Η αντίθεση ανάμεσα σε μια σύγχρονη πόλη και στον παραδοσιακό περιτειχισμένο της ιστό μαρτυρεί μια χρονική στιγμή στην ιστορία της όπου συνέβη αυτή η διαφοροποίηση, με το ένα κομμάτι να εξελίσσεται ραγδαία και το άλλο να κουβαλά ακόμα τα ίχνη του παρελθόντος του.
Στον ελλαδικό χώρο οι επεκτάσεις των σημαντικότερων αστικών κέντρων εκτός των τειχών τους συμπίπτουν με τα τελευταία χρόνια της οθωμανικής κατοχής(μέσα 19ου αι. με αρχές 20ου αι.). Σταδιακά τα τείχη που τα περικλείουν απαξιώνονται μην έχοντας κάποια αμυντική λειτουργία και αποτελούν πλέον εμπόδιο στη διάχυση της πόλης –ο πληθυσμός της οποίας συνεχώς αυξάνεται- προς τα έξω. Οι μεταρρυθμίσεις του Τάνζιματ που προωθεί η οθωμανική αυτοκρατορία από το 1839 και μετά θα είναι το έναυσμα και το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι πόλεις θα επεκταθούν και θα αναπτυχθούν. Η επέκταση της Καβάλας εκτός των τειχών της στα μέσα του 19ου αι. και άλλων τουρκοκρατούμενων πόλεων στον ελλαδικό χώρο είναι το κύριο θέμα που διαπραγματεύεται αυτή η εργασία.
Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται χαρακτηριστικές περιπτώσεις επεκτάσεων που συνέβησαν στον ελλαδικό χώρο κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας. Περιγράφεται το νομοθετικό πλαίσιο που τις προέτρεψε, οι λόγοι που τις επέβαλλαν, οι μορφές που πήραν στο χώρο και οι επιπτώσεις τους στη μορφή και τη ζωή της πόλης.
Το δεύτερο μέρος είναι μια ξεχωριστή αναφορά στην πόλη της Καβάλας και οργανώνεται σε τρεις ενότητες που αντιπροσωπεύουν αντίστοιχες χρονικές περιόδους. Στην πρώτη υποενότητα της κάθε μίας αναλύονται τα πληθυσμιακά μεγέθη της κάθε κοινότητας και συνολικά, η κοινωνική δομή της πόλης και η εμπορική δραστηριότητα των κατοίκων της ως βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη της. Στη δεύτερη υποενότητα περιγράφεται η πολεοδομική και αρχιτεκτονική μορφή της πόλης που εκφράζεται μέσα από την οργάνωση του χώρου της και το κτιριακό της απόθεμα.
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος γίνεται μια σύγκριση των δυο μερών και η καταγραφή των συμπερασμάτων. Ποιες ήταν οι κυριότερες αιτίες που οι πόλεις αυτές επεκτάθηκαν εκτός των τειχών τους, με ποιόν τρόπο έγινε αυτό, από ποιους παράγοντες εξαρτήθηκε η οργάνωση του νέου χώρου και τι επιπτώσεις είχε, είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρούνται να απαντηθούν.