Το αρχιτεκτονικό πρόπλασμα (μακέτα), είναι το παλαιότερο εργαλείο απεικόνισης της αρχιτεκτονικής. Το πρόπλασμα ως εργαλείο σχεδιασμού είναι αναπόσπαστο κομμάτι από τα πρώτα βήματα των σπουδών στην αρχιτεκτονική. Ο άξονας της εργασίας είναι η μακέτα ως έννοια και ως εργαλείο απεικόνισης στην αρχιτεκτονική. Ξεκινάει από την έρευνα για τα προπλάσματα, για τις πρώτες μορφές που παρουσιάστηκαν και τον τρόπο που αυτά εξελίχθηκαν ιστορικά, για να καταλήξουμε στο σήμερα και στις σύγχρονες μορφές μακετών που εκμεταλλεύτηκαν τα τεχνολογικά επιτεύγματα κα τις νέες δυνατότητες σχεδίασης.
Θα ασχοληθούμε με τη διάκριση και την τυπολογία των προπλασμάτων, καθώς και με τους τρόπους κατασκευής τους. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η εξέλιξη της σχέσης αναπαράστασης και αρχιτεκτονικής, ειδικά σε μια εποχή κρίσιμη για την ίδια την ταυτότητα και το ρόλο των μέσων αναπαράστασης στην αρχιτεκτονική, με κύριο χαρακτηριστικό τη διάδοση και εφαρμογή των δυνατοτήτων σχεδίασης μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Τα υλικά που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή μιας μακέτας είναι πολυάριθμα και είναι ιδιαίτερα δύσκολο να τα ορίσουμε διότι πολλές φορές η μακέτα ως ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα χαρακτηρίζεται από ευρηματικότητα και είναι δυνατόν να κατασκευαστεί πραγματικά από οποιοδήποτε υλικό.
Η μακέτα δεν είναι χειρισμός ύλης αλλά κυρίως χειρισμός ιδεών. Αποκρυσταλλώνει με υλικό τρόπο τις νοερές συλλήψεις του αρχιτέκτονα, εκθέτει τις αποφάσεις του, τις διαπλέκει και παρουσιάζει το αποτέλεσμα. Το πρόπλασμα προϋποθέτει τη φυσική εμπλοκή του δημιουργού, ο οποίος χειρίζεται το μέσο – αντικείμενο με την οικειότητα που έχει για τα καθημερινά αντικείμενα που βλέπει, χρησιμοποιεί, κατανοεί και αναλύει.
O τρόπος εργασίας των σύγχρονων αρχιτεκτόνων μας αποδεικνύει ότι σήμερα περισσότερο από το παρελθόν, η μακέτα αποτελεί για τον καθένα κάτι διαφορετικό. Δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο, είναι αυτό που επιθυμεί ο αρχιτέκτονας, χωρίς κανόνες και όρια.
Στη συγκεκριμένη εργασία παρακολουθήσαμε πως για τη ZahaHadidη μακέτα είναι ένα εργαλείο προκειμένου να εξελιχθεί η ιδέα και να καταλήξει το έργο της στην τελική του μορφή. Για το λόγο αυτό και κάθε μακέτα της κατασκευάζεται και από διαφορετική γκάμα υλικών ανάλογα με την περίπτωση. Από την άλλη πλευρά ο RenzoPianoχρησιμοποιεί τη μακέτα ως μέσο παρουσίασης και οι μακέτες του στην πλειοψηφία τους είναι κατασκευασμένες από ξύλο, αφού το υλικό αυτό αποδίδει καλύτερα και με περισσότερη ακρίβεια το δικό του έργο και ιδιαίτερα τις μεταλλικές κατασκευές.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η μακέτα είναι ένα πολυδύναμο εργαλείο για το οποίο δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης.