ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3
Διδάσκων: Κωνσταντίνος Αδαμάκης, Νασιούλας Ιωάννης
Σκοπός - Στόχοι
Οι φοιτητές αποκτούν εξειδικευμένες θεωρητικές γνώσεις που αφορούν ζητήματα καταγραφής, διάσωσης και αξιοποίησης με νέες χρήσεις των καταλοίπων της βιομηχανικής κληρονομιάς. Αποκτούν δεξιότητες και ευαισθησίες ούτως ώστε να προσεγγίζουν τα σχετικά θέματα με προσοχή και την πολυεπίπεδη και διεπιστημονική προσέγγιση που απαιτείται. Επισημαίνεται η ανάγκη συσχέτισης των προτάσεων επανάχρησης και των όποιων παρεμβάσεων, με τις ανάγκες της πόλης, καθώς και τις επιπτώσεις που αυτές θα επιφέρουν στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ζωή των κατοίκων της.
Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση της μεθοδολογίας προσέγγισης αντιστοίχων θεμάτων. Αυτά δεν αφορούν μόνον τα κτίρια, αλλά και τους Ηλεκτρομηχανολογικούς εξοπλισμούς, τα αρχεία των επιχειρήσεων, τους εργατικούς οικισμούς, και όλα τα υλικά και άυλα τεκμήρια που μας παρέχουν πληροφορίες για την ίδρυση, την λειτουργία αλλά και την συμμετοχή των εργοστασίων στις λειτουργίες της πόλης και της περιοχής στην οποία αναπτύχθηκαν.
Η αρχική άποψη περί συνολικής κατεδάφισης έχει εγκαταλειφθεί διεθνώς και έδωσε την θέση της στην απαίτηση για ενδελεχή διερεύνηση των δυνατοτήτων μερικής ή και συνολικής διατήρησης με παράλληλη ένταξη νέων χρήσεων στα εγκαταλελειμένα βιομηχανικά κελύφη.
Η προϊστορία των αποκαταστάσεων και λειτουργικών επαναχρήσεων είτε σε επίπεδο σημειακών παρεμβάσεων σε μεμονωμένα κτίρια, είτε συγκροτημάτων και συνόλων, είτε ολόκληρων βιομηχανικών περιοχών, απέδειξε ότι αποτελεί καλή ευκαιρία για πολεοδομικές, κυκλοφοριακές, και αστικές παρεμβάσεις αναζωογονώντας ριζικά υποβαθμισμένες περιοχές των πόλεων. Η διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς πρέπει να είναι μία συνειδητή επιλογή και αφορά μία νέα στρατηγική για την πόλη, η οποία δέχεται το ιστορικό της παρελθόν επαναπροσδιορίζοντας την στάση του με αυτό.
Διδακτικές ενότητες
Το μάθημα οργανώνεται στις παρακάτω διδακτικές ενότητες:
- Ιστορική Αναδρομή. Το φαινόμενο της εκβιομηχάνισης στη Ευρώπη και την Ελλάδα.
- Βιομηχανική Κληρονομιά, Βιομηχανική Αρχαιολογία, Συμβάσεις, Διεθνείς οργανισμοί.
- Η εκπαίδευση στα θέματα της Βιομηχανικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα.
- Καταγραφή - διάσωση – διατήρηση - επανάχρηση της Βιομηχανικής κληρονομιάς
- Παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών τόπων στην Ελλάδα- Συζήτηση -Αξιολόγηση
- Παραδείγματα επανάχρησης βιομηχανικών τόπων στην Ευρώπη- Συζήτηση- Αξιολόγηση
- Συμπεράσματα
Μέθοδοι διδασκαλίας
Οι δράσεις του μαθήματος ακολουθούν 4 βασικούς άξονες:
- Διαλέξεις από τους διδάσκοντες και εξειδικευμένους ερευνητές
- Επισκέψεις σε περιοχές και εργοστάσια που ήδη λειτουργούν με νέες χρήσεις, ξενάγηση και ανταλλαγή απόψεων με τους χρήστες και τους μελετητές.
- Παρουσίαση παραδειγμάτων (P.P) από την Ελλάδα και το εξωτερικό και ανάπτυξη γόνιμου διαλόγου για πετυχημένα αλλά και αποτυχημένα μοντέλα αξιοποίησης.
- Άσκηση εξαμήνου. Επιλέγεται ένα εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό κτίριο ή συγκρότημα και προτείνεται μέσω της ένταξης σε αυτό νέων χρήσεων η συνολική αναβάθμισή του (λειτουργική, δομική- κατασκευαστική, ενεργειακή). Η άσκηση είναι συνήθως ομαδική (2 ή 3 φοιτητές ανάλογα και με το μέγεθος της επέμβασης).