Στην παρούσα εργασία μελετήσαμε τα πυργόσπιτα που βρίσκονται στην νοτιοανατολική Λέσβο. Η μεγάλη πυκνότητα σε αυτή την περιοχή συνδέεται με την ανάπτυξη των οικονομικά ευπορότερων τάξεων της πρωτεύουσας που κατείχε τη γη σε αυτήν την περιοχή. Αυτή η λεγόμενη Αστική τάξη, μετά τις ρυθμίσεις της Οθωμανικής Κυβέρνησης, το λεγόμενο τανζιμάτ, εμπορεύεται το λάδι και τα προϊόντα του, αποκτά γη, εργοστάσια και διαχειρίζεται το εμπόριο. Έχουμε την ακμή της μέσα στον 19^ο αι. Γύρω από την πρωτεύουσα κτίζονται μέσα σε μεγάλα περιβόλια, τριώροφοι πύργοι, όπου με ασφάλεια παραθερίζει η οικογένεια. Αρκετοί είναι κύριες κατοικίες μέσα στον ιστό της πόλης. Η αρχιτεκτονική των κτιρίων αυτών με την εσωστρέφεια στους δυο πρώτους ορόφους όπου υπάρχουν λίγα και μικρά ανοίγματα δείχνει τον οχυρωματικό χαρακτήρα τους. Αυτή είναι παρόμοια με την αρχιτεκτονική των μεσαιωνικών αμυντικών πύργων που ήταν γνωστοί από τον ελλαδικό χώρο και κύρια από το Αιγαίο, όπου προστατεύονταν η γη των γαιοκτημόνων, κάτι που συνεχίζεται και με τους Τούρκους κατόχους της γης μετά το 1462. Πύργο έχουν και οι περίβολοι των μοναστηριών. Στο νησί διασώζεται ένας αμυντικός πύργος των Γενοβέζων και ένας στον Ταξιάρχη του Μανταμάδου. Αυτή η εσωστρέφεια αντιστρέφεται από τον 18^ο αιώνα, όταν οι συνθήκες στο Αιγαίο αλλάζουν το μέγεθος της απειλής. Έχουμε την μεγάλη ανάπτυξη του τελευταίου ορόφου όπου κατασκευάζεται η ελαφριά ξύλινη κατασκευή με τις προβολές (σαχνισίνια). Έτσι αυξάνεται ο χώρος για την ανετότερη διαβίωση της οικογένειας. Αναφέρεται στα 1894 ένας μεγάλος αριθμός πύργων στα βόρεια της Πρωτεύουσας, μέχρι τους Πύργους Θερμής και στα νότια, στην χερσόνησο της Αμαλής. Σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνονται και τα διώροφα «πυργέλια».

 Από την μελέτη δεκατεσσάρων από τους είκοσι-οκτώ υπάρχοντες πύργους της περιοχής έγινε αντιληπτός ο κοινός τρόπος κατασκευής τους, όσον αφορά την διαρρύθμιση των χώρων, με μονόχωρους τον πρώτο και δεύτερο όροφο και αναπτυγμένο σε τρεις ή περισσότερους χώρους, τον τελευταίο, με τα υλικά δομής και γενικά την μορφολογία των κτιρίων. Πετρώματα του νησιού και της Μικρασιατικής ακτής αποτελούν την αργολιθοδομή και τους λαξευμένους λίθους, στους φέροντες τοίχους και στα θυρώματα των ανοιγμάτων. Επίσης ξυλεία του νησιού αποτελεί τα ξύλινα στοιχεία, όπως τα δοκάρια στήριξης, τους τσατμάδες και τα κουφώματα των ανοιγμάτων. Είναι αξιοσημείωτη η λιτή κατασκευή των όψεων με τα ελάχιστα διακοσμητικά στοιχεία που περιορίζονται στην ξύλινη κατασκευή του τελευταίου ορόφου με κλασικίζοντα κοινά στοιχεία του 19^ου αιώνα. Από τους λίγους πύργους με χρονολόγηση και από την ανάλογη μορφολογία των υπολοίπων, συμπεραίνεται η κατασκευή τους μέσα στον 19^ο αι. Εξαιρούνται ο πέτρινος πύργος του Νιάνια, του 17^ου αι και η πιθανή αρχική κατασκευή του πύργου του Μαγνήσαλλη, τον 15^ο αι.