ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΟΙ ΕΝΙΣΧΥΤΕΣ: νέες μηχανικές εγκαταστάσεις στο καπνεργοστάσιο Ματσάγγου
Ο Βόλος είναι μία πρώην βιομηχανική πόλη με ένα ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό από εγκαταλελλειμένα κτήρια εργοστασίων και βιοτεχνιών. Ανάμεσα σε αυτά είναι το καπνεργοστάσιο των Αφών Ματσάγγου που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και έχει πέσει σε αχρηστία από το 1971.
Από τη στιγμή που ένα κτήριο εγκαταλείπεται και χάνει την αρχική του χρήση, αλλάζει χαρακτήρα. Όλα τα αντικείμενα, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και οι χώροι χάνουν τον άμεσο σκοπό τους. Με το πέρασμα του χρόνου, η συνοχή της προηγούμενης χρήσης καταρρέει σταδιακά και το κτήριο αρχίζει να χαρακτηρίζεται από ατονία και αποσύνθεση. Το εσωτερικό του μεταμορφώνεται σε μία συλλογή από παράξενα εκθέματα πάνω στα οποία μπορεί κανείς να εγγράψει καινούρια νοήματα. Απελευθερωμένο από τη χρήση, το κτήριο μας προκαλεί να το βιώσουμε και να το κατανοήσουμε μέσω των αισθήσεών μας, όπως και η «Ζώνη» στην ταινία Στάλκερ του Αντρέι Ταρκόφσκι.
Ο στόχος του εργαστηρίου είναι ο σχεδιασμός και κατόπιν η εγκατάσταση νέων μηχανών που θα εμπλουτίσουν το καπνεργοστάσιο με νέες χρήσεις. Οι χρήσεις των μηχανών θα αποφασιστούν από τους εφευρέτες τους ενώ η κοινή τους φροντίδα θα είναι να ενισχύσουν και να αναδείξουν τις ωμές αισθητηριακές ιδιότητες του κτηρίου.
Μεθοδολογία
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ: Περπάτησε και εξερεύνησε το κτήριο χρησιμοποιώντας το ένστικτο και τις αισθήσεις σου σαν ανιχνευτής. Απομόνωσε τις αισθητηριακές πληροφορίες που σε περιβάλλουν, δηλαδή τις οσμές, τους ήχους, τις υφές, το φώς και τα σχήματα ώστε να επιλέξεις και να κατανοήσεις την περιοχή σου. Περιέγραψε την περιοχή σου με μία σειρά από 5 ως 10 εικόνες και μία παράγραφο, εστιάζοντας στο λόγο για τον οποίο τη διάλεξες. Χρησιμοποίησε αυτές τις εικόνες για να περιγράψεις οπτικά τη χρήση της μηχανής σου και τη σχέση της με την περιοχή που πρόκειται να καταλάβει.
ΡΑΚΟΣΥΛΛΟΓΗ: Η πόλη θα αποτελέσει την πηγή υλικών για τη μηχανή. Πάρε ενστικτώδεις αποφάσεις και απόφυγε το προφανές. Ξεκίνα την άσκηση ψάχνοντας για αντικείμενα και υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κεντρίσουν και να οξύνουν τις αισθήσεις σου.
Το αρχικό σχήμα και η αρχική χρήση τους είναι αδιάφορη. Θυμήσου ότι θα τα επανα-εντάξεις και θα τα επανα-συναρμολογήσεις προκειμένου να συνομιλούν με το σημείο που επέλεξες και τον λόγο ύπαρξης της εγκατάστασής σου. Ίσως χρειαστεί να κλέψεις και να ικετέψεις.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ: Σκέψου με τα χέρια σου. Αποδόμησε τα αντικείμενά σου και συναρμολόγησέ τα ξανά με διαφορετικούς τρόπους. Συνδύασε τα υλικά σου και σχεδίασε τις λεπτομέρειες σύνδεσής τους με ξεκάθαρες προθέσεις. Πρέπει να έχεις διάθεση να πειραματιστείς ώστε να εξερευνήσεις τον αισθητικό χαρακτήρα των υλικών σου και τη δεξιότητα των εργαλείων σου. Βρες νέους τρόπους για να ανανεώσεις τις χρήσεις των αντικειμένων που συνέλλεξες.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Η μηχανή σου θα εμπλακεί σε διάλογο με το κτήριο με σκοπό να μας επιτρέψει να την ανακαλύψουμε και να την βιώσουμε με πρωτόγνωρους τρόπους. Πρέπει να δημιουργήσει νέα σχέση μεταξύ του περιβάλλοντός της και των χρηστών της. Μπορείς να κρεμάσεις, να βιδώσεις, να ισορροπήσεις, να συνδέσεις, να προβάλλεις και/ή να επιπλεύσεις το αντικείμενό σου στη θέση του. Ο τρόπος εγκατάστασης που θα επιλέξεις θα είναι καθοριστικός για τη φύση του αντικειμένου και για τη σχέση του με το κτήριο. Καθόρισε τον τρόπο με τον οποίο το ανθρώπινο σώμα αλληλεπιδρά με το αντικείμενό σου το οποίο είναι πλέον τοποθετημένο στο περιβάλλον του. Μην χρησιμοποιήσεις κόλλα, κολλητική ταινία ή οποιαδήποτε άλλη τέτοια ουσία. Οι μηχανές θα μείνουν στη θέση τους μετά την ολοκλήρωσή τους.
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ: Kάθε βήμα της εξέλιξης της διαδικασίας σχεδιασμού θα τεκμηριώνεται και θα αναρτάται στο διαδίκτυο. Η τελική ανάρτηση θα αποτελείται από μία σύντομη κινηματογραφική ταινία 30 με 60 δευτερολέπτων με θέμα την πλέον εγκατεστημένη μηχανή σε λειτουργία.