Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας με τίτλο « Ανασχεδιάζοντας το δημόσιο χώρο στις εργατικές κατοικίες Φοίνικα» είναι η αναδιαμόρφωση του δημόσιου χώρου μιας από τις πιο γνωστές περιοχές στην ανατολική πλευρά της πόλης της Θεσσαλονίκης, της περιοχής του Φοίνικα του Δήμου Καλαμαριάς.

Οι εργατικές και οι προσφυγικές κατοικίες αποτελούν το κατεξοχήν παράδειγμα οργανωμένης δόμησης τόσο στον ελλαδικό όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο ενώ η ιστορία τους και η αιτία της δημιουργίας τους χρονολογείται ήδη από τον 18ο αιώνα.

Αρχικά, η προσέγγιση του θέματος έγινε σε θεωρητικό επίπεδο μέσα από την μελέτη κειμένων και πηγών, οι οποίες σχετίζονται με τις έννοιες της οργανωμένης δόμησης και των εργατικών κατοικιών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε ελλαδικό επίπεδο.

Ο θεσμός της οργανωμένης δόμησης καθιερώθηκε στην Ελλάδα μέσα από το έργο που προσέφερε ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και η Πρόνοια, οι οποίοι αποτελούν τους βασικούς φορείς-υπευθύνους για την ολοκλήρωση της εκπόνησης-μελέτης και της κατασκευής των εργατικών κατοικιών συμπεριλαμβανομένου και του Φοίνικα. Σε επόμενη ενότητα της παρούσας εργασίας πραγματοποιείται ανάλυση τόσο της περιοχής της Καλαμαριάς όσο και της περιοχής του Φοίνικα μέσα από διάφορα διαγράμματα και σχέδια.

 Η περιοχή του Φοίνικα αποτελεί το πρώτο και βασικό δείγμα οργανωμένου αστικού ιστού που βλέπει κανείς εισερχόμενος στη πόλη από τα ανατολικά. Παρόλα αυτά, η σημερινή του εικόνα παρουσιάζει σημεία εγκατάλειψης και απαξίωσης και ιδιαίτερα οι δημόσιοι του χώροι που βρίσκονται εκατέρωθεν της οδού Εθνικής Αντιστάσεως, τους οποίους αντικρίζει κάθε περαστικός του διασχίζει τη περιοχή οδικώς και όχι μόνο.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα εγκατάλειψης και απαξίωσης μεταξύ άλλων αποτελούν οι απεριποίητες εκτάσεις πρασίνου, η εγκαταλειμμένη αγορά, οι χώροι συγκέντρωσης όπως οι επιμέρους πλατείες. Παρά τον μεγάλο αριθμό των κοινόχρηστων χώρων δεν ενισχύεται πλέον η «συνάντηση» μεταξύ των κατοίκων της περιοχής. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί ο δρόμος της Εθνικής Αντιστάσεως, ο οποίος διαχωρίζει τον οικισμό σε δύο νοητά κομμάτια δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την λεγόμενη αυτή «συνάντηση» κατοίκων.