Στην εισαγωγή του βιβλίου “Το νερό και τα όνειρα”, ο Μπασλάρ κάνει τη διάκριση ανάμεσα σε δύο είδη φαντασίας: μια φαντασία που δίνει ζωή στο μορφολογικό αίτιο και μια που δίνει ζωή στο υλικό αίτιο, δηλαδή διαχωρίζει τη φαντασία της μορφής από την φαντασία της ύλης και υποστηρίζει ότι τις εικόνες της ύλης τις ονειρευόμαστε ενδόμυχα και ουσιαστικά. Οι εικόνες της ύλης, οι άμεσες εικόνες της ύλης έχουν μια αξία ψυχική και ονειρική, αξία πολύ ανώτερη από τις εικόνες της μορφής.
Οι θεωρίες του Freud επηρέασαν τον Bachelard, ο οποίος γίνεται πιστός οπαδός της ψυχανάλυσης. Για τον Bachelard η ψυχανάλυση είναι μια παιδαγωγική. Ορισμένες επιθυμίες είναι ασυνείδητες. Κάθε ύλη έχει ένα εσωτερικό περιλαμβάνει κάτι κρυφό, οικείο, θερμό, πολύτιμο, επικίνδυνο επίσης, τέλος κάτι το ιερό. Ο Φρόϋντ θεώρησε τα όνειρα ως τις μεταμφιεσμένες μορφές ικανοποίησης των καταπιεσμένων επιθυμιών μας. Έτσι, στο έργο του “To Όνειρο” επισημαίνει, σχετικά με τη σημασία του ονείρου, ότι το όνειρο έχει διπλό νόημα: την ψυχική σημασία του ονειρεύεσθαι, και το ερμηνεύσιμο του ονείρου. Μέσα από παραδείγματα ονείρου, ακολουθώντας την αλυσίδα των συνειρμών που αρχίζει από ένα στοιχείο του ονειρικού περιεχομένου, σύντομα οδηγείται το άτομο σε ένα άλλο στοιχείο του ονείρου, φτάνοντας τελικά σε σκέψεις και αναμνήσεις στις οποίες αναγνωρίζει πολύτιμες εκδηλώσεις της ψυχικής του ζωής.
Tα βιβλία, οι πίνακες και όλα τα έργα τέχνης είναι δημιουργίες της δυναμικής φαντασίας. Το να διαβάζεις ένα έργο τέχνης σημαίνει να ξαναζείς την ιστορία του έργου, την ιστορία της μάχης με την ύλη. Οι αρχιτέκτονες ανακαλύπτουν τις δυνατότητες των επιστημών του ανθρώπου, αλλά και οι φιλόσοφοι οφείλουν να κατανοήσουν ταυτόχρονα πως η φιλοσοφία τους αρχίζει γύρω από τις δραστηριότητες του νοικοκυριού και τα ντουλάπια. Η ποιητική του χώρου θα βρει εδώ ένα νέο πεδίο ανάπτυξης.