Ο hortusconclususταυτίστηκε το Μεσαίωνα με το claustrum, τον μοναστηριακό περίβολο, ο οποίος κάνει την εμφάνισή του στην Ευρώπη την Καρολίγγεια περίοδο χρησιμοποιώντας, όμως, αρχιτεκτονικά πρότυπα από το απώτερο παρελθόν. Συνδυάζει και αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά τριών ειδών περίκλειστου κήπου καθώς αποτελεί, ταυτόχρονα, hortusludi, δηλαδή κήπο ευχαρίστησης, hortuscatalogiλόγω της τακτοποιημένης διάταξής του και hortuscontemplationis, χώρο υψηλού στοχασμού και ενδοσκόπησης. Ο μεσαιωνικός hortusconclusus, χώρος ετερόκλητος και βαθιά συμβολικός, εμφανίζεται στην αρχή ως μια χωρική δομή που διευκολύνει την πρόσβαση περιμετρικά σε σαφώς διαφοροποιημένες κτηριακές ενότητες του μοναστηριού, ενώ ο ίδιος συγκροτείται από δύο κυρίως μέρη: έναν περιμετρικό ημιυπαίθριο διάδρομο-στοά και μια κεντρική ακάλυπτη αυλή που αποτελεί ασφαλή μικρογραφία του φυσικού περιβάλλοντος. Μετά το 12ο αιώνα, μετατράπηκε σε αρχιτεκτονικό μοντέλο με πλείστες θεολογικές και συμβολικές προεκτάσεις το οποίο, αν και εμφανίζεται ως χώρος εγκλεισμού και απομόνωσης, αποτελούσε, ταυτόχρονα, χώρο απελευθέρωσης από το φθαρτό σώμα και αναγέννησης της ψυχής των μοναχών, οι οποίοι είχαν και το αποκλειστικό προνόμιο της χρήσης του.

Στόχος της εργασίας αυτής είναι να παρουσιάσει, μέσα από επιλεγμένα παραδείγματα μοναστηριακών περιβόλων, την γένεση και την καθιέρωση του μοναστηριακού περιβόλου ως τυπολογική σταθερά των μοναστηριών της μεσαιωνικής Ευρώπης σε συνδυασμό και με την ανάπτυξη των κυριότερων μοναστικών ταγμάτων, καθώς επίσης να μελετήσει αναλυτικά το αδιάσπαστο αρχιτεκτονικής δομής και των συμβολισμών της, το οποίο προσέδωσε στον hortusconclususδιάρκεια και διηνεκή αξία ως αρχιτεκτονικό πρότυπο.