maintient un lien(...) . Le sacré , quant à lui , signifie le séparé, le mis à l’ écart, le retranché , en un sens, religion et sacré s’opposent donc comme le lien s’oppose à la coupure . (J .L. Nancy , Au fond des images, Paris 2003, σ, 11

 

[ΘΑ ΔΟΘΕΙ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΕΙ ΠΛΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ]

 

 

β.η έννοια του ίχνους
(…) Το γαρ ίχνος του αμόρφου μορφή, τούτο γουν γεννά την μορφήν, ουχ η μορφή τουτο (…), Πλωτίνος, Εννεάδες (Ι 6.7, στ.30-31)

[ΘΑ ΔΟΘΕΙ ΣΕ ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟ]

Faire image, c’est donner du relief, du saillant, du trait, de la présence. (J .L. Nancy , Au fond des images, Paris 2003, σ. 125



[ΘΑ ΔΟΘΟΥΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ΠΛΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ]


γ. η έννοια της πολιτικής διαχείρησης

(…) La défense de la production iconique reste une obligation spirituelle dans le droite ligne de la pensée des évangélistes et de Pères. Chez Nicéphore la méditation est d’une tout autre envergure : elle concerne la nature de toute image et l’impossibilité de penser et de gouverner sans elle. (M.J. Mondzain, Image, icône, économie, Paris 1996, σ. 21)



(…) M.J. Mondzain a donné dans Image, icône, économie (Paris Seuil, 1996) une remarquable analyse des élaborations byzantines qui ont logé au coeur de notre tradition « un concept de l’image qui exide un vide au coeur de la visibilité ».Ses voies et ses intentions différent des miennes, mais elles se croisent aussi, et ce croisement est sans doute révélateur d’une exigence actuelle : le règne des images « pleines » rencontre la résistance d’une parole qui veut laisser résonner le fond des images (...)(J .L. Nancy , Au fond des images, Paris 2003, σ. 15

 

[ΘΑ ΔΟΘΕΙ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΕΙ ΠΛΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ]

 

 

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ.

Εργαλεία διαχείρισης εικόνας και ήχου



1. νοητικά εργαλεία - προγράμματα


[ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ]

2. υλικά εργαλεία

[ΔΙΔΟΝΤΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ]

 

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

J. Derrida, La pharmacie de Platon, Παρίσι 1972
V. Flusser, Η Γραφή, (μετ.Γ. Ηλιόπουλος), Αθήνα 2003
Π.Κούρος, Μνημηδέν, Αρχιτέκτονες τ.37, έτος 2003, σελ.72-74

 

Ευχαριστίες στη βάσια λύρη για την τεχνική της βοήθεια