Arch.Uth Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Arch.Uth UTH.gr English
ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΙVΒ
ΑΣ0308, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ,
Υποχρεωτικό με επιλογή στο 8ο εξαμ., ECTS: 4

 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Με βάση τη θέση ότι η αρχιτεκτονική είναι μία ανθρώπινη δραστηριότητα που επιτυγχάνεται με τη συμβολή της ευφυΐας των σχεδιαστών, των τεχνητών και των χρηστών, προσπαθούμε να διερευνήσουμε ακριβώς αυτή την διαρκώς μεταβαλλόμενη σχέση ως βάση της μορφοποίησης του αρχιτεκτονικού έργου.

Αντί της συνηθισμένης πρόσληψης του σχεδιασμού ως ασκήσεων επί χάρτου ή επί της οθόνης, ως στοιχήματος ανάμεσα στον σχεδιαστή ως γνωρίζον και ελέγχον υποκείμενο και τις υπό έλεγχο τεχνικές αναπαράστασης, θα επιχειρήσουμε να μιλήσουμε για όλες εκείνες τις παραμέτρους που έχουν τη μέγιστη συμβολή στο σχεδιασμό και που μένουν τις τελευταίες δεκαετίες στο παρασκήνιο του: την κατασκευή και τη χρήση του χώρου από άλλα σκεπτόμενα υποκείμενα και όχι τους σχεδιαστές.

Αν θεωρήσουμε ότι αυτός είναι ο συνήθης τρόπος κινητοποίησης και υλοποίησης του αρχιτεκτονικού έργου, τότε είναι βέβαιο ότι είναι δυσδιάκριτα τα ίχνη αυτής της πραγματικότητας μέσα στα προγράμματα σπουδών ή της γενικότερης συζήτησης για την αρχιτεκτονική που περισσότερο περιστρέφεται αποσπασματικά γύρω από την ταυτότητα των αρχιτεκτόνων ή των στυλ ή των αναπαραστατικών δυνατοτήτων ως μοναδικών γεννητόρων της αρχιτεκτονικής μορφής.

Θα μελετήσουμε ένα αρχιτεκτονικό έργο με τη λογική του ότι αυτό διαπλέκεται με την καθημερινότητα της ζωής των ανθρώπων που το κατοικούν -θα σχεδιάσουμε την δραστηριότητα και τις συνήθειες συγκεκριμένων ανθρώπων- και ότι έχει παραχθεί/συναρμολογηθεί μέσα από την ανθρώπινη εργασία –θα σχεδιάσουμε την απαιτούμενη ειδικευμένη εργασία συγκεκριμένων ανθρώπων-

Με τον τρόπο αυτό έρχεται στο προσκήνιο η αναγκαιότητα από την πλευρά του αρχιτέκτονα να συσχετισθεί και να συνεργαστεί επί του θέματος με άλλα ευφυή και παραγωγικά υποκείμενα, τα οποία εισάγουν παραμέτρους ή περιορισμούς που φαίνονται εξωτερικοί της σχεδιαστικής διαδικασίας, ενώ αντίθετα αποτελούν τη βάση μέσα από την οποία η αρχιτεκτονική και ο σχεδιασμός εν γένει είναι απαραίτητος, προγραμματικά, μέσα στο σύνολο των ανθρώπινων παραγωγικών δραστηριοτήτων.

Στον τίτλο ο διαχωρισμός των μερών στη σύνθετη λέξη

ΑΝΤΙ-ΚΕΙΜΕΝΑ, σημαίνει την κατανόηση αυτών των μερών εκ νέου. Αποτελεί σχολιασμό στο γεγονός ότι πρωτίστως ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός είναι διαχείριση/κατασκευή σχέσεων ανάμεσα σε υποκείμενα μέσα από το σχεδιασμό της μορφής του χώρου, την οποία οι σχέσεις αυτές καθορίζουν και όχι κατασκευή αυτόνομων αντικειμένων, των οποίων η μορφή καθορίζεται μόνο από εξ-αντικειμενοποιημένες τεχνικές αναπαράστασης και κατασκευής ή το κόστος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Αστικό απόθεμα (Οικόπεδο ή υπάρχον κτίριο)

Η ομάδα συνολικά αξιολογεί και επιλέγει ένα κενό οικόπεδο μικρού μεγέθους το οποίο είναι κοινό για όλους τους φοιτητές.

