Στην παρούσα μελέτη διερευνούνται οι παράγοντες που επηρέασαν τη σημερινή αρχιτεκτονική μορφή της παραδοσιακής Μανιάτικης πυργοκατοικίας κυρίως από το 15ο αιώνα και μετά.
Η ιστορική ζωή της Μάνης είναι χαραγμένη στο ανθρωπογενές της περιβάλλον. Για πολλούς αιώνες ο άγονος και άγριος τόπος διαμορφωνόταν από τον ανυπότακτο πληθυσμό της που ήταν οργανωμένος σε πατριαρχικά ένοπλα γένη με πρώτο μέλημα τους την προστασία αλλά και την επέκταση των οικοπέδων τους με όσους πόρους είχαν στη διάθεση τους. Όλη η χωροταξική οργάνωση των οικισμών της, είναι αποτέλεσμα της ταραγμένης ζωής του πληθυσμού της και εκφράζει τους σκληρούς αγώνες για επιβίωση και τις αναλλοίωτες αξίες όλων των αιώνων. Η περίοδος της Τουρκοκρατίας και τα εμπόλεμα χρόνια αυτής, αποτέλεσαν ιστορικό βάθρο για την εξέλιξη της κατοικίας των μανιατών. Αυτήν την περίοδο δημιουργήθηκαν ισχυροί πύργοι και οικισμοί για την προστασία των κατοίκων τους. Από τότε, διαπιστώνεται πως ο βασικός πυρήνας και η κάτοψη του παραδοσιακού σπιτιού έχουν μείνει σχεδόν απαράλλακτοι, με μικρές βελτιώσεις στο πέρασμα των χρόνων και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, διατηρώντας πάντα την αυστηρή τους μορφή.
Λόγο της πληθυσμιακής διαφυγής σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα αλλά και των αργών αλλαγών του συγκεκριμένου περιβάλλοντος, έχουν διατηρηθεί σχεδόν αναλλοίωτοι οι περισσότεροι οικισμοί μέχρι και σήμερα, με τις μόνες αλλαγές αυτές που προκάλεσε ο χρόνος και κάποιες από τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Πολλοί είναι και οι οικισμοί όμως που έχουν ερημωθεί ολοκληρωτικά και τείνουν να εξαφανιστούν.
Η εργασία βασίστηκε σε έρευνα βιβλιογραφίας, δημόσιων και ιδιωτικών αρχείων και σε επιτόπια έρευνα. Επιχειρείται η καταγραφή της αρχιτεκτονικής μορφής οικισμών της Μάνης που αφορά κατεδαφισμένα και υφιστάμενα κτίρια πριν και μετά την αποκρυστάλλωση της σύγχρονης μανιάτικης φυσιογνωμίας . Η κατηγοριοποίηση γίνεται με βάση τη γεωγραφική θέση των οικισμών. Τέλος γίνεται και μεθοδική ανάλυση μεμονωμένων κτισμάτων διάφορων κατηγοριών και περιόδων για τον σχηματισμό μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας.