Τα κριτήρια αξιολόγησης του οικοπέδου είναι τα παρακάτω: η δυνατότητα πολλαπλής χρήσης του από διαφορετικούς χρήστες, το γεγονός ότι παραμένει υπολειμματικό/ χωρίς χρήση μέσα στην πόλη του Βόλου.

Χρήστης

Κάθε ομάδα επιλέγει έναν ή μία ομάδα χρηστών με τους οποίους θα συνεργαστεί με στόχο το σχεδιασμό ενός μικρού κτιρίου επιφάνειας 100τμ, το οποίο θα στεγάσει τις δραστηριότητες της ομάδας χρηστών, οποιεσδήποτε είναι αυτές. Ζητούμενο είναι να γίνονται συχνές συναντήσεις, το αποτέλεσμα των οποίων θα διαμορφώνει και το σχεδιαστικό αποτέλεσμα.

Θα γίνει καταγραφή των δεδομένων που συμφωνήθηκαν στις συναντήσεις. 

Προγραμματισμός

Η χρήση του χώρου, η σχέση της δραστηριότητας με το χώρο της πόλης, οι σχέσεις των υποκειμένων της ομάδας μεταξύ τους και η αναμενόμενη δημιουργία δικτύου νέων σχέσεων με άλλα υποκείμενα θεωρούνται αντικείμενο σχεδιασμού καθώς και οι αισθητικές επιλογές που θα καθορίσουν τη συμβολική ταυτότητα της αρχιτεκτονικής μορφής. 

Κατασκευαστής

Κομμάτι του σχεδιασμού είναι η υλοποίηση του σχεδιασμένου έργου διότι διαφορετικά αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ως έργο αρχιτεκτονικής. Θεωρούμε βασική θέση ότι ο πειραματισμός και η εφευρετικότητα δεν σχετίζονται μόνο με την ενσωμάτωση νέων και εξαιρετικά ακριβών τεχνικών υλοποίησης που ενισχύουν μονοπωλιακές πρακτικές σχεδιασμού και υλοποίησης γεωμετρικά δύσκολων μορφών, αλλά και με τη δυνατότητα κατανόησης των διαθέσιμων πρακτικών κατασκευής.

Αυτό θα καταστήσει άμεσα δυνατή την υλοποίηση του έργου και την ενσωμάτωσή του στην τοπική παραγωγική αλυσίδα.

Η συνεργασία σχεδιαστή και κατασκευαστή μπορεί να οδηγήσει εξίσου σε καινοτόμες κατασκευαστικές λύσεις αποδίδοντας αξία στο έργο και των δύο.

Καλούνται οι φοιτητές να σχεδιάσουν το έργο επιλέγοντας τεχνικές υλοποίησης διαθέσιμες στην περιοχή του Βόλου.

Σχεδιασμός της ανθρώπινης χρήσης

Στόχος του μαθήματος είναι η διερεύνηση του ορισμού της αρχιτεκτονικής μορφής και των μεθόδων μορφοποίησης που εν τέλει έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία οικείων χώρων της καθημερινότητας του χρήστη. Θέλοντας να απομακρυνθούμε από την παγιωμένη ορολογία που κατηγοριοποιεί τη χρήση ως τεχνικό χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής μορφής, θα επιχειρήσουμε να την περιγράψουμε ως τη σχεδιασμένη δυνατότητα του χρήστη να αυτοδιαχειρίζεται το χώρο του.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Καλαφάτη, Ελένη, Παπαλεξόπουλος, Δημήτρης,Τάκης Χ. Ζενέτος: Ψηφιακά Οράματα και Αρχιτεκτονική, Αθήνα, Libro, 2006.

Τουρνικιώτης, Παναγιώτης, Η Αρχιτεκτονική στη Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, futura,  2006.

και

Άρεντ, Χάνα, Η Ανθρώπινη Κατάσταση (VitaActiva), μετάφραση Γ. Λυκιαρδόπουλος, Σ. Ροζάνης, Αθήνα, Γνώση, 2008.

Baxandall, Michael, Patterns of Intention: On the Historical Explanation of Pictures, New Haven, Yale University Press, 1985.

Μοντεσκιέ, Δοκίμιο με θέμα το Γούστο, μετάφραση Α. Δημητρίου, Αθήνα, Πόλις, 1994.

The Anarchy of Silence: John Cage and Experimental Art, exhibition Catalog, Museu d’ Art Contemporani de Barcelona with the Henie Onstad Art Center, Høvikodden, 2009.